Báo cáo GII 2021 cũng đề cập Việt Nam là một trong bốn nền kinh tế thu nhập trung bình (cùng với Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và Philippines) có tiềm năng thay đổi bối cảnh đổi mới toàn cầu, bắt kịp một cách có hệ thống với các nền kinh tế khác như Trung Quốc. Việt Nam, cùng với Ấn Độ, Kenya và Cộng hòa Moldova, giữ kỷ lục về thành tích vượt trội về đổi mới so với mức độ phát triển trong năm thứ 11 liên tiếp.

Dữ liệu GII năm nay cho thấy Bắc Mỹ và Châu Âu tiếp tục dẫn đầu so với các khu vực khác về đổi mới, nhưng hiệu suất đổi mới của Đông Nam Á, Đông Á và Châu Đại Dương (SEAO) là năng động nhất trong thập kỷ qua, và là khu vực duy nhất thu hẹp khoảng cách. Chỉ số Đổi mới Toàn cầu năm 2021, do Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) ban hành, xếp hạng hiệu suất đổi mới của các nền kinh tế thế giới dựa trên 7 yếu tố: vốn con người và nghiên cứu, đầu ra kiến ​​thức và công nghệ, cơ sở hạ tầng, mức độ tinh vi của thị trường, mức độ tinh vi trong kinh doanh, kết quả sáng tạo và thể chế. Việt Nam là một phần của chỉ số này kể từ khi ra mắt lần đầu tiên vào năm 2007, xếp hạng tăng dần đều kể từ năm 2013, sau vài năm chỉ đứng trên vị trí thứ 70. Việt Nam đã xếp thứ 42 về chỉ số vào năm 2019 và 2020, điều này được giải thích là do sự thay đổi trong cách tính GDP của Việt Nam.

Báo cáo của GII nhấn mạnh sự phức tạp của thị trường và kinh doanh là những lĩnh vực mà Việt Nam vượt trội, đặc biệt là liên quan đến khả năng tiếp cận các khoản vay tổng tín dụng và tài chính vi mô. Sự tinh vi của thị trường đề cập đến sự sẵn có của tín dụng và môi trường hỗ trợ đầu tư, tiếp cận thị trường quốc tế, cạnh tranh và quy mô thị trường - những yếu tố quan trọng đối với sự thịnh vượng và đổi mới. Sự tinh vi trong kinh doanh đánh giá mức độ thuận lợi của các công ty đối với hoạt động đổi mới thông qua việc tích lũy nguồn nhân lực chất lượng cao và ưu tiên các hoạt động nghiên cứu giúp các doanh nghiệp trở nên năng suất, cạnh tranh và đổi mới hơn. Việt Nam đã cải thiện những lĩnh vực này như thế nào? Thuật ngữ “Chính phủ tạo điều kiện” đã là một nguyên tắc chỉ đạo cho chính sách, được phản ánh trong nỗ lực điều chỉnh quốc gia với các tiêu chuẩn quốc tế và thông lệ tốt nhất với mục tiêu cuối cùng là tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho kinh doanh. Một số khuyến khích hỗ trợ bao gồm giảm thuế hoặc các chương trình cho thuê đất nhằm vào các lĩnh vực ưu tiên cao như công nghệ và năng lượng xanh. Các tập đoàn đa quốc gia lớn cũng đã thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam, một phần do lợi thế về chi phí liên quan đến việc gần các trung tâm sản xuất của họ.

Việt Nam cũng có một lực lượng lao động trẻ, tài năng với nền tảng khoa học và kỹ thuật. Tuy nhiên, Việt Nam sẽ cần phải dành nhiều nguồn lực hơn nữa cho nghiên cứu khoa học và giáo dục đại học nếu muốn đi đầu trong các phát triển công nghệ tiên tiến. Do Việt Nam dẫn đầu về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và công nghệ cao (FDI), khả năng hấp thụ và truyền bá tri thức là hai lĩnh vực thế mạnh khác. Sáng tạo ứng dụng dành cho thiết bị di động, hàng hóa xuất khẩu có tính sáng tạo và nhãn hiệu theo nguồn gốc là một vài lĩnh vực liên quan đến sản phẩm sáng tạo mà Việt Nam thực hiện tốt. Việt Nam đứng trong top 10 về tăng trưởng năng suất và chi tiêu cho R&D do doanh nghiệp tài trợ và tiếp tục cải tiến trong lĩnh vực sản xuất công nghệ cao và trung bình-cao. Cũng có những cải tiến đáng chú ý trong mối liên kết đổi mới, và tiếp cận và sử dụng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT). Tập đoàn viễn thông khổng lồ Viettel Telecom là thương hiệu đầu tiên trong số 33 thương hiệu Việt Nam lọt vào top 5.000 thương hiệu toàn cầu.