Từng là nơi ở, làm việc của Bác Hồ và các nhà cách mạng tiền bối trong kháng chiến chống thực dân Pháp, An toàn khu (ATK) Định Hóa (Thái Nguyên) ngày nay là di tích quốc gia đặc biệt. Với sự hỗ trợ của các cấp, ngành, cùng nỗ lực của mỗi người dân quê hương cách mạng, ATK Định Hóa đang đổi thay từng ngày.

Kiểm lâm viên địa bàn và cán bộ lâm nghiệp xã Trung Lương (Định Hóa) kiểm tra kỹ thuật trồng quế

Quyết tâm trở thành huyện nông thôn mới năm 2023

Sau nhiều năm trở lại, Định Hóa vẫn nguyên màu xanh điệp trùng của núi rừng, chỉ khác là những căn nhà lợp lá liêu xiêu xưa thay bằng những ngôi nhà kiên cố; những lối mòn thay bằng đường bê tông thẳng tắp. Từ Sơn Phú, Điềm Mặc, Phú Đình đến tận Tân Dương, Quy Kỳ, Linh Thông..., những con đường mới mở khang trang, sạch đẹp tới trung tâm xã và từng thôn, bản.

Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng Định Hóa đã có nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM); kinh tế nông nghiệp chuyển dịch đúng hướng; kết cấu hạ tầng khu vực nông thôn được quan tâm đầu tư; đời sống vật chất, tinh thần của người dân cải thiện. Chủ tịch UBND huyện Định Hóa Nguyễn Minh Tú cho biết: Tính đến hết tháng 7/2023, toàn huyện có 16/22 xã đạt chuẩn NTM, đạt tỷ lệ 73% so với mục tiêu. Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM được triển khai trên địa bàn huyện Định Hóa đã và đang làm thay đổi rõ rệt diện mạo nông thôn của các địa phương. Bộ mặt NTM ngày càng khang trang, khởi sắc hơn. Phát huy kết quả đạt được, Định Hóa đang nỗ lực phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM trong năm 2023.

Để hoàn thành mục tiêu, huyện đặt ra nhiệm vụ trọng tâm trong tháng 9/2023: Hoàn thành hồ sơ minh chứng đối với tất cả các xã, thị trấn theo kế hoạch; hoàn thành tiêu chí số 6 về kinh tế, số 7 về môi trường. Tháng 10/2023, tất cả các xã hoàn thành toàn bộ tiêu chí và hồ sơ có liên quan, đề nghị tỉnh công nhận đạt chuẩn xã NTM, xã NTM nâng cao. Tháng 11/2023, hoàn thành các tiêu chí và toàn bộ hồ sơ có liên quan cấp huyện; tờ trình, báo cáo tự đánh giá kết quả thực hiện các tiêu chí huyện NTM và tài liệu có liên quan cấp huyện, đề nghị tỉnh thẩm tra. Tháng 12/2023, tiếp thu ý kiến thẩm tra của tỉnh, chỉnh sửa, hoàn thiện hồ sơ xem xét đề nghị các bộ, ngành trung ương cho ý kiến thẩm tra trước khi trình trung ương thẩm định huyện đạt chuẩn NTM theo quy định.

Từ một huyện miền núi nhiều khó khăn, Định Hóa giờ đây đã thu hút đầu tư một số công trình trọng điểm, nổi bật như: Dự án xây dựng cụm công nghiệp Tân Dương, Nhà máy Thagaco Định Hóa, Dự án đường dây và Trạm biến áp 110KV Định Hóa... Nhờ những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội đồng bộ, hiệu quả, giúp tỷ lệ nghèo đa chiều toàn huyện năm 2022 giảm còn dưới 16%. Mục tiêu trong năm 2023, giảm tỷ lệ nghèo đa chiều toàn huyện từ 5,5% trở lên...

Nỗ lực trồng quế làm giàu và giữ rừng xanh chiến khu

Không chỉ nỗ lực phấn đấu cán mốc huyện NTM trong năm nay, vùng chiến khu còn tích cực triển khai nhiều chính sách khuyến khích bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh rừng; trồng rừng phát triển lâm sản ngoài gỗ… nhằm nâng cao thu nhập, giảm nghèo nhanh, bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số. Có thể kể đến như Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững, thực hiện theo Nghị định số 75/2015/NĐ-CP về cơ chế, chính sách bảo vệ và phát triển rừng, gắn với chính sách giảm nghèo nhanh, bền vững và hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2020.

Ông Bùi Văn Hanh chuẩn bị quế giống để đem trồng. Ảnh: Đồng Văn Thưởng

Đặc biệt, xác định cây quế là loại cây lâm nghiệp chủ lực, huyện đang hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng và hoàn thiện nhà máy chế biến tinh dầu quế. Đây là cơ sở để phát triển bền vững mô hình liên kết “4 nhà” theo chuỗi giá trị từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm nhằm khai thác triệt để tiềm năng thế mạnh của đất rừng, nâng cao khả năng phòng hộ, tăng thu nhập cho người dân.

Là một trong những người đầu tiên ở Định Hóa xây dựng mô hình kinh tế trang trại, chú trọng trồng rừng, ông Bùi Văn Hanh (xóm Hồng Lương, xã Trung Lương) giờ đây đã có mô hình trang trại tổng hợp cho thu nhập gần 400 triệu đồng mỗi năm, trong đó thu từ cây quế 300 triệu đồng.

Ông Hanh cho biết, vốn quê gốc ở huyện Hưng Hà (Thái Bình), năm 1997 ông chuyển đến Định Hóa sinh sống. Ban đầu ông mua khoảng 3-4 ha trồng keo, chè và một số loại cây ăn quả, sau mỗi năm mua thêm một chút, đến nay toàn bộ diện tích rừng của gia đình ông là 8ha, trong đó hơn 4ha quế. Cây quế phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng lại dễ trồng, dễ chăm sóc, lớn nhanh và có hàm lượng tinh dầu cao. Những cây quế trồng đợt đầu tiên nhà ông Hanh nay có chu vi thân lên tới 30 - 40cm, cây to có thể bóc ngày được 2 - 3 tạ vỏ; vỏ tươi được thu mua với giá 27 - 28 nghìn đồng/kg; cành lá tươi phát tỉa bán được 1.500 đồng/kg.

Theo đánh giá của người dân, ít có loại cây trồng nào ở miền núi lại có giá trị kinh tế cao như cây quế. Từ vỏ, cành, thân đến lá đều có thể sử dụng và bán được với giá cao, lợi ích kinh tế của cây quế đem lại hoàn toàn vượt trội so với các loại cây lâm nghiệp khác. Với mặt bằng giá hiện tại, theo tính toán, tổng chi cho trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng quế mỗi ha trong 15 năm khoảng 160 triệu đồng; tổng thu bắt đầu từ năm thứ 5 cho mỗi ha khoảng 1,2 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân khoảng 1,05 tỷ đồng/ha. Từ cây xóa đói, giảm nghèo, giờ đây, cây quế đã trở thành cây có giá trị kinh tế, thậm chí làm giàu cho quê hương, phủ xanh đất trống đồi trọc. Vì vậy, Định Hóa phấn đấu đến năm 2030 diện tích quế đạt 10 nghìn ha, hàng năm toàn huyện trồng trên 500 ha quế, nâng tỷ lệ che phủ của rừng lên 60% vào năm 2025.