DN tiếp cận vốn khó chồng khó

Tại Hội thảo “Hỗ trợ DN tiếp cận các nguồn vốn đầu tư phục hồi sản xuất, kinh doanh hậu Covid-19” do Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng với Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức ngày 30/10, bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC - cho biết: Đại dịch Covid-19 đã tác động nặng nề tới hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng DN, đặc biệt là các DN nhỏ và vừa. Nhiều DN phải ngưng hoạt động, thu hẹp quy mô, cắt giảm lao động, chuỗi cung ứng bị đứt gãy, mất khả năng cân đối dòng tiền…

Theo số liệu do Cục Quản lý đăng ký kinh doanh - Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố mới đây, trong 10 tháng/2020, số DN tạm ngừng kinh doanh có thời hạn là 41.783 DN, tăng 58,7% so với cùng kỳ năm trước; 30.256 DN ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể; 13.502 DN hoàn tất thủ tục giải thể. Trung bình mỗi tháng có gần 8.554 DN rút lui khỏi thị trường.

Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, hiện nay vẫn còn khoảng 84% DN đang trong tình trạng khó khăn. Không chỉ tới bây giờ, khi tác động tiêu cực của đại dịch hiện hữu, các hạn chế trong tiếp cận nguồn lực (thông tin về pháp luật và chính sách, vốn, đất đai, công nghệ, dịch vụ hỗ trợ DN…) của DN Việt Nam mới được nhắc tới. Đại dịch Covid-19 có lẽ chỉ là điểm nhấn để những hạn chế này bộc lộ một cách rõ nét hơn mà thôi - bà Vân nhấn mạnh.

Đặc biệt, khu vực DN quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa có số lượng DN chiếm tỉ lệ rất cao, lên tới 97,2%. Tại TP. Hồ Chí Minh, số lượng DN có vốn đăng ký trên 100 tỷ đồng chỉ chiếm 2,14%, còn lại là DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Cho nên, việc tiếp cận nguồn vốn đối với đa số DN vẫn là một thách thức lớn.

Đánh giá đưa ra gần đây của USAID cho thấy, có tới 35% DN cho rằng khó khăn lớn nhất mà họ gặp phải là tiếp cận nguồn vốn. Đồng thời, vẫn còn một tỷ lệ lớn DN khó có thể tiếp cận được nguồn vốn vay chính thống và chỉ có thể tiếp cận được những khoản vay ngắn hạn. Tỷ lệ DN tiếp cận được khoản vay trung và dài hạn rất hạn chế. Các DN nhỏ hay siêu nhỏ thường phải chịu chi phí vay đắt đỏ hơn so các DN vừa và lớn.

Đáng lưu ý, DN sẽ không thể vay vốn nếu không có tài sản thế chấp, điều này có nghĩa là ý tưởng, kế hoạch kinh doanh tốt, bài bản cũng không thể đảm bảo cho họ tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Và thậm chí, ngay cả khi có tài sản thế chấp, nguồn vay của DN cũng rất “ngắn hạn”, chỉ trong vòng 1 năm với mức lãi suất cao. "Với cách thức tiếp cận nguồn vốn như vậy, rất khó để DN thực hiện các kế hoạch, chiến lược kinh doanh dài hạn. Tiếp cận vốn vẫn là bài toán nan giải đối với DN Việt Nam hiện nay" - ông Phan Xuân Liên - Chủ tịch Câu lạc bộ DN Việt Nam (VEC) - bày tỏ.

Tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho DN

Bà Nguyễn Thị Bích Thủy - Quản lý Chương trình cao cấp Phòng Phát triển Kinh tế và Quản trị Nhà nước, USAID Việt Nam - chia sẻ: “Đồng cảm với những khó khăn, thách thức mà cộng đồng DN nói chung và các DN nhỏ và vừa nói riêng đang phải đối mặt, USAID thông qua dự án Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của DN nhỏ và vừa (USAID LinkSME), đã và đang phối hợp chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam và các tổ chức hỗ trợ DN để đồng hành cùng các DN Việt Nam, giúp DN phục hồi sản xuất kinh doanh trong và sau Covid-19.

USAID LinkSME sẽ trực tiếp hỗ trợ kỹ thuật nhằm tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho DN thông qua chia sẻ kiến thức tài chính với các DN, hỗ trợ DN chuẩn bị và nộp đơn đăng ký liên quan đến tiếp cận tài chính và thúc đẩy đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Từ phía các Hiệp hội DN cho rằng cần rà soát và lựa chọn các hình thức hỗ trợ vốn, kỹ thuật hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ vốn trực tiếp hay gián tiếp. Biện pháp hỗ trợ nào sẽ phù hợp hơn và nên lựa chọn gói hỗ trợ theo hình thức nào phù hợp với đặc điểm các ngành nghề kinh doanh của DN. Nên có một gói hỗ trợ cho những DN có phương án kinh doanh tốt, khả thi để những DN đang tồn tại có những cơ hội vực dậy sản xuất kinh doanh, đem lại công ăn việc làm cho người lao động, nguồn thu cho DN.