Lan tỏa văn hóa sử dụng điện theo hướng tiết kiệm và hiệu quả đang là một trong những giải pháp quan trọng góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Chính bởi vậy, những năm qua, Việt Nam đã có nhiều cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, kèm theo đó là những chiến dịch tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả để hướng tới sự phát triển bền vững.

Xây dựng thói quen tiết kiệm điện

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất khu vực, cũng như trên thế giới. Trong đó, giai đoạn 2011 – 2020, tốc độ tăng trưởng phụ tải điện của toàn quốc phục cho nhiệm vụ phát triển kinh tế luôn đạt trên 10%/năm và được dự báo sẽ còn tiếp tục tăng mạnh trong những năm tới.

Tại tỉnh Quảng Ninh, theo số liệu thống kê của Công ty Điện lực Quảng Ninh (PC Quảng Ninh) cho thấy, sản lượng điện tiêu thụ trên địa bàn đã có sự tăng trưởng mạnh, do vậy, việc đảm bảo đầy đủ điện năng phục vụ sự phát triển nhanh của kinh tế- xã hội địa phương trong nhiều năm liền đã đặt ra nhiều thách thức.

Đơn cử như năm 2022 vừa qua, sản lượng điện tiêu thụ của toàn tỉnh đã đạt ngưỡng 5,44 tỷ kWh, tăng 9,13% so với năm liền kề trước đó. Cá biệt, công suất cực đại (Pmax) của toàn tỉnh tại một số thời điểm đã lên tới 959 MW, tăng tới 11,3% so với năm 2021. Qua đó, đã đưa sản lượng điện tiêu thụ trong ngày cao nhất (A max) của toàn tỉnh đạt hơn 19,81 triệu kWh, cao hơn 11,5 triệu kWh so với ngày thấp điểm (A min).

Kinh tế Quảng Ninh được dự báo là sẽ tiếp đà tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới, bởi những làn sóng đầu tư đang không ngừng "đổ bộ" vào địa phương. Điều này sẽ kéo theo nhu cầu sử dụng điện trên địa bàn sẽ rất “nóng bỏng”. Do vậy, đứng trước những thách thức đang gặp phải, từ nhiều năm qua, ngoài việc triển khai đồng bộ những giải pháp kỹ thuật, PC Quảng Ninh đã xác định việc sử dụng điện tiết kiệm phải trở thành nét văn hóa đối với khách hàng sử dụng điện trên địa bàn tỉnh. Thông qua các hoạt động tuyên truyền tiết kiệm điện, ngành điện Quảng Ninh mong muốn sẽ hình thành nên thói quen sử dụng điện tiết kiệm đối với mỗi người dân, gia đình và doanh nghiệp. Bởi, từ thói quen tiết kiệm điện sẽ trở thành văn hóa tiết kiệm điện.

Sử dụng điện đúng chỗ, đúng cách, đúng nhu cầu

Theo đó, PC Quảng Ninh đã huy động mọi nguồn lực, không ngừng ra sức, đẩy mạnh tuyên truyền tiết kiệm điện cho từng nhóm khách hàng. Nổi bật phải kể tới đó là việc PC Quảng Ninh đã nỗ lực tuyên truyền Chỉ thị số 20/CT-TTg, ngày 7/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường tiết kiệm điện. Đồng thời, chủ động phối hợp với các sở, ngành hữu quan và chính quyền địa phương triển khai nhiều chương trình hỗ trợ khách hàng, cơ quan, doanh nghiệp và người dân. Điển hình như: Chương trình Giờ Trái đất; Chương trình "Trường học tiết kiệm điện", "Thi đua gia dình tiết kiệm điện"... thông qua các hoạt động này, ngành điện Quảng Ninh đã truyền tải kịp thời nhiều biện pháp như sử dụng điện "đúng lúc, đúng chỗ, đúng cách và đúng nhu cầu", nhất là "tắt các thiết bị điện khi không sử dụng"... đến với khách hàng.

