- Theo ông Nguyễn Thái Học, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên,  nếu không trồng lại sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến hệ sinh thái, đến tài nguyên môi trường và biến đổi khí hậu. Nghị định của Chính phủ về thi hành Luật Bảo vệ và phát triển rừng quy định: “Chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích không phải lâm nghiệp phải đảm bảo việc đầu tư trồng rừng mới thay thế diện tích rừng chuyển đổi”. Tuy nhiên, việc trồng lại rừng xem ra rất khó khăn. Riêng khu vực Tây Nguyên có trên 8.000 héc-ta bị khai thác làm thuỷ điện nhưng đến nay mới trồng lại 735 héc-ta rừng. 

Ông Đặng Văn Tuần, Giám đốc Công ty Cổ phần Sông Ba Hạ cho biết, công ty rất muốn làm tốt trách nhiệm xã hội trong việc trồng lại rừng. Tỉnh Phú Yên đã chỉ đạo Sở Tài nguyên môi trường và các địa phương phải bố trí đất để trồng bù rừng. Nơi nào không còn đất thì chủ đầu tư đóng góp tiền vào quĩ bảo vệ và phát triển rừng để tỉnh điều tiết trồng bù rừng ở nơi khác. Nhưng, đến nay địa phương không còn đất để bố trí trồng rừng, các ban ngành và địa phương cũng chưa thống nhất đơn giá đền bù nên công ty chưa thể nộp tiền.

Theo chỉ đạo của Chính phủ, chủ đầu tư lấy đi bao nhiêu diện tích rừng làm thủy điện thì phải trồng trả lại đúng bằng ấy diện tích. Các địa phương phải bố trí đất để trồng bù rừng, nơi nào không còn đất thì chủ đầu tư đóng góp tiền vào quĩ bảo vệ và phát triển rừng để tỉnh điều tiết trồng bù rừng ở nơi khác. Với chính sách này thì hầu hết các chủ đầu tư đều muốn nộp tiền cho gọn. Tuy vậy, vấn đề người dân quan tâm là, liệu số tiền đó có được địa phương sử dụng đúng mục đích trồng rừng hay không, trồng ở đâu, bao giờ trồng lại. Bởi, câu chuyện này phải được tính toán ngay từ khi phê duyệt dự án xây dựng thủy điện chứ không phải để đến bây giờ lại ngồi tính xem trồng ở đâu.

Hơn nữa, ngay cả khi các chủ đầu tư thủy điện nghiêm túc trồng lại rừng theo đúng quy định với chất lượng rừng đảm bảo thì cũng phải mất ít nhất hàng chục, thậm chí hàng trăm năm nữa mới có thể tái tạo được diện tích rừng đã mất. 

Ngọc Loan