Cùng dự có lãnh đạo một số bộ, ngành của Việt Nam, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, ông Yamada Takio, các tổ chức kinh tế của Nhật Bản như JCCI (Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam), JETRO (Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản), JICA (Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản), 30 doanh nghiệp Nhật Bản.

Phát biểu mở đầu cuộc đối thoại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ, “chúng tôi luôn đánh giá cao Chính phủ Nhật Bản và những đóng góp to lớn của ngài Abe Shinzo cho phát triển quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước trong thời gian qua”. Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản đã đạt nhiều thành tựu, sự tin cậy giữa hai nước ngày càng sâu sắc.

Trong bối cảnh tác động tiêu cực của COVID-19, Thủ tướng hoan nghênh, đánh giá cao Chính phủ Nhật Bản đã kịp thời đưa ra quyết sách hỗ trợ đa dạng hóa chuỗi cung ứng ở nước ngoài và bày tỏ vui mừng khi được biết trong số 30 doanh nghiệp Nhật Bản nhận được hỗ trợ đợt đầu của Chính phủ Nhật Bản thì có đến 15 doanh nghiệp mong muốn mở rộng đầu tư ở Việt Nam. Đây cũng là niềm vui, sự động viên để Việt Nam tự tin tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư tốt hơn nữa, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thành công, trong đó có các doanh nghiệp Nhật Bản.

Chính phủ Việt Nam luôn đánh giá cao vai trò của cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản, là những nhà đầu tư nghiêm túc, có trách nhiệm, làm ăn kinh doanh có hiệu quả, đóng góp vào ngân sách, chú trọng bảo vệ môi trường, chăm lo đời sống người lao động, Thủ tướng nói. Doanh nghiệp Nhật Bản giữ chữ tín, điều rất quan trọng trong làm ăn kinh doanh.

Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), Luật Đầu tư PPP với nhiều điểm mới, minh bạch, thuận lợi, ưu đãi đầu tư… Thực hiện các cam kết tiêu chuẩn cao của các FTA như CPTPP, EVFTA, Việt Nam sẽ trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn, có môi trường đầu tư theo các chuẩn mực quốc tế tiên tiến. Với 100 triệu dân, thu nhập ngày càng tăng, nằm trong khối ASEAN năng động với gần 650 triệu dân, Thủ tướng nhấn mạnh, thị trường Việt Nam đủ lớn cho các kế hoạch đầu tư kinh doanh tham vọng, phù hợp với các chiến lược tái cấu trúc, dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực của các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản.

Với quyết tâm chính trị cao, Thủ tướng đã thành lập Tổ công tác thúc đẩy hợp tác đầu tư nước ngoài do một Phó Thủ tướng làm tổ trưởng để nắm bắt cơ hội hợp tác đầu tư, đối thoại, xử lý kiến nghị của các nhà đầu tư lớn đến Việt Nam, trong đó, “tôi đã chỉ đạo mở lại các chuyến bay thương mại tới một số nơi có hệ số an toàn cao, trong đó có Nhật Bản, với quy trình nhập cảnh rút gọn, thuận lợi, vừa bảo đảm an toàn chống dịch, vừa thuận lợi cho kinh doanh”

Việt Nam có nhu cầu rất lớn về đầu tư phát triển. Thủ tướng chào đón các doanh nghiệp Nhật Bản mở rộng hợp tác đầu tư vào hạ tầng, năng lượng, công nghiệp chế tạo, nông nghiệp chất lượng cao, công nghệ thông tin, đô thị thông minh, dịch vụ tài chính, ngân hàng, khởi nghiệp dựa trên đổi mới sáng tạo, cũng như tham gia đối tác chiến lược cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước tại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương sẽ đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, hỗ trợ, tạo mọi thuận lợi cho các hoạt động đầu tư kinh doanh, đem lại lợi ích nhiều hơn cho các bên, góp phần đưa quan hệ Việt Nam – Nhật Bản lên tầm cao mới.

Đại sứ Nhật Bản Yamada Takio cho rằng, trong 20 năm trở lại đây, kinh tế Việt Nam đã có sự tăng trưởng vô cùng nhanh chóng và cũng khẳng định vị thế của mình ở trên trường quốc tế. Mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản đang ngày càng trở nên sâu sắc hơn và đặc biệt cuộc điện đàm giữa Thủ tướng hai nước trong tháng này đã minh chứng cho mối quan hệ tin cậy mật thiết ở cấp cao. Đây chính là tài sản vô cùng quý báu trong quan hệ giữa hai nước.

