Bước tiến lớn của ngành năng lượng và khoáng sản

Bộ Công Thương đã công bố Kế hoạch thực hiện Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản; Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch hạ tầng dự trữ, cung ứng xăng dầu, khí đốt quốc gia.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, trong bối cảnh nhu cầu ngày càng cao và yêu cầu chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu, các quy hoạch và kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản được xem là có vai trò đặc biệt quan trọng không chỉ đối với sự phát triển của ngành năng lượng và công nghiệp khai khoáng quốc gia, mà còn đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

Đây là các cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ công tác quản lý nhà nước của ngành; mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng và ngành khai khoáng Việt Nam hiệu quả hơn, bền vững hơn phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và khả năng thực tế của đất nước cũng như xu thế phát triển của quốc tế.

Cần tập trung truyền thông bài bản và hiệu quả quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản bằng những chương trình cụ thể để đạt mục tiêu chung

Đáng nói, các quy hoạch đã đề xuất một loạt cơ chế mới, gồm đa dạng hóa nguồn vốn, hình thức đầu tư, tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư trong lĩnh vực năng lượng và thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế đất nước trong tình hình mới.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng băn khoăn làm sao để truyền tải trọn vẹn, tường minh nội dung quy hoạch cũng như những chính sách cho triển khai quy hoạch ngành. Bởi lẽ, không chỉ các nhà đầu tư, ngay các địa phương còn lúng túng trong triển khai các quy hoạch ngành, trong đó có việc chồng chéo giữa quy hoạch ngành và quy hoạch địa phương.

Vai trò đặc biệt của truyền thông trong triển khai quy hoạch

Trên thực tế, mỗi chính sách ra đời, bên cạnh nội dung, sự phù hợp và lan toả rộng rãi hay không cũng là một yếu tố để đánh giá sự thành công của chính sách. TS. Doãn Hữu Tuệ - Chuyên gia tài chính - ngân hàng, nhận định: Truyền thông chính sách là một phần rất quan trọng trong hoạt động của Chính phủ với mục đích thông tin về chính sách đến với người dân, thuyết phục người dân có nhận thức và hành vi đúng pháp luật. Mặt khác, đây cũng là kênh để cơ quan chủ quản lấy ý kiến người dân khi cần điều chỉnh chính sách hiện tại và xây dựng chính sách mới trên cơ sở đồng thuận xã hội.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, việc hướng dẫn chính sách là một công việc hết sức quan trọng. Nếu chính sách được ban hành ra mà công tác hướng dẫn chính sách không làm tốt, thì hiệu quả của chính sách sẽ bị giảm đi rất nhiều.

Đồng tình với quan điểm này, ông Lê Thuỷ Trung - Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cũng cho biết, việc triển khai các quy hoạch ngành thành công hay không bên cạnh phụ thuộc vào nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương liên quan, còn có vai trò rất quan trọng của công tác truyền thông. “Nội dung của các quy hoạch bao trùm và rất lớn, đặc biệt là thời gian thực hiện không còn nhiều, do vậy làm thế nào để truyền tải rộng rãi nội dung quy hoạch, những chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn là “chìa khoá” quan trọng giúp triển khai thành công các quy hoạch” - ông Lê Thủy Trung nhấn mạnh.

Đánh giá về các quy hoạch đồng thời gợi mở về công tác truyền thông trong triển khai quy hoạch, TS.Lê Đăng Doanh- nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương bày tỏ, chúng ta cần tập trung vào việc truyền thông một cách bài bản và hiệu quả về quy hoạch ngành quốc gia lĩnh vực năng lượng và khoáng sản bằng những chương trình hành động cụ thể để giúp đạt được mục tiêu chung của quy hoạch. Truyền thông cũng phải đi trước một bước để mở ra một không gian phát triển mới, đưa quy hoạch sớm đi vào đời sống thực tế và đem lại hiệu quả cao nhất, tạo hành lang vững chắc cho phân bổ và huy động nguồn lực toàn xã hội.

Để triển khai thành công các quy hoạch ngành quốc gia, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng đặc biệt coi trọng vai trò của công tác truyền thông về quy hoạch ngành. Bộ trưởng cũng đề nghị các cơ quan truyền thông ở trung ương và địa phương tăng cường thời lượng và tần suất đăng tải tin, bài, phóng sự để tuyên truyền về vai trò, tầm quan trọng của năng lượng, khoáng sản và việc triển khai thực hiện các quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực này; nội dung, phương hướng thực hiện các quy hoạch, kế hoạch.

Phản ánh kịp thời tình hình triển khai, kết quả thực hiện các quy hoạch, kế hoạch tại các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan đơn vị liên quan; đồng thời thu thập, phản ánh các ý kiến, kiến nghị của người dân, các chuyên gia, nhà khoa học, các đối tượng chịu sự tác động trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch, kế hoạch và quá trình xây dựng, sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách có liên quan, góp phần triển khai thực hiện có hiệu quả các quy hoạch, kế hoạch đã được phê duyệt.

Ở vai trò đơn vị chủ quản, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng thông tin, để các quy hoạch triển khai đạt hiệu quả cao nhất, Bộ Công Thương và các bộ, ngành Trung ương sẽ cùng phối hợp nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các quy định, cơ chế chính sách liên quan, bảo đảm đủ mạnh, đồng bộ, khả thi, nhất là chính sách liên quan tới các cơ chế tài chính, cơ chế giá điện, giá khí và các cơ chế gắn hoạt động thăm dò, khai thác đồng bộ, liên kết với đầu tư chế biến khoáng sản… để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư các dự án trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, đồng thời nâng cao vai trò trách nhiệm của các cấp quản lý nhà nước từ trung ương đến địa phương và doanh nghiệp, góp phần hoàn thiện khung chính sách, pháp luật về lĩnh vực năng lượng và quản lý tài nguyên khoáng sản, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và quản lý chặt chẽ việc khai thác, chế biến, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các tài nguyên khoáng sản.