Tại hội nghị, lãnh đạo các nước đánh giá cao những tiến triển tích cực và liên tục trong quan hệ ASEAN - Trung Quốc, đặc biệt từ khi hai bên thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện năm 2021.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN liên tục trong 15 năm, với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2023 đạt gần 700 tỷ USD, và là nhà đầu tư FDI lớn thứ 3 vào ASEAN với tổng vốn 17,3 tỷ USD.

Các lãnh đạo hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc đã hoàn tất cơ bản đàm phán nâng cấp Hiệp định Thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc phiên bản 3.0, tạo điều kiện tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, củng cố chuỗi cung ứng khu vực.

Lãnh đạo các nước ASEAN và Trung Quốc tại Hội nghị Cấp cao ASEAN -Trung Quốc lần thứ 27. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Các lãnh đạo cũng nhấn mạnh, cần tăng cường mở rộng hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nông nghiệp thông minh, năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai…

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường khẳng định tiếp tục ưu tiên phát triển và tăng cường kết nối chặt chẽ giữa các nền kinh tế khu vực, triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), thúc đẩy các dự án kết nối giao thông và vận tải đa phương thức nhằm gia tăng giao thương, dịch vụ, du lịch và giao lưu nhân dân, mang lại những lợi ích thiết thực cho các nước, và đóng góp tích cực cho thịnh vượng và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng Trung Quốc cũng khẳng định sẽ tiếp tục dành thêm học bổng cho sinh viên ASEAN, thúc đẩy giao lưu nhân dân, tăng cường hiểu biết, tin cậy, làm nền tảng quan trọng cho quan hệ tiếp tục phát triển bền vững.

Về Biển Đông, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đều khẳng định tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp, kêu gọi thực hiện đầy đủ Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đẩy mạnh nỗ lực sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC), đưa Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hoan nghênh quan hệ ASEAN - Trung Quốc phát triển thực chất, hiệu quả, sâu rộng, mang lại lợi ích tích cực cho các bên, đồng thời nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc ngày càng khẳng định vai trò là động lực quan trọng, trung tâm phát triển năng động, dẫn dắt tăng trưởng và phát triển của khu vực và thế giới.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị ASEAN và Trung Quốc hơn bao giờ hết cần nâng cao tự cường, thúc đẩy gắn bó và kết nối chặt chẽ, toàn diện, bao trùm. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Định hướng tương lai quan hệ, Thủ tướng đề nghị ASEAN và Trung Quốc hơn bao giờ hết cần nâng cao tự cường, thúc đẩy gắn bó và kết nối chặt chẽ, toàn diện, bao trùm, theo đó cần đẩy mạnh kết nối chiến lược, nhất là hạ tầng chiến lược, hạ tầng giao thông, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, kết nối giao thương thông suốt, kết nối chặt chẽ hơn với Sáng kiến Vành đai con đường, đẩy nhanh tiến độ mở cửa thị trường, nâng cấp hạ tầng cửa khẩu, nhất là kết nối mềm về hải quan thông minh, đồng thời tận dụng tốt những thành tựu khoa học-công nghệ, đẩy mạnh hợp tác phát triển kinh tế số, kinh tế xanh.

Đánh giá cao Năm giao lưu nhân dân ASEAN - Trung Quốc 2024 với nhiều hoạt động ý nghĩa, giúp người dân hai bên hiểu nhau hơn, chia sẻ nhiều hơn, thân nhau hơn, tin nhau hơn và đi lại nhiều hơn, Thủ tướng đề nghị cần tiếp tục thúc đẩy hơn nữa các hoạt động kết nối, giao lưu nhân dân, góp phần củng cố nền tảng xã hội vững chắc, không ngừng vun đắp tình cảm láng giềng hữu nghị, hợp tác và phát triển quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN-Trung Quốc.

Kết thúc hội nghị, lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc thông qua các tuyên bố chung. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nhấn mạnh cần thúc đẩy tầm nhìn hòa bình và an ninh, chung vai gánh vác trách nhiệm đối với hòa bình, gìn giữ môi trường hòa bình để hợp tác và phát triển, Thủ tướng mong ASEAN và Trung Quốc sẽ kết nối lập trường, quan điểm, củng cố tăng cường tin cậy chính trị hơn nữa, phối hợp chặt chẽ, đóng góp tích cực, trách nhiệm đối với hòa bình, an ninh và ổn định, tăng cường đối thoại, giải quyết hòa bình các tranh chấp tại khu vực, trong đó có Biển Đông, đưa Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững lâu dài, sớm kết thúc đàm phán COC thực chất, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển 1982.

Kết thúc hội nghị, lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc thông qua các tuyên bố chung về làm sâu sắc hợp tác giao lưu nhân dân, hoàn tất cơ bản đàm phán nâng cấp ACFTA, phát triển nông nghiệp thông minh, thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái số bền vững và bao trùm, chống lừa đảo trực tuyến và đánh bạc trên mạng.

Với riêng Việt Nam, Trung Quốc duy trì là đối tác thương mại lớn nhất và thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN và đối tác lớn thứ 5 của Trung Quốc trên thế giới (sau Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga). Trong 9 tháng năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu song phương đạt 148,6 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu hàng hoá sang Trung Quốc đạt 43,6 tỷ USD (tăng 1% so với cùng kỳ); nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 105 tỷ USD (tăng tới 32,5%).

Từ nay đến hết năm 2024, với đà cải thiện mạnh mẽ về thương mại trong nửa đầu năm, dự báo kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc có thể sẽ tiến sát mốc 200 tỷ USD. Hiện hai bên đang tích cực thúc đẩy "kết nối cứng" giữa hai nước về đường sắt, đường bộ cao tốc, kết cấu hạ tầng cửa khẩu; nâng cấp "kết nối mềm" về hải quan thông minh, cửa khẩu thông minh nhằm tạo thuận lợi và nâng cao hơn nữa giao lưu thương mại giữa hai bên.

Từ ngày 28/9 -1/10/2024, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cùng Đoàn công tác Bộ Công Thương cũng như các Bộ, ngành liên quan đã có chuyến công tác tại Trung Quốc tham dự chuỗi sự kiện trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ 13 Ủy ban Hợp tác Kinh tế Thương mại giữa Việt Nam - Trung Quốc.

Bên cạnh việc đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 13 Ủy ban Hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam - Trung Quốc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã dự và có bài phát biểu khai mạc tại Lễ hội trái cây Việt Nam tại Bắc Kinh; làm việc với Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc; hội kiến Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Hà Lập Phong...

Tại kỳ họp lần thứ 13 của Ủy ban Hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam - Trung Quốc, hai Bộ trưởng đã đạt được sự đồng thuận về nhiều nội dung quan trọng, làm cơ sở để hai bên tiếp tục thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại song phương lên tầng cao mới, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị cùng thắng, đáp ứng kỳ vọng của Lãnh đạo cấp cao hai nước và góp phần làm phong phú thêm nội hàm quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc trong thời đại mới, xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam – Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược.