Thanh khoản giảm mạnh

Giao dịch cổ phiếu niêm yết trong tháng 2 trên HNX chỉ số HNX Index vẫn tăng 0,21 điểm (0,25%) so tháng 1 (dừng ở mức 85,77 điểm đóng cửa phiên giao dịch cuối tháng 2) và các chỉ số khác trong bộ chỉ số HNX như HNX30TRI vẫn tăng 1,5 điểm (0,8%), đạt 188,1; chỉ số HNX Mid/Small Cap tăng 1,66 điểm (1,18%), đạt 142,33 điểm; chỉ chỉ số ngành xây dựng đạt 141,17 điểm, tăng 4,86 điểm (3,57%), chỉ số ngành công nghiệp tăng 1,85 điểm (1,28%), đạt 146,61 điểm. Tuy nhiên, chỉ số HNX Large Cap đã giảm 0,1 điểm (0,08%), đạt 125,53 điểm; chỉ số ngành tài chính đạt 127,78 điểm, giảm 3,32 điểm (2,53%) so với tháng 1.

Đặc biệt, thanh khoản cổ phiếu toàn thị trường trên HNX đã giảm mạnh. Trong đó, tổng khối lượng giao dịch trên HNX đạt 516.300.000 cổ phiếu với giá trị giao dịch là 6.515 tỷ đồng. Tính bình quân khối lượng giao dịch trong tháng 2 chỉ đạt 36.870.000 cổ phiếu/phiên, giảm 30,92% so với tháng 1; giá trị giao dịch bình quân chỉ đạt 465,42 tỷ đồng/phiên, giảm 31,21% so với tháng 1.

Áp lực từ Thông tư 36

Lý giải nguyên nhân khiến thanh khoản cổ phiếu trong tháng 2 giảm mạnh, đại diện HNX cho rằng, một phần quan trọng do ảnh hưởng của việc siết tỷ lệ cho vay ký quỹ (margin) của các công ty chứng khoán sau khi Thông tư 36/2014/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có hiệu lực.

Trước áp lực siết điều kiện cho vay đầu tư cổ phiếu từ Thông tư 36 này, một số công ty chứng khoán đã thay đổi chính sách giao dịch margin theo hướng không cho vay mới và các khoản vay đáo hạn không được trì hoãn hoàn trả từ ngày 1/2/2015 trở đi; không tiếp tục cung cấp các khoản vay chứng khoán mới đối với những mã không thuộc danh sách cổ phiếu ký quỹ hiện tại; một số ngân hàng thương mại liên kết với công ty chứng khoán cũng tạm ngừng giải ngân dịch vụ margin+ cho các khoản mua mới từ ngày 2/2/2015…

Tuy nhiên, theo đại diện Công ty chứng khoán SSI, điều quan trọng nhất của thị trường chứng khoán nói chung cũng như cổ phiếu trên HNX nói riêng không phải là dùng vốn của ngân hàng để đầu tư mà các công ty chứng khoán cần phải làm thế nào để hàng hóa của mình hấp dẫn hơn tiền gửi tiết kiệm để người dân chuyển từ tiết kiệm sang kênh đầu tư chứng khoán. Điều này không những góp phần làm lành mạnh hóa thị trường mà không phụ thuộc vào các chính sách ngắn hạn trong lĩnh vực ngân hàng từ phía cơ quan quản lý.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc các ngân hàng cho vay đầu tư vào thị trường chứng khoán được kiểm soát rất chặt chẽ và lãi suất rất cao, còn sản phẩm margin của các công ty chứng khoán cũng phải có những chuẩn mực an toàn khắt khe. Thông tư 36/2014/TT-NHNN là điều cần thiết cho thị trường nhằm giúp thúc đẩy phong trào đầu tư giá trị, giảm bớt tình trạng đầu tư vào những cổ phiếu đầu cơ, giúp cho thị trường chứng khoán Việt Nam nói chung và thị trường cổ phiếu trên HNX nói riêng ngày càng chuyên nghiệp, bài bản hơn.