Theo TS Vũ Nhữ Thăng- Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế, Bộ Tài chính: Sau 5 năm (2011-2015) thực hiện tái cơ cấu đầu tư, mà trọng tâm là đầu tư công, bước đầu đã đạt được kết quả nhất định. Tỷ trọng vốn đầu tư toàn xã hội so với GDP đã giảm từ 38,7% giai đoạn 2001-2010 xuống còn 33,3% năm 2011 và dự kiến khoảng 31% vào giai đoạn 2012-2015.

Tỷ trọng vốn đầu tư từ khu vực kinh tế Nhà nước trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2011-2015 cũng giảm xuống còn 41% (Giai đoạn 2001-2010 là khoảng 45,72%). Trong đó, tỷ trọng vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước giảm xuống 21,3%, trong khi đó huy động vốn đầu tư từ khu vực ngoài nhà nước lại tăng lên. Không chỉ giảm về tỷ trọng và tốc độ tăng của vốn đầu tư công, chính sách tái cơ cấu đầu tư cũng đã định hình lại các lĩnh vực Nhà nước ưu tiên đầu tư, đó là tập trung vào các dự án quan trọng quốc gia, các dự án khó có khả năng thu hồi vốn, các dự án mà khu vực tư nhân không thể và không muốn làm, hạn chế tối đa tình trạng đầu tư dàn trải, thiếu hiệu quả, đồng thời khuyến khích đầu tư tư nhân ở những lĩnh vực có khả năng thu hồi vốn.

Mặc dù đã có những kết quả bước đầu, nhưng theo TS Nguyễn Tú Anh- Trưởng ban Chính sách Kinh tế vĩ mô (CIEM): Việc tái cơ cấu đầu tư công thời gian qua mới chỉ dừng lại ở việc siết chặt kỷ luật đầu tư công chứ chưa tập trung vào các giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư công, tránh lãng phí đầu tư. Luật Đấu thầu và Nghị định về hợp tác công tư đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng để có thể áp dụng nguyên tắc thị trường trong phân bổ vốn đầu tư công, nhưng cho đến nay vẫn chưa đi vào cuộc sống do còn thiếu các văn bản hướng dẫn. Các Bộ, ngành, địa phương vẫn chưa xây dựng được hệ thống tiêu chí thống nhất để phân bổ, giám sát, đánh giá nguồn vốn đầu tư công, do đó cho đến nay hiệu quả của đầu tư công vẫn là vấn đề còn bỏ ngỏ.

Kỷ luật, kỷ cương đầu tư công còn lỏng lẻo. Cụ thể, mặc dù đã có những văn bản pháp luật quy định chặt chẽ, những chỉ thị liên tục của Thủ tướng Chính phủ nhưng nhiều địa phương vẫn tiếp tục xảy ra sai phạm và không thực hiện các thủ tục của Thủ tướng. Các quy trình quản lý đầu tư công theo hiệu quả đầu tư chưa hình thành. Các dự án đầu tư công cho đến nay hầu như không thực hiện bước theo dõi, đánh giá hiệu quả dự án, so sánh hiệu quả kinh tế- xã hội thực tế với hiệu quả kinh tế- xã hội theo thẩm định.

Từ thực tế trên, các chuyên gia của CIEM cho rằng: Giai đoạn 2016-2020, để tái cơ cấu đầu tư công thành công cần thực hiện phân bổ đầu tư công theo khuôn khổ trung hạn, đổi mới tổ chức bộ máy giám sát và thẩm định đầu tư theo hướng tổ chức các hội đồng chuyên môn tư vấn cho cơ quan giám sát và thẩm định. Mở rộng chức năng giám sát, thẩm định các tiêu chí hiệu quả đầu tư, tập trung giám sát tuân thủ quy trình đầu tư.

Đặc biệt, đầu tư công là sử dụng tiền đóng thuế của nhân dân, nên nhân dân phải có quyền được biết những đồng tiền đó được sử dụng như thế nào? Để thực hiện tiêu chí này, tới đây các dự án đầu tư công cần công khai rõ ràng, đều bắt buộc phải kiểm toán và kết quả kiểm toán phải được công bố công khai trên mạng internet. Xây dựng cơ chế cạnh tranh công khai nguồn vốn đầu tư công giữa các đơn vị sử dụng vốn đầu tư công với nhau, từ đó rút ra được những kẽ hở trong quy trình đầu tư công và sàng lọc những người sử dụng vốn đầu tư công hiệu quả và không hiệu quả.