Tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ dự báo sẽ chậm lại

Dự báo cơ bản của kinh tế Mỹ cho năm 2024 có thể tăng trưởng 2%, không suy thoái và lạm phát dừng ở ngưỡng 2% và tỷ lệ thất nghiệp ở mức khoảng 4%. Tuy nhiên, sẽ có những rủi ro có thể khiến nền kinh tế Mỹ chệch hướng khỏi con đường đã định hướng.

Về tăng trưởng kinh tế, nhu cầu đang giảm dần sau mức tăng mạnh vào năm 2023. Tăng trưởng GDP thực tế trong quý III năm 2023 là 3,0% so với cùng kỳ năm 2022 nhờ mức tăng mạnh trong chi tiêu của người tiêu dùng và chính phủ cùng với các khoản chi tiêu đầu tư linh hoạt, bổ sung hàng tồn kho và cải thiện thương mại quốc tế. Tất cả các lĩnh vực này sẽ có tốc độ tăng trưởng chậm hơn trong tương lai.

Dự báo cũng cho thấy, chi tiêu tiêu dùng sẽ tăng chậm hơn khi các ngân hàng Mỹ dần thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay. Điều đó đồng nghĩa với việc các hộ gia đình trẻ và có thu nhập thấp đang có dấu hiệu căng thẳng tài chính gia tăng. Nhưng nhìn chung, điều kiện tài chính của người tiêu dùng gần như không đến mức tồi tệ như cuộc đại khủng hoảng tài chính trước đó. Theo các chuyên gia kinh tế dự đoán, chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ sẽ tăng chậm hơn thay vì giảm.

Những người mua sắm trong kỳ nghỉ lễ xếp hàng tại Làng Mùa đông Bryant Park, NYC, Mỹ (Ảnh: Reuters)

Theo đó, vấn đề chi tiêu của người dân nước Mỹ có thể gặp nhiều thách thức hơn khi các doanh nghiệp bắt buộc phải phản ứng với chi phí lãi vay cao hơn làm tốc độ tăng trưởng doanh thu chậm lại. Hơn nữa, việc lãi suất cao được duy trì càng lâu đồng nghĩa với nguy cơ phá sản của các doanh nghiệp nhỏ càng lớn.

Tuy nhiên, nhu cầu chi tiêu vốn của các doanh nghiệp tại Mỹ không hoàn toàn tiêu cực. Vì chi tiêu bùng nổ cho trí tuệ nhân tạo liên quan đến các ưu đãi của chính phủ liên bang cho phép sản xuất chất bán dẫn sẽ có thể bù đắp cho sự yếu kém do việc xây dựng cơ sở bán lẻ và văn phòng sụt giảm.

Sau khi cải thiện vào năm 2023, thương mại quốc tế sẽ kéo theo nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm vào năm 2024, điều này kéo theo dự báo tỷ giá đồng USD sẽ tiếp tục tăng cao. Trong khi đó, tăng trưởng chi tiêu của chính phủ sẽ chậm lại do chi tiêu liên bang bị hạn chế bởi sự tắc nghẽn tài chính tại bang Washington. Chi tiêu của tiểu bang, địa phương bị cắt giảm do nền kinh tế Mỹ đang “giảm tốc độ”. Nhìn chung tăng trưởng nhu cầu ở Hoa Kỳ vẫn đủ mạnh để hỗ trợ mức tăng trưởng GDP thực tế là 2% vào năm 2024.

Tỷ lệ thất nghiệp nằm trong biên độ hẹp từ 3,4% đến 4% kể từ tháng 12 năm 2021 và có thể duy trì ở mức này trong năm 2024. Tất cả sự tăng trưởng về việc làm vào năm 2024 sẽ dẫn đến từ sự tăng trưởng của lực lượng lao động. Các dự báo Điều tra dân số vừa công bố tại Mỹ cho thấy, dân số trong độ tuổi 18-64 chỉ tăng 0,1% vào năm 2024, trong một xu hướng lâu dài phản ánh sự trưởng thành của thế hệ trẻ.

