Trong những mặt hạn chế, yếu kém được nêu trong Dự thảo báo cáo, tôi thấy lĩnh vực liên quan nhiều nhất với đời sống người dân là giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa, xã hội đang có nhiều vấn đề bức xúc. 5 năm qua, có khá nhiều ồn ào xoay quanh các phương án cải cách giáo dục mà kết quả mang lại chưa được như mong muốn, chất lượng giáo dục đạo đức đạt thấp hơn các giai đoạn trước. Người làm giáo dục có lời nói, hành vi không đúng chuẩn mực, bạo lực học đường gây nhức nhối. Việc tự học, tự trau dồi phẩm chất cá nhân chưa được quan tâm đúng mức khiến một bộ phận cán bộ, công nhân viên tự mãn với thành quả đạt được, có dấu hiệu suy thoái đạo đức, vi phạm những quy định cấm của Đảng và Luật Công chức, viên chức.

Chất lượng các công trình khoa học và công nghệ chưa cao, chưa có nhiều công trình ứng dụng trong thực tiễn. Các sáng kiến, phát minh phục vụ sản xuất lại do chính những người nông dân tự mày mò tìm tòi nhằm mục đích giải phóng sức lao động, tăng hiệu quả sản xuất chứ không thể đợi những công trình nghiên cứu cấp quốc gia, những máy móc hiện đại giúp họ thoát nghèo.

Không chỉ có lĩnh vực nói trên còn nhiều hạn chế, yếu kém mà cần bổ sung thêm các lĩnh vực khác như y tế, xây dựng, giao thông vào nhóm khuyết điểm, hạn chế này. Có thể nói: "Nhiều hạn chế, yếu kém trong các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa, xã hội, y tế, xây dựng, giao thông chậm được khắc phục". Vì trong nhiệm kỳ qua, vấn đề y tế, xây dựng, giao thông nổi lên nhiều bất cập, yếu kém như: Tiêm nhầm vắc xin, bệnh viện quá tải, chẩn đoán nhầm bệnh, văn hóa phong bì... vẫn tồn tại. Các công trình xây dựng, giao thông không bảo đảm an toàn. Nhiều công trình mới đưa vào sử dụng thời gian ngắn đã hư hỏng, xuống cấp. Tình hình xây dựng sai phép, không phép diễn ra tràn lan, khó xử lý, tái định cư thiếu hạ tầng kỹ thuật, chưa bảo đảm cho người dân có nơi ở mới bằng và hơn nơi ở cũ. Nhiều công trình giao thông trọng điểm chậm tiến độ gây ùn tắc kéo dài, kèm theo tình trạng mất an toàn lao động tại công trường đã đe dọa trực tiếp tính mạng người tham gia giao thông…

Chỉ khi nhìn rõ, nhìn thẳng được những yếu kém, hạn chế mới có thể xác định, điều chỉnh một số chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp. Nhìn vào 30 năm đổi mới (1986-2016), có thể thấy công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn chưa thực sự đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước. Trong đó, ngoài những bài học kinh nghiệm của 30 năm đổi mới được nêu trong Dự thảo, cần bổ sung thêm "Phải kiên quyết đấu tranh và đấu tranh có hiệu quả với tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng, lãng phí".

Trên cơ sở những bài học kinh nghiệm rút ra của 30 năm đổi mới, Dự thảo đã nêu rõ mục tiêu tổng quát phát triển đất nước trong 5 năm tới nhằm tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, nâng cao đời sống nhân dân, giữ gìn hòa bình và toàn vẹn lãnh thổ... Trong 12 nhiệm vụ tổng quát cần triển khai trong 5 năm tới, thiết nghĩ, cần bổ sung thêm vấn đề "an ninh mạng" vào dự báo tình hình thế giới, đất nước. Vì hiện nay, an ninh mạng đã trở thành vấn đề hết sức nóng bỏng, chi phối, tác động đến mối quan hệ giữa các quốc gia trên thế giới, đồng thời đây cũng là xu hướng phát triển của thế giới hiện đại với cuộc cách mạng công nghệ thông tin đặt ra nhiều nguy cơ, thách thức đối với an ninh quốc gia.

Đến thời điểm này, chúng ta đã nhìn rõ mục tiêu đưa đất nước trở thành nước công nghiệp hóa chưa được như mong muốn nên Dự thảo đề cập "Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại". Tuy nhiên, cá nhân tôi nhận thấy mục tiêu này khá chung chung, nên đề nghị sửa đổi, bổ sung rõ ràng hơn là "xây dựng nền tảng vững chắc để 5 hoặc 10 năm tới (thời gian cụ thể) nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại". Bởi khi có phương hướng, có kế hoạch thì cần ấn định thời gian thực hiện làm cơ sở đánh giá kết quả thành tích và hạn chế, không thể chỉ nói chung chung là sớm triển khai.