Theo đó, qua quá trình theo dõi và thu thập thông tin qua các phương tiện Internet, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Cục CTVBVNTD) nhận thấy nhiều trang thương mại điện tử (TMĐT), ứng dụng internet được quảng cáo theo mô hình cashback, có nhiều dấu hiệu đáng nghi ngờ.

Theo cảnh báo của Cục CTVBVNTD các website, ứng dụng hoàn tiền mua sắm (cashback) thời gian gần đây nổi lên như một xu hướng mua sắm hiện đại. Tuy nhiên, qua quá trình theo dõi và thu thập thông tin, Cục nhận thấy hoạt động này có dấu hiệu kinh doanh đa cấp trái phép.

Thực chất, mô hình cashback là mô hình TMĐT B2C kết nối doanh nghiệp (DN) với người tiêu dùng (NTD). Lý do để các DN, nhà cung cấp dịch vụ hoàn tiền cho NTD là họ muốn mở rộng hệ thống khách hàng, thu hút khách hàng sử dụng sản phẩm và dịch vụ của họ. Với mô hình này, NTD sẽ được hoàn lại một phần tiền khi mua sắm thông qua thẻ ngân hàng, ví điện tử hoặc qua ứng dụng mua hàng.

Cụ thể, theo như quảng cáo thì khi sử dụng các website, ứng dụng TMĐT này để giao dịch mua sắm, thì người tham gia sẽ được hoàn tiền/chiết khấu cho mỗi giao dịch từ 80% tới 100%, thậm chí cao hơn dành cho cả bên bán và bên mua.

Tuy nhiên, thực tế thì việc “hoàn tiền” với giá trị % cao như vậy chỉ được thể hiện ở việc tích điểm trên hệ thống nội bộ, khi chuyển đổi ra tiền mặt thì chỉ theo các tỷ lệ % rất nhỏ, không đáng kể (thường chỉ khoảng từ 0,05% - 0,1%/ ngày), không có ý nghĩa về việc “hoàn tiền” như đã quảng cáo. Đáng nói, việc tích điểm trên hệ thống nội bộ của những website và ứng dụng này thường có liên quan tới một hoặc một số loại tiền ảo, ví điện tử.

Ngoài việc giao dịch mua sắm tiêu dùng, hệ thống còn cho phép các tài khoản của người tham gia có thể đầu tư, mua bán, trao đổi các điểm số nội bộ trên hệ thống tương ứng với các loại tiền ảo. Thế nhưng, thực tế các loại tiền ảo, ví điện tử này chỉ có giá trị nội bộ trong hệ thống, không được pháp luật Việt Nam công nhận là trung gian để thanh toán. Người tham gia có những tranh chấp liên quan đến những giao dịch này đều không được pháp luật bảo vệ.

Cục CTVBVNTD cảnh báo, những mô hình hoạt động của các website, ứng dụng TMĐT có những biểu hiện như trên hoặc tương tự như trên đều không rõ ràng, không minh bạch trong mô hình hoạt động, có nhiều dấu hiệu biến tướng, sử dụng mô hình kinh doanh đa cấp trái phép. Do đó, để hạn chế những rủi ro, NTD không nên tham gia đầu tư và phát triển hệ thống của những website và ứng dụng TMĐT có dấu hiệu nêu trên.