CôngThương - Đại hội Đảng Cộng sản Cuba lần thứ VI (diễn ra từ ngày 16 - 19/4 tới tại Thủ đô La Habana) là Đại hội sau 14 năm bị trì hoãn liên tục. Đại hội lần này có sự tham gia của 1.000 đại biểu đại diện cho 850.000 đảng viên trên toàn quốc. Trước đó, người dân Cuba đã thảo luận Dự thảo “Đường lối chính sách kinh tế và xã hội” sẽ được trình tại Đại hội Đảng Cộng sản Cuba lần thứ VI. Văn bản này khẳng định từ bỏ cơ chế quản lý tập trung để xây dựng Xã hội Chủ nghĩa với những đặc tính riêng của Cuba.
Văn bản cũng đề cập kế hoạch xây dựng một nền kinh tế hiệu quả hơn, sửa chữa những sai lầm và tận dụng những đóng góp của các công dân. Có 3 điểm quan trọng là Nhà nước lãnh đạo và điều hành sản xuất kinh tế, Nhà nước phi tập trung quản lý tới tất cả các cấp và phát triển thành phần kinh tế tự doanh trở thành một đầu tàu kinh tế. Đây là một điều vô cùng mới mẻ tại Cuba và việc cho ra đời thành phần kinh tế tự doanh sẽ là cơ chế để tăng hiệu quả sản xuất và giảm bớt chi phí.
Để chuẩn bị cho những bước chuyển đổi thích hợp và làm cơ sở cho những quyết sách tại Đại hội Đảng lần này, trong vài năm qua, Cuba đã tiến hành các bước đi đầu tiên trong quá trình đổi mới kinh tế. Đó là mở rộng mô hình tự doanh, cắt giảm lực lượng lao động dôi dư trong khu vực nhà nước, sửa đổi hệ thống thuế, từng bước dỡ bỏ chế độ tem phiếu, tiết kiệm tối đa trong lĩnh vực y tế và giáo dục, cho phép các hợp tác xã và tư nhân tham gia xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng ngành du lịch, tái cơ cấu nợ để tăng lòng tin đối với nhà đầu tư nước ngoài, từng bước tiến tới xóa bỏ hệ thống đồng tiền kép, loại bỏ tình trạng “cào bằng” trong chế độ lương hiện nay.
Chính phủ Cuba đã cấp hơn 80.000 giấy phép kinh doanh cho tư nhân, trong đó 68% là những người không làm việc trong thành phần kinh tế nhà nước hoặc trước đây kinh doanh không phép, số còn lại là những người đã về hưu hoặc những người đang làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước.
Hiện Cuba có khoảng 11,2 triệu dân. Trong đó 5 triệu người ở độ tuổi lao động và hơn 3 triệu người làm việc trong khu vực nhà nước. Chính phủ Cuba cũng chủ trương cho phép mở rộng mô hình tự doanh đối với 178 ngành dịch vụ và cắt giảm 500.000 biên chế dôi dư trong khu vực nhà nước nhằm tăng hiệu quả hoạt động của nền kinh tế, tiến tới tăng lương cho người lao động.
Nhà hát lớn Havana |
Trong năm 2011, Chính phủ Cuba dự kiến chi 130 triệu USD để nhập khẩu nguyên liệu sản xuất và những mặt hàng cần thiết phục vụ mở rộng mô hình kinh tế tự doanh. Ngoài ra, chính phủ cũng sẽ cung cấp tín dụng ngân hàng cho những người tham gia thành phần kinh tế tư nhân. Dự kiến, nền kinh tế tự doanh có thể tạo ra khoảng 1,8 triệu việc làm trong 5 năm tới và trong tương lai, thành phần kinh tế này sẽ đóng thuế cho nhà nước khoảng 1 tỷ USD. Còn trong năm nay, Chính phủ Cuba dự kiến kinh tế tư nhân sẽ đem lại việc làm cho 250.000 người. Cuba cũng đã điều chỉnh chính sách sở hữu đất đai đối với các nhà đầu tư nước ngoài, tăng thời gian cho thuê đất từ 50 năm lên 99 năm, chủ yếu cho các dự án phát triển du lịch và giải trí như sân golf hoặc các bến du thuyền, nhằm đảm bảo tính dài hạn cho các dự án đầu tư bất động sản, hướng tới sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Về nông nghiệp, sau chủ trương giao đất hoang cho nông dân và tăng giá thu mua nông phẩm, Chính phủ Cuba đã cho phép nông dân được trực tiếp bán sản phẩm cho người tiêu dùng, thiết lập các chợ cung cấp nông phẩm tại các thành phố lớn, tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa và giảm chi phí vận chuyển. Tại cuộc họp, tiến hành ngày 25/3 vừa qua, Chính phủ Cuba đã thông qua việc cung cấp tín dụng cho nông dân để mua phương tiện sản xuất và những nguyên liệu cần thiết khác tại hệ thống cửa hàng bán buôn, phục vụ công tác khuyến nông, hạn chế nhập khẩu nông phẩm.
Những thay đổi nói trên đang bắt đầu có hiệu lực. Nền kinh tế Cuba, bất chấp khó khăn do khủng hoảng kinh tế và cấm vận của Mỹ, vẫn duy trì được đà tăng trưởng. Năm 2010 đạt 2,1% và dự kiến đạt 3,1% trong năm 2011. Đây là kết quả của chính sách điều chỉnh, cập nhật hóa mô hình kinh tế mà Chính phủ Cuba đã và đang quyết liệt theo đuổi. Và đây cũng là cơ sở để hoàn thiện văn kiện Đại hội Đảng Cộng sản Cuba, nhằm đẩy mạnh hơn nữa công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, củng cố những thành quả của cuộc Cách mạng XHCN tại hòn đảo tự do này.