Ngành công nghiệp thuốc lá: Đằng sau lớp vỏ hào nhoáng

Dù đã có nhiều cảnh báo về tác hại khôn lường của thuốc lá đối với sức khỏe, ngành công nghiệp thuốc lá tiếp tục chiến lược duy trì nhu cầu trên thị trường bằng cách ra đời các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và nhắm tới giới trẻ để tạo ra một thế hệ hút thuốc lá mới.

Để thực hiện mục tiêu này, các tập đoàn công nghiệp thuốc lá trên thế giới cũng không ngừng đầu tư cho việc nghiên cứu kỹ lưỡng, từ việc thiết kế sản phẩm hấp dẫn giới trẻ cho đến các chiến dịch quảng cáo, tiếp thị tinh vi nhằm thu hút người trẻ sử dụng. Những sản phẩm này được quảng cáo là một lựa chọn “an toàn hơn” so với thuốc lá truyền thống nhưng thực tế hoàn toàn lại khác.

Việc quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng như tăng tỷ lệ người hút thuốc.

Các nhà sản xuất thuốc lá mới đã sử dụng nhiều cách thức để thu hút thanh, thiếu niên sử dụng sản phẩm này thông qua hương vị hấp dẫn như mùi kẹo, mùi trái cây... thiết kế sản phẩm bắt mắt, thời trang, theo xu hướng công nghệ, quảng bá trên mạng xã hội của giới trẻ và giữ khách hàng bằng các sản phẩm có hàm lượng nicotine cao.

Thực tế, thuốc lá thế hệ mới được ví như “cạm bẫy hương vị” khi đánh trúng tâm lý thích thể hiện cái tôi của tuổi mới lớn. Sự mới lạ với những dụng cụ bắt mắt nhanh chóng được học sinh đón nhận và khám phá mà không tính đến những tác hại.

Thuốc lá điện tử thế hệ mới có mẫu mã đa dạng, cuốn hút giới trẻ. Những loại này thiết kế theo hình thức có bộ phận sạc pin và bộ phận chứa chất lỏng, dung dịch làm nguyên liệu đốt có thể thay thế tùy thích. Đây là nguyên nhân khiến một số thành phần biến tướng, trộn ma túy vào sử dụng. Bản thân dung dịch hút của thuốc lá điện tử đã chứa nicotine và nhiều chất gây hại cho cơ thể.

Chiến lược tinh vi trên mạng xã hội

Trong những năm gần đây, mạng xã hội đã trở thành một công cụ vô cùng hiệu quả để các doanh nghiệp tiếp thị sản phẩm của mình. Tuy nhiên, đằng sau vẻ hào nhoáng của các nền tảng này là những âm mưu tinh vi của ngành công nghiệp thuốc lá, đặc biệt là đối với giới trẻ.

Một cuộc điều tra sâu rộng của Chiến dịch Vì trẻ em không thuốc lá cho thấy, các công ty thuốc lá đang tận dụng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm của họ một cách tinh vi. Bằng cách trả tiền cho những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, các công ty này đã tạo ra những chiến dịch quảng cáo ngầm, khiến người dùng khó nhận biết. Hình ảnh về các sản phẩm thuốc lá và hành vi hút thuốc được đăng tải một cách thường xuyên, tạo ra một xu hướng mới và thu hút sự tò mò của giới trẻ.

Việt Nam cũng không nằm ngoài tầm ngắm của các công ty thuốc lá. Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang được quảng cáo tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dùng, đặc biệt là giới trẻ.

Việc quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng như tăng tỷ lệ người hút thuốc, các chiến dịch quảng cáo tinh vi đã khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, tò mò và muốn thử các sản phẩm thuốc lá mới. Nicotine trong các sản phẩm thuốc lá gây nghiện rất cao, khiến người dùng khó có thể cai thuốc.

Nhận thức rõ mối nguy hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc; chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá cho cán bộ công chức, người lao động của ngành và học sinh, sinh viên...

Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo về những nguy hại của việc quảng cáo thuốc lá, đặc biệt là đối với giới trẻ. Tổ chức này kêu gọi các quốc gia cần có những hành động mạnh mẽ để bảo vệ sức khỏe của thế hệ trẻ, ngăn chặn các chiến lược tinh vi của ngành công nghiệp thuốc lá.

Để đối phó với tình trạng này, các quốc gia cần có những biện pháp quyết liệt như cần có những quy định chặt chẽ để cấm mọi hình thức quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông khác. Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định về quảng cáo thuốc lá. Tổ chức các chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, về tác hại của thuốc lá. Tạo điều kiện để người nghiện thuốc dễ dàng tiếp cận các chương trình cai nghiện.