Đã có chuyển biến

Báo cáo của Cục QLTT (Bộ Công Thương) cho thấy tình hình buôn lậu, vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu vẫn diễn biến phức tạp. Hiện nay, do mức chênh lệch giá cao giữa thuốc lá ngoại và thuốc lá sản xuất trong nước (thuốc lá nhãn hiệu Hero chênh lệch từ 8.000 - 10.000 đồng/bao, Jet 10.000 - 12.000 đồng/bao, Esse là 3.500 - 4.000 đồng/bao) nên các đối tượng buôn lậu bất chấp thủ đoạn để vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu.

Triển khai thực Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá, Cục QLTT chỉ đạo Chi cục QLTT các tỉnh, thành phố phối hợp với các lực lượng Công an, Hải quan, Bộ đội biên phòng kiểm soát chặt chẽ các khu vực giáp biên giới, các tuyến đường từ biên giới vào nội địa, các địa bàn giáp ranh liên huyện, liên tỉnh. Đồng thời, triển khai nhiều phương án, kế hoạch kiểm tra, xử lý các hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu, tăng cường việc kiểm soát các nhà hàng, khách sạn, quán bar, các điểm kinh doanh nhỏ, lẻ, các cửa hàng tạp hóa và những điểm bán lẻ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Năm 2014, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra trên 13.367 lượt, xử lý 8.905 vụ. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính trên 25 tỷ đồng, tịch thu khoảng 2 triệu bao thuốc lá các loại, thu giữ 12 ô tô, 716 xe máy, 8 ghe, xuồng máy các loại và chuyển cơ quan công an khởi tố 32 vụ. Từ khi triển khai thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg và chỉ đạo của Bộ Công Thương, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra 4.756 vụ (chiếm 34% so với số vụ kiểm tra trong năm 2014), xử lý 4.192 vụ (chiếm 47 % so với cả năm 2014), thu giữ 873.399 bao thuốc lá các loại (chiếm 43.67% so với cả năm 2014), xử phạt vi phạm hành chính hơn 10,2 tỷ đồng (chiếm 41 % so với cả năm 2014).

Tuy nhiên, phần lớn các vụ việc vi phạm về vận chuyển, kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu trong năm chủ yếu là xử phạt hành chính vì số lượng thuốc lá nhập lậu bị thu giữ thường chưa tới mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tại một số địa bàn “nóng” về vận chuyển và tiêu thụ thuốc lá nhập lậu lớn như: Long An, Tây Ninh, Quảng Trị, Hà Nội và TP Hồ Chí Minh và một số địa bàn biên giới mặc dù các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương đã quan tâm chỉ đạo tăng cường kiểm tra, kiểm soát nhưng nhìn chung kết quả đạt được chưa tương xứng với thực tế. Việc tổ chức, phối hợp giữa các lực lượng chức năng để triệt phá các đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá chưa được chặt chẽ, thường xuyên liên tục.

Theo Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, hiện nay, theo quy đinh của Thông tư Liên tịch số 36/2012 ban hành ngày 7/12/2012 quy định đối với các đối tượng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ sản phẩm thuốc lá nhập lậu với số lượng từ 1.500 bao trở lên mới truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, các đối tượng buôn lậu đã chia nhỏ khối lượng và giao cho nhiều người khác nhau vận chuyển hoặc tàng trữ dưới mức 1.500 bao để tránh bị truy cứu hình sự. Phương thức tinh vi này gây khó khăn cho lực lượng truy quét, phòng chống buôn lậu của cơ quan chức năng và không có cơ sở để xử lý nghiêm các đối tượng.

Năm 2015: Xử lý triệt để

Ông Nguyễn Trọng Tín – Phó Cục trưởng Cục QLTT cho biết: Xác định chống buôn lậu thuốc lá nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng trong năm 2015, Cục QLTT chỉ đạo lực lượng tại các địa bàn trọng điểm quyết tâm làm sạch thị trường thuốc lá nhập lậu. Theo đó, sẽ phối hợp chặt chẽ với các lực lượng Bộ đội biên phòng, Hải quan, Công an tiến hành kiểm tra, kiểm soát khu vực biên giới, các tuyến đường từ biên giới vào nội địa, chú trọng các địa bàn giáp ranh liên huyện- liên tỉnh nhằm ngăn chặn việc buôn lậu, cất giữ và vận chuyển thuốc lá nhập lậu vào nội địa. Phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn lập Chốt kiểm tra lưu động tại các tuyến đường thường xuyên có hoạt động vận chuyển thuốc lá nhập lậu.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và các địa bàn tiêu thụ thuốc lá lớn lực lượng QLTT chủ động, phối hợp với cơ quan Công an tiến hành kiểm tra các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, các điểm kinh doanh thuốc lá, các dịch vụ có kinh doanh thuốc lá như: ăn uống, quán bar, vũ trường… nhằm phát hiện, xử lý nghiêm hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu, kể cả việc kinh doanh 01 bao thuốc lá nhập lậu cũng phải xử lý nghiêm.

Theo ông Tín, để công tác chống buôn lậu có hiệu quả, Cục QLTT cũng kiến nghị Bộ Tài chính sớm hướng dẫn cơ chế huy động, quản lý, sử dụng nguồn kinh phí hỗ trợ công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá và chống sản xuất, buôn bán thuốc lá giả và nâng mức hỗ trợ lên 3.500đồng/bao (bao gồm hỗ trợ 3.000 đồng/bao đối với hoạt động bắt giữ thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả, và hỗ trợ 500đồng/bao cho công tác tiêu huỷ) giúp các lực lượng chức năng có thêm kinh phí để đầu tư thêm trang thiết bị phục vụ công tác kiểm tra, kiểm soát

Bộ trưởng Bộ Công Thương – Vũ Huy Hoàng đánh giá, năm 2015, công tác chống buôn lậu thuốc lá vẫn còn nhiều thách thức khi đối tượng buôn lậu sử dụng thủ đoạn tinh vi hơn, công cụ hiện đại, hoạt động trên phạm vi xuyên quốc gia. Do vậy, nhiệm vụ đặt ra cho lực lượng QLTT hết sức nặng nề, cũng như trọng trách đặt trên vai mỗi cán bộ cũng rất lớn. Trong công tác chống buôn lậu cần sự tự giác của lực lượng QLTT, nếu buông lỏng đạo đức, xa ngã, bị mua chuộc thì dù có cố găng đến mấy, hiệu quả cũng sẽ hạn chế.

Bộ trưởng chỉ đạo: Để làm tốt nhiệm vụ giao, lực lượng QLTT trước tiên cần xây dựng, hoàn thiện cơ sở pháp lý; tổ chức phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng từ Trung ương đến địa phương; thường xuyên kiểm tra xử lý sai phạm; nâng cao năng lực đội ngũ; tuyên truyền, vận người dân không tham gia tiếp tay cho thuốc lá nhập lậu.