3 giải pháp của Bộ Công Thương bảo đảm cung ứng điện

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 3/6/2023, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nêu rõ, hiện có một thực tế là việc cấp điện tại một số nơi đang gặp khó khăn. Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thay mặt Bộ Công Thương bày tỏ sự đồng cảm và chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp cũng như những bất tiện của người dân trong sinh hoạt hàng ngày.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đã cung cấp một số thông tin về tình hình cung ứng điện. Theo đó, trong 4 tháng đầu năm tình hình cung cấp điện có thể đánh giá là tương đối ổn định. Tuy nhiên từ đầu tháng 5 đến nay, tình trạng nắng nóng kỷ lục đã xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước và có diễn biến khó lường và dự kiến có thể kéo dài trong một thời gian nữa. Tình hình này làm tăng nhu cầu tiêu thụ điện sinh hoạt trong khi đó lưu lượng nước về các hồ thuỷ điện đặc biệt là ở phía Bắc là rất thấp, gây ảnh hưởng lớn đến cung ứng điện trong mùa khô 2023, nhất là trong tháng 5 vừa qua khi nguồn than nhập khẩu về chậm hơn nhu cầu cho sản xuất điện.

Về phía Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương có thể thấy là ngay từ đầu năm 2023 và đã có chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - khoáng sản Việt Nam (TKV), các đơn vị có liên quan chủ động theo dõi sát tình hình diễn biến thời tiết để bảo đảm nguồn cung cho phát điện, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp, sửa chữa các công trình nguồn và lưới điện. Và lường trước được các khó khăn như đã thấy hiện nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chỉ đạo các bộ, ngành và các đơn vị kiên quan khẩn trương triển khai các giải pháp cần thiết để bảo đảm cung ứng điện ở mức cao nhất, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn mang tính ngắn hạn.

Bộ Công Thương đã thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, triển khai các giải pháp nhằm bảo đảm cung ứng điện, chỉ đạo các đơn vị thực hiện các giải pháp thúc đẩy một cách quyết liệt, khẩn trương nhằm bảo đảm cung ứng điện trong các tháng cao điểm nắng nóng.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cung cấp thông tin về các giải pháp bảo đảm cung ứng điện

Cụ thể, Giải pháp thứ nhất là bảo đảm và tăng cường công tác vận hành hệ thống điện sẵn có và bảo đảm cung cấp nhiên liệu cho sản xuất điện. Việc này Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị điện lực tập trung thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao để bảo đảm cung ứng điện mùa khô 2023. Bộ Công Thương đã nhiều lần trực tiếp chỉ đạo, hỗ trợ EVN thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Đồng thời rà soát công tác vận hành hệ thống điện, chỉ đạo các đơn vị phát điện chuẩn bị nhiên liệu sẵn sàng phục vụ cho phát điện; thành lập, tăng cường các bộ phận trực ca và ứng trực hỗ trợ công tác vận hành, thực hành tiết kiệm điện ngay trong các đơn vị nội bộ; đảm bảo an toàn lưới điện truyền tải, lưới điện phân phối; khẩn trương khắc phục những sự cố, tồn tại (nếu có) để đưa vào vận hành các nhà máy điện phục vụ cho cung cấp điện.

Bộ Công Thương cũng yêu cầu tăng sản lượng than cho cấp điện, điều tiết việc cung cấp than để tăng lượng than cho phát điện khoảng 300.000 tấn cho tháng 5 và khoảng 100.000 tấn cho mỗi tháng tiếp theo (tháng 6, tháng 7); tăng 18% lượng khí cấp khu vực Đông Nam Bộ và 8% lượng khí cấp khu vực Tây Nam Bộ cho sản xuất điện.

Giải pháp thứ hai là khẩn trương đưa các dự án điện tái tạo trực tiếp đưa vào lưới điện. Tính đến 17h30 ngày 31/5/2023, có 7 dự án với tổng công suất 430,22 MW đã chính thức được phát điện thương mại lên lưới. Ngoài ra, có 40 dự án đã được Bộ Công Thương phê duyệt giá tạm và hiện đang rất khẩn trương làm các thủ tục, các bước để có thể đưa điện lên lưới.

Có 59/85 dự án với tổng công suất 3.389,811 MW đã gửi hồ sơ cho Công ty Mua bán điện của EVN để đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện; trong đó có 50 dự án (tổng công suất 2.751,611 MW) đã đề nghị giá tạm bằng 50% giá trần của khung giá (theo Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 7/1/2023 của Bộ Công Thương). EVN và chủ đầu tư đã hoàn thành đàm phán giá và ký tắt hợp đồng PPA với 46/50 dự án.

