Ngày 7/11, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã trình Quốc hội việc thực hiện Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam liên quan đến thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày tờ trình trước Quốc hội

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam được Quốc hội Khóa XIV thông qua ngày 22/11/2019, có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2020. Việc triển khai thi hành luật đã góp phần đảm bảo và tăng cường hiệu quả công tác quản lý xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

Tuy nhiên việc thực hiệc cấp hộ chiếu mẫu mới theo quy định của luật đã phát sinh vấn đề vướng mắc liên quan đến thông tin “nơi sinh” của người được cấp hộ chiếu, Chính phủ nghiên cứu và thấy cần điều chỉnh, bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu.

Thực hiện quy định của Luật, Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 73/2021/TT-BCA ngày 29/6/2021 quy định về mẫu hộ chiếu, giấy thông hành và các biểu mẫu liên quan, trong đó trong mẫu hộ chiếu không có thông tin về nơi sinh như quy định của luật (tại khoản 3 Điều 6 Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam quy định: “Thông tin trên giấy tờ xuất nhập cảnh bao gồm: Ảnh chân dung; họ, chữ đệm và tên; ngày, tháng, năm cấp cơ quan cấp, ngày, tháng, năm hết hạn, số định danh cá nhân hoặc số chứng minh nhân dân, chức vụ, chức danh đối với hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ phù hợp với yêu cầu đối ngoại”).

Từ ngày 1/7/2022, Bộ Công an triển khai cấp hộ chiếu phổ thông mẫu mới cho công dân. Trước khi phát hành chính thức mẫu hộ chiếu mới, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Ngoại giao thông báo mẫu hộ chiếu mới đến cơ quan đại diện của tất cả các nước tại Việt Nam, sau 1 tháng thông báo theo quy định, không có quốc gia nào có ý kiến.

Tuy nhiên, đến ngày 27/7/2022, Đức và sau đó một số nước thông báo tạm thời dừng cấp thị thực vào hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam, với lý do trong hộ chiếu không ghi thông tin “nơi sinh” của người mang hộ chiếu.

Bộ trưởng Bộ Công an cũng cho hay, để tháo gỡ khó khăn nêu trên Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thực hiện in bị chú bổ sung thông tin về “nơi sinh” vào hộ chiếu mẫu mới cho công dân.

Phía nước ngoài chấp thuận việc in bổ sung thông tin vào hộ chiếu cho công dân, tuy nhiên các nước cho biết việc chấp nhận này chỉ là tạm thời, đề nghị ta sớm bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân, đặc biệt phía Séc thông báo chỉ chấp nhận hộ chiếu Việt Nam có in bị chú thông tin “nơi sinh” đến hết năm 2022.

“Trước tình hình trên, Chính phủ nhận thấy việc nghiên cứu bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân trong hộ chiếu là cần thiết và cần sớm thực hiện trước ngày 1/1/ 2023” - ông Lâm nói và cho biết, việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân trên hộ chiếu sẽ tạo thuận lợi cho công dân trong việc xin thị thực, nhập cảnh, cư trú và làm các thủ tục liên quan ở các nước có yêu cầu in thông tin nơi sinh trong hộ chiếu, nhất là Séc và các nước trong khối Schengen.

Bên cạnh đó, việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân của hộ chiếu không làm phát sinh thêm thủ tục và chi phí do hiện nay trong mẫu tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu, giấy thông hành hiện hành đã có mục thông tin về “nơi sinh”, đây là thông tin bắt buộc công dân phải khai để cơ quan quản lý xuất nhập cảnh cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh; cơ quan cấp phát hộ chiếu có thể khai thác thông tin về nơi sinh của công dân có trong cơ sở dữ liệu để in hộ chiếu.

Thẩm tra vấn đề trên, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng an ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Uỷ ban nhất trí với sự cần thiết bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân của hộ chiếu như các lý do nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

Ủy ban Quốc phòng an ninh thấy rằng, các thông tin trên giấy tờ xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam do Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam quy định, nên việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào giấy tờ xuất nhập cảnh nói chung thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Còn các mẫu giấy tờ xuất nhập cảnh thì Luật đã giao Bộ Công an ban hành sau khi trao đổi với các Bộ, ngành liên quan. "Do đó, Ủy ban thấy rằng, việc Chính phủ trình và kiến nghị Quốc hội cho bổ sung thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu là phù hợp” - ông Tới nói.

Cũng theo ông Tới, Ủy ban nhất trí với Tờ trình của Chính phủ đã đề xuất Quốc hội “đưa nội dung trên vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV” và cho rằng việc bổ sung như vậy là bảo đảm về hình thức văn bản thể hiện quyết định của Quốc hội.

Bên cạnh đó, ông Tới đề nghị Chính phủ về lâu dài cần nghiên cứu theo hướng mở rộng bổ sung “nơi sinh” vào giấy tờ xuất nhập cảnh nói chung để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp ổn định, lâu dài cho công dân Việt Nam.