Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Cùng tham dự có lãnh đạo các đơn vị: Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng (Bộ Quốc phòng), Cục An ninh kinh tế (Bộ Công An); đại diện Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cùng đại diện các Cục, Vụ trực thuộc Bộ Công Thương và đại diện lãnh đạo 63 Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố.

Tổng cục Quản lý thị trường tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024. Ảnh Cấn Dũng

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Tổng cục Quản lý thị trường. Ảnh Cấn Dũng

Số vụ vi phạm tăng 19%

Báo cáo kết quả công tác Quản lý thị trường trong năm 2023, ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường cho biết, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới cơ bản đã được kiểm soát. Tuy nhiên, các đối tượng buôn lậu sử dụng một số phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi, điển hình như không khai báo hoặc khai không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; hàng hoá vi phạm được cất giấu tinh vi, giấu lẫn trong hàng hóa không vi phạm, đánh tráo, rút ruột, thẩm lậu đối với hàng hóa quá cảnh; mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua sàn giao dịch điện tử và vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh; chủ yếu các mặt hàng như: Thuốc lá ngoại, đường cát, vải, hàng may mặc, rượu, hàng điện tử...

Trong thị trường nội địa, tình trạng vận chuyển, kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc… vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện.

Đáng chú ý, trong năm 2023, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ không bày bán tràn lan như trước đây mà hàng hóa vi phạm sau khi qua biên giới được các đối tượng tập kết tại các kho hàng đặt tại nơi hẻo lánh, ít người qua lại, hoặc tại nhà riêng, sau đó các đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh.

Đặc biệt, sau vụ khủng bố tại Đắk Lắk vừa qua, lực lượng Quản lý thị trường đã ra quân đồng loạt kiểm tra, xử lý nhiều cơ sở mua bán đồ quân trang, đồ rằn ri không rõ nguồn gốc. Ngoài ra, trước các đợt thi tốt nghiệp THCS và THPT vừa qua, lực lượng Quản lý thị trường cũng đã phối hợp với lực lượng Công an triệt phá đường dây mua bán thiết bị gian lận thi cử với quy mô lớn.

Liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm, trong cao điểm các dịp lễ, tết nhu cầu tiêu dùng thực phẩm của người dân tăng cao, hoạt động sản xuất, vận chuyển, kinh doanh các mặt hàng thực phẩm trở nên sôi động, vì vậy tiềm ẩn nguy cơ về vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, hàng quá thời hạn sử dụng trà trộn bán trên thị trường. Năm 2023, Quản lý thị trường cả nước đã phát hiện, xử lý 6.773 vụ vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính trên 36,3 tỷ đồng; trị giá hàng hoá tịch thu 31,6 tỷ đồng.

Đối với lĩnh vực xăng dầu, trong năm cơ bản hoạt động kinh doanh xăng dầu trên cả nước diễn ra bình thường, đáp ứng đủ nhu cầu của người tiêu dùng. Với mặt hàng này lực lượng đã kiểm tra trên 3.080 vụ kiểm tra, xử lý 860 vụ vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính trên 31,8 tỷ đồng (tăng hơn 170%).

"Những kết quả kiểm tra, kiểm soát của lực lượng đã góp phần giữ ổn định thị trường; đảm bảo nguồn cung xăng dầu phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội và đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp; từ đó góp phần làm lành mạnh hóa thị trường, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng" - ông Trần Hữu Linh thông tin.

Như vậy, tính chung cả năm 2023, lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã thanh tra, kiểm tra 71.928 vụ (tăng 1,4% so với cùng kỳ năm 2022); phát hiện, xử lý 52.351 vụ vi phạm (tăng 19%); chuyển cơ quan điều tra 174 vụ có dấu hiệu tội phạm (tăng 37%). Thu nộp ngân sách trên 501 tỷ đồng (tăng 2,2%).

Trong đó, thực hiện theo Kế hoạch 888, lực lượng đã kiểm tra phát hiện, xử lý 12.177 vụ vi phạm, số tiền xử lý vi phạm hành chính gần 431 tỷ đồng; trong lĩnh vực thương mại điện tử, kiểm tra phát hiện, xử lý 928 vụ, xử phạt trên 15 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm trên 6,3 đồng; khí dầu mỏ hóa lỏng LPG phát hiện, xử lý 1.102 vụ vi phạm; xử phạt gần 10 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm trên 437 triệu đồng.

Riêng đối với mặt hàng thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới, lực lượng đã phát hiện, xử lý 1.197 vụ vi phạm, số lượng bao thuốc và tương đương xử lý trên 44.169 bao; số lượng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng trên 106.966 sản phẩm các loại; xử phạt vi phạm hành chính gần 7,3 tỷ đồng, trị giá hàng hoá vi phạm gần 6 tỷ đồng.

Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh báo cáo kết quả công tác Quản lý thị trường năm 2023. Ảnh Cấn Dũng

Cũng theo ông Trần Hữu Linh, năm 2023 là năm bản lề trước khi bước vào giai đoạn nước rút để hoàn thành mục tiêu Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm (2023-2025) và cũng là năm đánh dấu 5 năm Tổng cục hoạt động dưới mô hình ngành dọc tập trung thống nhất từ trung ương đến địa phương.

Do vậy, bám sát sự chỉ đạo, điều hành năm 2023 của Chính phủ, Bộ Công Thương, Tổng cục Quản lý thị trường đã triển khai tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm: Chủ động giám sát, tấn công hàng giả trên môi trường mạng, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin vào các khâu nghiệp vụ; đẩy mạnh đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, tăng cường kỷ luật, kỷ cương…

Những kết quả trên đã đóng góp vào hiệu quả quản lý nhà nước của ngành Công Thương trong thực hiện các giải pháp quản lý, điều hành chặt chẽ việc điều chỉnh cung cầu hàng hóa quan trọng của ngành; các giải pháp phù hợp để ổn định giá các nguyên vật liệu quan trọng và các hàng hóa dịch vụ tiêu dùng thiết yếu phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống người dân từ đó bình ổn thị trường, từng bước làm lành mạnh môi trường kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Chống hàng giả trên môi trường mạng là nhiệm vụ trọng tâm

Tuy nhiên, song hành cùng hoạt động giao thương ngày càng được mở rộng và phát triển, tình trạng vi phạm trong hoạt động thương mại, nhất là trên môi trường thương mại điện tử vẫn còn gia tăng và nhiều khó khăn thách thức. Vì vậy, để góp phần bình ổn thị trường, từng bước làm lành mạnh môi trường kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; đóng góp vào hiệu quả quản lý nhà nước; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng, năm 2024 Tổng cục tiếp tục tập trung vào các nhiệm vụ:

Thứ nhất, toàn lực lượng thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công Thương về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; đặc biệt chú trọng các ngành hàng, lĩnh vực thuộc định hướng kiểm tra năm 2024 của Bộ trưởng, các kế hoạch chuyên đề của BCĐ 389 quốc gia, Kế hoạch 888 và thực hiện nghiêm hoạt động kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chức năng, nhiệm vụ.

Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện hạ tầng pháp lý quan trọng như:

Phối hợp các đơn vị của Văn phòng Chính phủ để hoàn thiện dự thảo Quyết định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục đã trình Thủ tướng Chính phủ trong năm 2023 nhằm mục tiêu xây dựng tổ chức bộ máy hoạt động hiệu quả, phù hợp tầm nhìn phát triển của lực lượng.

Tổng hợp đánh giá hành vi vi phạm trên thực tiễn và căn cứ trên cơ sở quy định của Nghị định số 80/2023/ND-CP; rà soát, tham mưu Bộ phương án xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 99/2020/NĐ-CP đối với quy định xử phạt vi phạm hành chính trong kinh doanh xăng dầu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, đồng thời rà soát quy phạm về xử phạt vi phạm trong kinh doanh khí để tham mưu hoàn thiện khi quy định mới về kinh doanh khí được ban hành.

Tổng hợp rà soát các nội dung trong thực tiễn thi hành Nghị định số 98/2020/NĐ-CP và Nghị định số 17/2022/NĐ-CP, đánh giá, nghiên cứu đề xuất tham mưu Bộ xây dựng trình Chính phủ xem xét sửa đổi bổ sung các quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ người tiêu dùng.

Thứ ba, triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ của Đề án 319 về chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025 góp phần nâng cao năng lực công vụ của công chức Quản lý thị tường và góp phần tạo điều kiện thúc đẩy hoạt động thương mại điện tử.

Hội nghị tổng kết công tác Quản lý thị trường có sự tham dự của đại diện đến từ nhiều Bộ ngành. Ảnh Cấn Dũng

Thứ tư, về quản lý hoạt động công vụ và công chức Quản lý thị trường, tiếp tục siết chặt kỷ luật công vụ; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý đơn vị; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, lực lượng chức năng, các cơ quan thông tin truyền thông tại trung ương và địa phương để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao.

Thứ năm, Tổng cục kiến nghị Bộ xem xét, nghiên cứu xây dựng quy định về truy xuất nguồn gốc, thu hồi và xử lý thực phẩm không bảo đảm an toàn. Thuốc lá thế hệ mới là mặt hàng có nguy cơ gây hại đến người sử dụng và có dấu hiệu vi phạm tăng cao. Loại hàng hóa này cũng được Tổ chức y tế thế giới (WHO) khuyến nghị Việt Nam ban hành quy phạm cấm thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá nung nóng và đi kèm là các biện pháp thực thi mạnh mẽ, Tổng cục kiến nghị Bộ xem xét, phối hợp với Bộ, ngành liên quan sớm nghiên cứu ban hành các quy định quản lý và chế tài xử phạt vi phạm.