Tuy nhiên, vẫn có 26 nhà máy điện chuyển tiếp (công suất khoảng 1,346 MW) chưa gửi hồ sơ đến EVN để đàm phán giá điện.

Giải pháp thứ ba là về tiết kiệm điện, vừa qua chúng ta nói rất nhiều về vấn đề tiết kiệm điện song xin khẳng định lại, không phải khi thiếu điện thì chúng ta mới phải tiết kiệm điện, đây là chính sách xuyên suốt, lâu dài từ trước đến nay. Chúng ta cũng đã làm rất nhiều, như tổ chức Giờ Trái đất, các chương trình tuyên truyền, thực hiện tiết kiệm điện sâu rộng nhưng việc tiết kiệm điện ở thời điểm này đặc biệt có ý nghĩa và càng phải được quan tâm và phải làm rất quyết liệt.

Hiện, Bộ Công Thương đã tổ chức phát động tiết kiệm điện toàn quốc năm 2023, kêu gọi UBND các tỉnh thành phố, các bộ, ngành Trung ương có liên quan đẩy mạnh công tác truyền thông; tăng cường tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, liên tục, bằng nhiều hình thức phù hợp về sử dụng điện tiết kiệm.

“Hiện nay đã có 55/63 UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo đảm bảo cung ứng điện, tiết kiệm điện trên địa bàn. Kết quả sản lượng điện tiết kiệm hằng ngày đạt mức khoảng 20 triệu kWh/ngày (tương đương khoảng 2,5% điện năng tiêu thụ hằng ngày). Rõ ràng là nếu làm tốt công tác tiết kiệm điện thì đây cũng là biện pháp hết sức hiệu quả, đặc biệt là với tình hình điện trong thời điểm hiện nay”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Có thể khẳng định, trong thời gian tới, với quy mô tổng công suất đặt đạt 81.504 MW, trong khi nhu cầu phụ tải cao nhất là hơn 44.000 MW, nếu đảm bảo các tổ máy không gặp sự cố, vận hành tin cậy, nhiên liệu đủ, điều tiết nước các hồ hợp lý thì chúng ta có thể khắc phục vấn đề thiếu điện và đảm bảo điện cho đời sống người dân và sản xuất của doanh nghiệp.

Tiếp tuc tháo gỡ khó khăn cho các dự án điện

Đối với việc giải quyết đối với các dự án điện gió, điện mặt trời không nằm trong quy hoạch, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, ngày 15/5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch điện VIII, trong đó chỉ nêu tổng công suất các nguồn điện gió, điện mặt trời dự kiến phát triển đến năm 2030, không có tên dự án cụ thể.

Hiện nay, Bộ Công Thương đang triển khai xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch theo nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao, khi đó sẽ cụ thể hóa quy mô công suất, tiến độ các dự án theo từng địa phương để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt, làm cơ sở triển khai theo quy định.

Tuy nhiên, đối với các dự án không nằm trong quy hoạch, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay Bộ Công Thương đã có những văn bản, những hướng dẫn để giải quyết vấn đề này. Căn cứ quy định tại Luật điện lực và Luật giá, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BCT và Quyết định số 21/QĐ-BCT làm cơ sở cho EVN và các dự án chuyển tiếp thỏa thuận giá điện đảm bảo không vượt quá khung giá phát điện do Bộ Công Thương ban hành. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đã ban hành 10 công văn chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc EVN và các chủ đầu tư khẩn trương đàm phán thống nhất giá điện đảm bảo nguyên tắc giá điện với lợi nhuận hợp lý, các dự án tuân thủ quy định pháp luật và không vượt quá khung giá phát điện.

Bộ Công Thương cũng thấy rằng, việc tháo gỡ khó khăn cho các dự án là cần thiết, tuy nhiên ngoài vấn đề cơ chế giá điện, các dự án phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về quy hoạch, đầu tư, đất đai, môi trường, xây dựng, phòng cháy chữa cháy… Bộ Công Thương đã thường xuyên làm việc trực tiếp với EVN và các nhà máy điện chuyển tiếp để trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo xử lý.

Đồng thời, Bộ cũng đã ban hành các văn bản chỉ đạo cụ thể cho EVN cũng như gửi các địa phương để kịp thời hướng dẫn các nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ theo quy định theo đúng tinh thần như Thủ tướng vẫn nói là hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro, tuân thủ quy định của pháp luật. Rất mong, trong thời gian sớm nhất, những dự án này khắc phục những vướng mắc, khó khăn. Đối với các địa phương, cũng rất mong có sự hỗ trợ cho các dự án này để sớm đưa các dự án này vào lưới điện, bảo đảm được điện cho sản xuất cũng như đời sống của người dân.