Sáng ngày 22/12/2023 tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024, hội nghị dưới sự chủ trì của Chủ tịch Viện Hàn lâm GS.VS.Châu Văn Minh.

Tham dự hội nghị có Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cùng đại diện các Ban, Bộ, Ngành Trung ương và địa phương. Cùng tham dự có các Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí nguyên lãnh đạo Viện Hàn lâm qua các thời kỳ; lãnh đạo các đơn vị trực thuộc và đại diện các tập thể, cá nhân đạt danh hiệu thi đua trong năm 2023.

Đi đầu trong công tác nghiên cứu cơ bản, công trình công bố quốc tế

Phát biểu khai mạc hội nghị, GS.VS Châu Văn Minh cho biết: Năm 2023, là năm bản lề của kế hoạch 5 năm 2021-2025, là mốc quan trọng để đánh giá và tạo bàn đạp thuận lợi nhằm hoàn thành tốt và đạt được các chỉ tiêu kế hoạch đề ra theo Nghị quyết số 178-NQ/ĐUVHL ngày 10/9/2020 của Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm lần thứ VIII nhiệm kỳ 2020-2025. Toàn thể cán bộ, viên chức, nhà khoa học và người lao động của Viện Hàn lâm đã tích cực triển khai thực hiện kế hoạch năm 2023 của Viện Hàn lâm.

GS.VS Châu Văn Minh phát biểu tại Hội nghị

“Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức do hệ quả của đại dịch Covid, do tác động của xung đột vũ trang trên thế giới và các biến động về kinh tế trong và ngoài nước, nhưng với tinh thần đoàn kết, nỗ lực, sự quyết tâm cao, đến nay Viện Hàn lâm đã hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu chủ yếu về các mặt hoạt động của kế hoạch năm 2023”- GS.VS Châu Văn Minh nhấn mạnh.

Theo đó, trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản, Viện Hàn lâm tiếp tục duy trì thành tích cao về số lượng và đặc biệt là có sự tăng trưởng về chất lượng các công trình công bố của Viện. Trong bối cảnh lực lượng cán bộ nghiên cứu của Viện Hàn lâm giảm theo kế hoạch và chỉ tiêu tinh giảm biên chế của Chính phủ, các nhà khoa học của Viện Hàn lâm đã công bố hơn 2200 công trình công bố trên các tạp chí uy tín trong và ngoài nước, trong đó gần 80% tổng số công trình là các công trình công bố quốc tế (tương đương với khoảng 1.760 công trình). Chất lượng công trình công bố của Viện Hàn lâm tiếp tục được duy trì ở mức cao, số lượng công bố trên các tạp chí quốc tế chất lượng cao đạt 79% tổng số công trình công bố quốc tế. Viện tiếp tục duy trì được tỷ lệ công trình công bố quốc tế là 1,9 công trình/ 1 Tiến sỹ / 1 năm.

Các hoạt động điều tra cơ bản tiếp tục được các đơn vị trực thuộc tăng cường triển khai trong năm 2023. Hệ thống quan trắc với hàng trăm đài trạm tiếp tục được duy trì ổn định. Các số liệu quan trắc thông qua hệ thống đài trạm kết hợp với các dữ liệu điều tra, khảo sát thực địa về các yếu tố môi trường, vật lý, hóa học, địa chấn, đa dạng sinh học, ... trên đất liền và trên biển đã tạo nên bộ dữ liệu nền quan trọng, làm cơ sở cho công tác tư vấn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cung cấp các luận chứng khoa học phục vụ công tác quy hoạch, khai thác tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Trong hoạt động ứng dụng, triển khai công nghệ, năm 2023, số lượng bằng sở hữu trí tuệ của Viện Hàn lâm có sự tăng trưởng mạnh. Viện đã được cấp 76 Bằng độc quyền phát minh sáng chế và Bằng độc quyền giải pháp hữu ích, tăng hơn 40% so với năm 2022, trong đó có 03 Bằng độc quyền sáng chế quốc tế. Viện đã làm chủ được nhiều công nghệ tiên tiến và ứng dụng thành công vào thực tiễn tại các địa phương trên cả nước.

Bên cạnh đó, Viện Hàn lâm đã tổ chức thành công các đoàn ra và đón tiếp các đoàn vào cấp Viện Hàn lâm để trao đổi hợp tác nghiên cứu khoa học và đào tạo cũng như ký kết nhiều văn kiện hợp tác trong nhiều lĩnh vực khoa học công nghệ với các đối tác quốc tế. Các hoạt động hợp tác quốc tế tại các đơn vị cũng rất sôi nổi thông qua các hoạt động ký kết, trao đổi khoa học, hội nghị, hội thảo…, đóng góp rất lớn vào việc nâng cao tiềm lực, mở rộng các lĩnh vực nghiên cứu khoa học công nghệ tại các đơn vị và Viện Hàn lâm.