Bên cạnh đó, PC Quảng Ninh đã phối hợp với Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh vận động cơ quan, công sở cùng các tổ chức trên địa bàn tỉnh xây dựng kế hoạch sử dụng điện tiết kiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng điện an toàn, tiết kiệm tại nơi làm việc.

Đồng thời, vận động các cơ sở sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp tham gia Chương trình điều chỉnh phụ tải (DR) nhằm góp phần giảm công suất cực đại vào một số khung giờ cao điểm, khuyến khích khách hàng bố trí thời gian sản xuất hợp lý, tránh sử dụng điện trong giờ cao điểm; khuyến khích người dân thay thế những thiết bị tiêu tốn điện năng bằng những thiết bị tiết kiệm điện thông qua nhận biết nhãn năng lượng... Điều này vừa góp phần hạn chế tình trạng lưới điện bị quá tải, vừa nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng năng lượng tiết kiệm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân cùng các cơ quan, doanh nghiệp sử dụng điện tiết kiệm và an toàn, PC Quảng Ninh cũng đã vận động khuyến khích khách hàng tham gia App chăm sóc khách hàng của Tổng công ty Điện lực miền Bắc, tra cứu sản lượng điện năng tiêu thụ hàng ngày để điều chỉnh thói quen, hành vi sử dụng điện, tránh thất thoát, lãng phí điện.

Bà Nguyễn Thị Tuyến - thôn 1, xã Dân Chủ, TP. Hạ Long chia sẻ: Lâu nay tôi cùng nhiều người dân tại địa phương sử dụng và áp dụng phương pháp tiết kiệm điện theo cách riêng của mình. Do những kiến thức về tiết kiệm điện còn hạn hẹp nên trong quá trình sử dụng các thiết bị điện, lượng điện năng tiết kiệm được không đáng kể. Tuy nhiên, nhờ sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật PC Quảng Ninh như: Tắt hẳn nguồn điện một số thiết bị khi không sử dụng, mở cửa sổ để lấy ánh sáng và gió tự nhiên vào ban ngày... nên tiền điện của tôi đã giảm đáng kể từ 10-15% so với trước đó.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Hoàng Anh Đức - Tổng giám đốc Công ty CP Xi măng Vicem Hạ Long cho biết: “Là một trong những doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh sử dụng một lượng lớn điện năng, thời gian qua, công ty đã luôn được PC Quảng Ninh quan tâm, đồng hành, cũng như tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng điện an toàn, tiết kiệm trong sản xuất. Do vậy, ngoài việc xây dựng kế hoạch hằng năm về điều chỉnh công suất phụ tải, đảm bảo phù hợp với nhu cầu sản xuất của đơn vị, công ty chúng tôi còn yêu cầu các cán bộ kỹ thuật thường xuyên kiểm tra hệ thống công tắc, cầu dao, máy móc, thiết bị…; Vận động cán bộ, công nhân viên thực hành tốt các biện pháp tiết kiệm điện tại nơi làm việc. Bên cạnh đó, công ty cũng tập trung tăng cường ứng dụng các công nghệ, máy móc, thiết bị hiện đại vào quy trình sản xuất… để vừa gia tăng hiệu quả sản xuất, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng tiết kiệm điện”.

Có thể khẳng định, cùng với sự nỗ lực của PC Quảng Ninh cùng các cấp, ngành địa phương trong suốt những năm qua, Quảng Ninh đã tạo ra bước đột phá, đồng thời tạo sự chuyển biến từ nhận thức sang hành động cụ thể trong việc sử dụng điện tiết kiệm đối với người dân. Thông qua những chương trình cụ thể, thiết thực, thông điệp tiết kiệm đã và đang có sự lan tỏa sâu rộng hơn tới cộng đồng. Đặc biệt, mỗi hành động tiết kiệm điện của từng người dân, hộ gia đình, sẽ góp phần giảm mức tiêu thụ điện năng, giảm khí thải ô nhiễm ra môi trường, tiết kiệm một phần lớn chi phí cho gia đình và quốc gia…