Đến nay, xăng E5 vẫn chưa được sử dụng rộng rãi như mục tiêu đặt ra

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, tính đến ngày 31/10/2016, số cửa hàng bán lẻ xăng E5 trên cả nước là 1.256 cửa hàng trên tổng số 11.421 cửa hàng bán xăng dầu (chiếm 11%). Lượng xăng E5 tiêu thụ đạt gần 50.000m3/tháng, chiếm 9,14% so với tổng lượng xăng khoáng RON 92. Trong đó, những tỉnh như Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng, Cần Thơ, tỷ lệ tiêu thụ xăng E5 đã thay thế 100% xăng khoáng RON 92.

Kết quả này vượt xa so với mục tiêu "năm 2015, xăng E5 sẽ đáp ứng 1% nhu cầu xăng dầu của cả nước" tại Quyết định 177/2007/QĐ-TTg. Tuy nhiên, con số này lại chưa đạt được lộ trình mà Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đưa ra, đó là "từ ngày 1/12/2015, xăng được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên toàn quốc là xăng E5". Trong khi đó, các điều kiện cần có để phát triển xăng E5 đã hội tụ đầy đủ.

Theo ông Nguyễn Phú Cường - Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Công Thương), sở dĩ xăng E5 có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nhưng lại chưa được sử dụng phổ biến là do trên thị trường hiện đang tồn tại song song 2 loại xăng khoáng RON 92 và xăng E5. Mặc dù công tác tuyên truyền được thực hiện thường xuyên nhưng không ít người tiêu dùng vẫn e ngại về chất lượng xăng E5 nên chưa sẵn sàng chuyển đổi thói quen sang sử dụng. Thêm vào đó, giá xăng E5 hiện chỉ rẻ hơn xăng RON 92 khoảng 300 đồng/lít nên chưa đủ khuyến khích người tiêu dùng sử dụng; lợi nhuận và chiết khấu của xăng E5 còn nhỏ lẻ, chưa khiến các cửa hàng xăng dầu mặn mà tham gia kinh doanh… Cũng theo ông Cường, giá xăng E5 ngang với xăng khoáng RON 92 là do từ năm 2008 đến nay, giá sắn để sản xuất ethanol tăng cao (từ 1.500 đồng lên 4.500 đồng/kg), trong khi giá dầu thô giảm liên tục (từ 147 USD/thùng xuống dưới 30 USD/thùng vào cuối năm 2015)…

"Công thức tính giá của xăng E5 hiện nay đã thể hiện sự ưu đãi trong chính sách khuyến khích của nhà nước thông qua thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế môi trường… Tuy nhiên, điều này mới chỉ giúp xăng E5 rẻ hơn gần 300 đồng/lít so với xăng khoáng RON 92" - ông Nguyễn Lộc An - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhấn mạnh.

Người tiêu dùng không mặn mà với xăng E5 dẫn đến việc các doanh nghiệp (DN) do dự, e ngại đầu tư cho xây dựng, lắp đặt trang thiết bị, phụ trợ, bồn bể, cột bơm xăng E5, các nhà máy sản xuất ethanol theo đó cũng hoạt động cầm chừng, thậm chí đóng cửa… "Vòng luẩn quẩn" này đang khiến sản phẩm xăng E5 chưa thể phát triển rộng rãi; không đạt yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 19/TB-VPCP: "Đến ngày 1/6/2016, đạt tối thiểu 50% số lượng cửa hàng bán lẻ xăng dầu tại địa phương bán xăng E5 và 50% lượng xăng RON 92 được thay thế bằng xăng E5".

Mới đây Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng đã có cuộc họp bàn với các Vụ chức năng, các DN phân phối, kinh doanh xăng E5 nhằm đưa ra lộ trình mới, tiến đến thay thế hoàn toàn xăng khoáng RON 92 bằng xăng E5 trên toàn quốc.

Theo ông Trần Văn Thịnh - Tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - để có thể triển khai tiêu thụ xăng E5 trên toàn quốc, tập đoàn cần chuẩn bị thêm một số trạm trộn, thời gian xây dựng trạm trộn là 8 tháng. "Chúng tôi đã chuẩn bị và hoàn toàn có thể triển khai xây dựng các trạm trộn theo lộ trình. Tuy nhiên, DN cần sự chỉ đạo quyết liệt, liên tục để có thể yên tâm đầu tư, triển khai" - ông Thịnh nêu ý kiến. Cũng theo ông Thịnh: Chất lượng xăng E5 đã được khẳng định, vì vậy nên bo hẳn việc kinh doanh xăng khoáng RON 92 để xăng E5 tiêu thụ thuận lợi hơn.

Đồng tình với ý kiến của đại diện Petrolimex, ông Lê Xuân Trình - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) - cho rằng, cùng với việc bỏ hẳn xăng khoáng RON 92, cần có chính sách hỗ trợ để xăng E5 có giá bán thấp hơn từ 800 đồng - 1.000 đồng/lít so với xăng khoáng RON 95, đồng thời có những chế tài quyết liệt để thúc đẩy sản xuất, phân phối và tiêu thụ xăng E5. Có như vậy, lộ trình đặt ra cho xăng E5 mới về đích đúng hẹn.

Ghi nhận những đóng góp của các DN và đại diện Vụ Khoa học và Công nghệ, Vụ Thị trường trong nước, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng yêu cầu các vụ chức năng sớm hoàn thiện báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề nghị: Cho phép tồn tại song song hai loại xăng khoáng RON 92 và E5 đến hết ngày 31/12/2017. Từ tháng 3 - 10/2017, các DN khẩn trương hoàn thành kế hoạch xây dựng các trạm trộn để đáp ứng nhu cầu phối trộn, đảm bảo đến ngày 1/1/2018, hoàn thành việc thay thế hoàn toàn xăng khoáng RON 92 bằng xăng E5 trên toàn quốc. Song song với đó, Bộ Công Thương sẽ chủ động kiểm tra các mốc tiến độ thực hiện cơ sở hạ tầng; đồng thời phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng giá xăng E5 thấp hơn xăng khoáng RON 95 từ 500 đồng đến 1.000 đồng/lít.

Như vậy, nếu lộ trình mới này được Thủ tướng Chính phủ thông qua và thực hiện quyết liệt, từ ngày 1/1/2018, xăng E5 sẽ được tiêu thụ rộng rãi trên toàn quốc, mở ra triển vọng mới cho các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học trên toàn quốc, tạo cho người tiêu dùng thói quen sử dụng sản phẩm xăng E5 thân thiện với môi trường.