Hoạt động đào tạo đại học, sau đại học tiếp tục là điểm sáng trong hoạt động của Viện năm 2023, theo đó chất lượng công tác đào tạo của Viện Hàn lâm tiếp tục được duy trì và nâng cao.

“Các nhà khoa học của Viện hiện đang hướng dẫn hơn 500 nghiên cứu sinh và trong năm 2023 đã có 55 nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án Tiến sỹ và đạt tiêu chí mỗi nghiên cứu sinh có ít nhất 01 công trình công bố quốc tế uy tín. Đặc biệt, trường Đại học Khoa học và công nghệ Hà nội (USTH) đã được Hội đồng cấp cao về đánh giá nghiên cứu và giáo dục đại học Pháp (HCERES) chứng nhận đạt chuẩn kiểm định Châu Âu, văn bằng và các tín chỉ của Trường được công nhận tương đương với các trường đại học Pháp và châu Âu.”- GS.VS Châu Văn Minh cho biết.

Bên cạnh các hoạt động thường xuyên, năm 2023 Viện Hàn lâm cũng đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.

Cụ thể, Viện đã vận hành hoạt động ổn định và hiệu quả hệ thống VNREDSat-1 trên quỹ đạo, cung cấp ảnh viễn thám góp phần tích cực vào các hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ vũ trụ, phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng.

Cùng với đó, hoạt động của mạng lưới trạm quan sát động đất phục vụ báo tin động đất và cảnh báo sóng thần năm 2023 đã ghi nhận được 343 trận động đất có độ lớn dao động trong khoảng từ 2.5 đến 5.4 độ theo thang Mô men trên lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam; tích cực triển khai các hoạt động của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam; Trung tâm Giám định ADN tiếp tục tham gia thực hiện tốt Đề án 515 quy tập và định danh hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt chúc mừng những kết quả Viện Hàn lâm đã đạt được trong năm 2023 cũng như giai đoạn 2021-2023. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ mong muốn Viện Hàn lâm sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ, triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm về: nghiên cứu, đề xuất cơ chế chính sách; triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia; phát triển khoa học cơ bản; phát triển tổ chức khoa học và công nghệ; ứng dụng và phát triển công nghệ.

Năm 2024 tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ Chính phủ giao

Tại Hội nghị, Ban Lãnh đạo Viện Hàn lâm đã đưa ra phương hướng kế hoạch năm 2024 của Viện Hàn lâm, trong đó tập trung vào một số trọng tâm như:

Tập trung xây dựng các Đề án quan trọng do Trung ương, Bộ Chính trị và Chính phủ giao trong năm 2024: Đề án về phát triển Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực, thế giới, hoàn thành trong năm 2024 trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo Kế hoạch số 20-KH/TW ngày 28/11/2023 thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai doạn mới;

Đề án nghiên cứu các khoa học cơ bản và phát triển công nghệ nền tảng của công nghệ sinh học đặc thù cho Việt Nam đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới trình Thủ tướng Chính phủ trong Quý III năm 2024 theo Nghị quyết số 189/NQ-CP ngày 16/11/2023 của Chính phủ Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới;

GS.VS Châu Văn Minh đã tặng cờ thi đua cho các đơn vị có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2023

Đề án Tăng cường năng lực Quốc gia về quan sát Trái Đất dựa trên vệ tinh nhỏ có độ phân giải cao, siêu cao bằng công nghệ cảm biến quang học, ra-đa, kết hợp với thiết bị bay không người lái theo Quyết định số 169/QĐ-TTg ngày 04/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ đến năm 2030.

Đồng thời, bám sát Chiến lược phát triển Viện Hàn lâm đến năm 2030 và tầm nhìn 2045 và Nghị quyết của Đại hội đại biểu của Đảng bộ Viện Hàn lâm lần thứ 8 nhiệm kỳ 2020-2025; Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các dự án lớn, các nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao; Đẩy mạnh triển khai các chương trình nghiên cứu cơ bản, chú trọng nâng cao chất lượng các công bố quốc tế đạt chuẩn quốc tế; Tiếp tục triển khai tốt Chương trình thu hút nhà khoa học và cán bộ trẻ trình độ cao, Chương trình Nhóm nghiên cứu xuất sắc và các chương trình khoa học công nghệ khác; Thực hiện tốt công tác tinh giảm biên chế theo Nghị Quyết 39 của Bộ Chính trị.