Theo các chuyên gia kinh tế, các Hiệp định thương mại tự do (FTA) chính là cơ hội để doanh nghiệp CNHT Việt Nam kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và mạng lưới sản xuất thế giới. Thuận lợi hơn khi nhiều doanh nghiệp ngành CNHT đã cung ứng được cho những tập đoàn đa quốc gia lớn; đồng thời, các doanh nghiệp cũng đã xuất khẩu sản phẩm trực tiếp cho các đối tác trên thế giới.

Khuyến khích đầu tư vào các ngành công nghiệp ưu tiên

Đánh giá của Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho thấy, cộng đồng doanh nghiệp CNHT đã chủ động, tích cực đổi mới, hướng đến nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, nền tảng CNHT trong nước vẫn còn yếu kém, do thiếu sự đầu tư bài bản, kỹ lưỡng vào nguồn vốn, công nghệ, nhân lực, do đó chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển trong bối cảnh mới. Ngoài ra, năng lực sản xuất, trình độ công nghệ cao của Việt Nam dù có sự cải thiện, song sản xuất hàng hóa có giá trị cao còn hạn chế… Đặc biệt, trong gần hai năm qua trước sự diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các ngành công nghiệp trong nước đã gặp rất nhiều thách thức trong bảo đảm các yếu tố đầu vào sản xuất, điều này đã làm cho việc sản xuất trở nên khó khăn, nội lực yếu dần.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các chuyên gia kinh tế cho rằng, những tồn tại, yếu kém trên không chỉ gây ảnh hưởng đến việc phát triển sản xuất và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, mà sẽ còn tiếp tục ảnh hưởng đến ngành công nghiệp nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung trong dài hạn. Đặc biệt, thách thức lớn hơn trong quá trình phát triển của ngành CNHT đó là khi lực lượng chủ yếu trong sản xuất công nghiệp là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm 98% doanh nghiệp cả nước với sự dẫn dắt của các tập đoàn sản xuất công nghiệp ngoài nhà nước và các tập đoàn FDI hoạt động tại Việt Nam.

Từ thực trạng phát triển của ngành CNTT, việc sớm có giải pháp tháo gỡ các nút thắt là hết sức cấp thiết; đặc biệt, với xuất phát điểm thấp của doanh nghiệp, cần có các chính sách hỗ trợ để các doanh nghiệp nâng cao trình độ sản xuất, giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi ích từ các FTA mang lại. Đồng thời, có cơ chế tạo điều kiện để các doanh nghiệp CNHT trở thành nhà cung cấp, tham gia vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp sản phẩm cuối cùng.

Về phía cộng đồng doanh nghiệp, ngoài giải pháp tháo gỡ khó khăn về mặt chính sách của nhà nước đối với ngành CNHT, ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) - khuyến nghị, để tận dụng hiệu quả cơ hội từ các FTA, các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp CNHT cần quan tâm, chủ động tìm hiểu về FTA, có như vậy mới có chiến lược phát triển sản xuất, kinh doanh phù hợp; gia tăng cơ hội khai thác thị trường toàn cầu. “Hiện, Bộ Công Thương đang vận hành Cổng thông tin điện tử FTA của Việt Nam (Vietnam FTA Portal) - đây là kênh cung cấp thông tin để doanh nghiệp nắm rõ các cơ hội từ FTA, cũng như các chỉ đạo của Chính phủ liên quan đến FTA”- ông Khanh cho hay.