Theo Đại sứ, tình hình dịch bệnh COVID- 19 chưa có dấu hiệu dừng lại. Tuy nhiên, Việt Nam đã cho thấy những năng lực quản lý rủi ro ưu việt của mình, đã đạt được những kết quả nhất định. Trong khi các nước vẫn còn đang chật vật trong phòng, chống dịch COVID-19 thì Việt Nam đã sớm phục hồi. Việt Nam đang được hưởng thụ trực tiếp lợi thế từ việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu. “Có thể nói, các nhà đầu tư trên thế giới, trong đó các doanh nghiệp Nhật Bản đang quan tâm nhiều đến Việt Nam, một nơi đầu tư trong điều kiện bình thường mới hậu COVID-19”, Đại sứ cho biết. Theo khảo sát của JETRO vừa qua, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản cho biết họ đang xem xét chuyển dịch cơ sở sản xuất sang Việt Nam. “Chúng tôi kỳ vọng rằng Việt Nam sẽ nắm được cơ hội này, sẽ trở thành một nước cường thịnh hơn trong thời gian tới”, Đại sứ nói và nêu một số đề xuất. Đó là mở lại việc đi lại giữa hai nước, cải thiện việc giải ngân cho các dự án đầu tư công hiện nay, thu hút nhiều hơn nữa đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, nâng cao xếp hạng tín dụng của Việt Nam.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chứng kiến Lễ trao MOU giữa Cục Đầu tư nước ngoài và Jetro Việt Nam

Về việc Nhật Bản đưa ra gói ngân sách khoảng 2,3 tỷ USD nhằm thúc đẩy việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp Nhật Bản, Đại sứ cho biết, đã tiến hành lựa chọn lần thứ nhất, với 30 doanh nghiệp và trong đó, có 15 doanh nghiệp có mặt ở đây hôm nay, đều là những doanh nghiệp có liên quan đến Việt Nam. “Trong thời gian tới, chúng tôi cũng dự kiến sẽ tuyển chọn lần thứ hai và lần thứ ba”.

Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư vào Việt Nam. “Chúng tôi tiếp tục mong muốn Chính phủ Việt Nam sẽ có các giải pháp phù hợp để phòng, chống dịch bệnh COVID-19 cũng như là sẽ tiếp tục hỗ trợ cho Việt Nam trong việc phát triển kinh tế hơn nữa trong điều kiện bình thường mới ”, Đại sứ bày tỏ.

Đại diện JCCI, hiệp hội có 1.950 doanh nghiệp thành viên, bày tỏ cảm ơn Chính phủ Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã quan tâm, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản.

Để thúc đẩy đầu tư Nhật Bản sang Việt Nam hơn nữa, đại diện JCCI đề xuất tạo cơ chế ưu đãi đầu tư phù hợp với đặc điểm của ngành sản xuất, chế tạo của Nhật Bản, xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng theo phương thức PPP, cho phép doanh nghiệp Nhật Bản góp vốn vào các doanh nghiệp nhà nước của Việt Nam. Ví dụ, ở Nhật Bản ngoài các doanh nghiệp nòng cốt, còn có các doanh nghiệp hợp tác, có sự phân công về vai trò trong một chuỗi hoạt động sản xuất khá phức tạp và mạnh mẽ. Như vậy, việc thu hút đầu tư theo hình thức là thu hút cả chuỗi sản xuất chứ không chỉ thu hút các doanh nghiệp nòng cốt. Từ đó, đầu tư của các doanh nghiệp nòng cốt của Nhật Bản sang Việt Nam sẽ trở nên dễ dàng hơn.

JCCI mong muốn Chính phủ Việt Nam xem xét mở rộng hơn nữa cơ chế ưu đãi cho các công nghệ tiên tiến cũng như các doanh nghiệp mở rộng đầu tư với quy mô lớn, xây dựng cơ chế ưu đãi cho một chuỗi sản xuất chứ không chỉ cho một doanh nghiệp.

Tại cuộc đối thoại, các doanh nghiệp Nhật Bản cũng nêu ra nhiều vấn đề trong hợp tác đầu tư tại Việt Nam như nguồn nhân lực, phát triển một số lĩnh vực mới, công nghiệp hỗ trợ, về nghiên cứu và phát triển…

Ghi nhận và trả lời các vấn đề doanh nghiệp Nhật Bản quan tâm, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương nhanh chóng tháo gỡ các vướng mắc thuộc thẩm quyền, không được để chậm trễ. Thủ tướng khẳng định tạo mọi điều kiện để việc mở rộng đầu tư của 15 doanh nghiệp Nhật Bản trong đợt đầu tiên được triển khai thuận lợi nhất cũng như chuẩn bị tốt hơn nữa cho các đợt đầu tư tiếp theo.

Nhấn mạnh Việt Nam đã kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh COVID-19, Thủ tướng nêu rõ việc thực hiện mục tiêu kép, duy trì sản xuất kinh doanh, không để đứt gãy chuỗi cung ứng. Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển, nâng cấp cơ sở hạ tầng thuận lợi hơn như sân bay, bến cảng, dịch vụ logistics, đường bộ cao tốc… cũng như không để mất điện, mất nước ảnh hưởng đến nhà đầu tư. Đặc biệt, chuẩn bị sẵn sàng mặt bằng, các khu công nghiệp để các doanh nghiệp có vị trí đặt nhà máy ngay. “Chúng tôi sẽ duy trì các cuộc gặp gỡ trực tiếp tháo gỡ vướng mắc cho các nhà đầu tư, từ hải quan đến thuế, đất đai, môi trường, lao động, thủ tục hành chính…”. “Khó khăn đến đâu, chúng ta kịp thời tháo gỡ đến đó”, Thủ tướng nói. Coi thành công của các nhà đầu tư Nhật Bản là thành công của Chính phủ Việt Nam. “Thủ tướng sẵn sàng gặp các bạn để tháo gỡ khi cần thiết”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chứng kiến Lễ trao MOU giữa Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) và Jetro Việt Nam.