Tuy nhiên, thị trường lao động chặt chẽ sẽ khuyến khích dân nhập cư mạnh mẽ hơn và đạt được một số lợi ích trong việc tham gia lực lượng lao động. Ngoài ra, năng suất đã đạt được mức tăng vững chắc trong năm qua với sản lượng trên mỗi công nhân tăng 1,1%. Điều này có thể cải thiện hơn nữa trong năm tới, cho phép tăng trưởng GDP thực tế 2% mà không làm nền kinh tế sôi động.

Dự báo tăng trưởng cơ bản ở mức 2%

Nếu nền kinh tế chuyển sang mức tăng trưởng 2% và tỷ lệ thất nghiệp 4%, lạm phát sẽ tiếp tục xu hướng giảm ổn định.

Giá thực phẩm tăng vọt trong đại dịch, phản ánh sự kích thích tài chính và sự gián đoạn chuỗi cung ứng. Đây là một xu hướng được kéo dài do xung đột giữa Nga - Ukraine. Những tác động này hiện đang giảm dần và chi tiêu thực phẩm trên thực tế đã giảm trong phần lớn thời gian của hai năm qua. Điều này phản ánh sức ép đối với người tiêu dùng có thu nhập thấp và trung bình.

Chuyển sang lĩnh vực năng lượng, sau nhiều biến động trong những năm gần đây, giá dầu đã quay trở lại mức bình thường hơn là 80-90 USD/thùng dầu thô trung cấp West Texas. Điều quan trọng là các sự kiện giao tranh ở Trung Đông vẫn chưa có tác động lớn đến giá dầu. Trong tương lai, sự kết hợp giữa nền kinh tế toàn cầu trì trệ và sản lượng tăng từ Mỹ cùng các quốc gia ngoài OPEC sẽ bù đắp nhiều hơn cho việc sản lượng của OPEC và Nga tiếp tục giảm, cho phép giá dầu đi ngang hoặc giảm trong năm tới.

Kinh tế Hoa Kỳ năm 2024: Tăng trưởng dự báo có thể chậm lại (Ảnh: JPMorgan)

Điều quan trọng là sự chênh lệch giữa giá xăng và giá dầu thô đã thu hẹp đáng kể trong những tháng gần đây. Điều này đã khiến giá xăng giảm mạnh và có thể sẽ tiếp tục giảm ở mức khiêm tốn hơn trong năm tới. Lượng khí đốt tự nhiên tồn kho tương đối cao sẽ giữ giá khí đốt tự nhiên ổn định hoặc giảm trong năm tới, góp phần tạo ra mô hình tương tự cho giá điện. Nhiều chuyên gia kinh tế đang kỳ vọng thành phần năng lượng trong CPI sẽ giảm ít so với cùng kỳ năm 2023 trong suốt năm 2024.

Bất động sản chiếm gần 35% CPI, trong đó khoảng 8% là tiền thuê thực tế và 26% là “tiền thuê tương đương của chủ sở hữu”, kỳ vọng lạm phát nhà ở sẽ giảm đều đặn trong suốt năm tới.

Cuối cùng, tàn dư của chuỗi lạm phát, đã được giảm dần trong những năm gần đây do nguồn cung ôtô mới và đã qua sử dụng rất hạn chế. Cùng với sự gia tăng trở lại của du lịch hàng không sau đại dịch, các vấn đề về chuỗi cung ứng chung, tăng trưởng tiền lương cũng đã ảnh hưởng đến vấn đề lạm phát. Tuy nhiên, tất cả những xu hướng trên đang giảm bớt, cho thấy lạm phát ở khu vực này sẽ ở mức vừa phải trong năm tới.

Vì vậy, về tổng thể, dự báo trường hợp cơ bản cho năm 2024 – tăng trưởng 2%, không có đợt suy thoái, lạm phát 2% và thất nghiệp 4%. Tuy nhiên, cần phải thừa nhận rằng có nhiều rủi ro tiềm ẩn đối với triển vọng này, bao gồm cuộc bầu cử tại Mỹ, hậu quả kéo dài của lãi suất cao hơn và căng thẳng địa chính trị rất đáng kể. Các vấn đề đã được nhắc đến đều có khả năng gây ra suy thoái kinh tế trong nền kinh tế đang phát triển chậm của Hoa Kỳ.