Từ ngày 1/7/2024, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội sẽ được điều chỉnh tăng như thế nào?
Theo quy định tại Khoản 5 Điều 56 Luật Bảo hiểm Xã hội (BHXH) năm 2014 quy định về mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc là bằng mức lương cơ sở. Hiện nay, mức lương cơ sở đang là 1,8 triệu đồng do đó, mức lương hưu thấp nhất là 1,8 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2024, việc bãi bỏ lương cơ sở đã mở đường cho một cơ chế mới trong việc xác định mức hưởng lương hưu.
| Lương hưu, trợ cấp BHXH sẽ được điều chỉnh từ ngày 1/7/2024. Ảnh: TTXVN |
Ngoài ra, theo Luật BHXH năm 2014, các khoản trợ cấp BHXH được tính dựa trên mức lương cơ sở. Ví dụ như trợ cấp một lần khi sinh con, trợ cấp dưỡng sức sau sinh, dưỡng sức sau ốm, trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng. Khi thực hiện cải cách tiền lương dẫn đến không còn hệ số lương và mức lương cơ sở. Theo đó, các khoản trợ cấp BHXH nêu trên cũng sẽ thay đổi.
Căn cứ theo Nghị quyết số 104/2024, các khoản trợ cấp này từ 1/7/2024 sẽ được tăng. Hiện Chính phủ đang đề xuất các khoản trợ cấp gắn với lương cơ sở bằng với mức cao nhất hiện nay và quy định bằng số tiền cụ thể. Theo đó, dự kiến trợ cấp dưỡng sức sau sinh, ốm đau là 540.000 đồng/ngày; trợ cấp một lần khi sinh con là 3,6 triệu đồng/con…
BHXH Việt Nam dự kiến từ ngày 1/7/2024 tăng mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bình quân thêm khoảng 54,89% và tỷ lệ đóng BHXH là 25%. Theo đó, khi áp dụng mức tăng mới, số tiền thu BHXH tăng thêm trong một năm là 31.728 tỷ đồng.
Với cách tính mức bình quân tiền lương đóng BXHH để tính lương hưu, trợ cấp một lần theo đề xuất, BHXH Việt Nam cho rằng bình quân 5 năm mức lương hưu của người lao động tăng khoảng 1,5% (chưa tính đến yếu tố trượt giá).
Đồng thời, lương hưu của người nghỉ sau ngày 1/7/2024 chỉ tăng 0,13% so với người nghỉ hưu tháng 6/2024. Thực tế cho thấy mức điều chỉnh lương hưu của năm 2004, 2005 chỉ khoảng 10% (thời điểm thay đổi thang bảng lương toàn diện của người lao động trong khu vực nhà nước).
Cùng với việc xét yếu tố trượt giá vào điều chỉnh lương hưu và tăng trưởng kinh tế năm 2023 (theo quy định tại Điều 57 Luật BHXH năm 2014), BHXH Việt Nam đề xuất mức điều chỉnh lương hưu từ ngày 1/7/2024 khoảng 8%. Đề xuất trên căn cứ mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng năm 2023 là 3,25% và tăng trưởng kinh tế năm 2023 là 5,05%.
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, điều này sẽ giúp giảm bớt sự chênh lệch giữa người hưởng lương hưu trước cải cách tiền lương và người hưởng lương hưu từ ngày 1/7/2024 trở đi.
Như vậy, với mức điều chỉnh đề xuất 8%, dự kiến 6 tháng cuối năm 2024, kinh phí thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH từ ngân sách nhà nước tăng khoảng 1.900 tỷ đồng.
| Tính đến tháng 12/2023 đã có khoảng 2,7 triệu người cao tuổi hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng, chiếm 20,7% tổng số người cao tuổi. Diện bao phủ BHXH không ngừng mở rộng qua từng năm, đến hết năm 2023 là 18,2 triệu người. Việc gia tăng số người tham gia BHXH nên người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng cũng gia tăng. Nếu năm 2016 có gần 2,9 triệu người hưởng thì đến năm 2022 có khoảng 3,3 triệu người hưởng, tương ứng tỷ lệ tăng 13,62%, bình quân giai đoạn 2016-2022 tăng 2,16% mỗi năm. |