Tạo đột phá trong phát triển kinh tế khu vực nông thôn

Ngày 7/5/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 490/QĐTTg phê duyệt Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (Chương trình OCOP) giai đoạn 2018 - 2020. Đây là chính sách tổng thể cấp quốc gia đầu tiên về OCOP nhằm phát triển ngành nghề nông thôn, mở rộng thị trường, khơi dậy tiềm năng và lợi thế của các vùng miền, tạo nền tảng vững chắc để phát triển kinh tế nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững trên phạm vi cả nước. Để tiếp tục nhân rộng Chương trình, ngày 1/8/2022, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 919/QD-TTg phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2021 - 2025.

Chia sẻ tại tọa đàm “Tiếp sức sản phẩm OCOP vươn xa” do Thời báo Ngân hàng tổ chức sáng 12/7, ông Đào Đức Huấn - Trưởng phòng OCOP, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, sau 5 năm thực hiện, Chương trình OCOP đã được triển khai đồng bộ, rộng khắp ở tất cả các địa phương trên cả nước, được xem là giải pháp và nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025; xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.

Cụ thể, sự đón của địa phương đối với chương trình rộng khắp khi được triển khai ở 63/63 tỉnh, thành với hơn 600 đơn vị cấp huyện, hơn 80% đơn vị cấp xã.

Còn trên khía cạnh thực tế, tính đến tháng 6/2024, cả nước có 13.368 sản phẩm, con số sản phẩm hàng tháng đều tăng, cơ cấu sản phẩm cũng có sự thay đổi, trong đó có hơn 70% là được đánh giá 3 sao, khoảng 26% được đánh giá 4 sao còn lại là sản phẩm 5 sao.

Về ngành hàng, hiện có khoảng hơn 7.000, đây là con số rất lớn so với một chương trình đặc thù cho chủ thể quy mô nhỏ. Chương trình cũng có sự tham gia có sự tham gia rất chặt chẽ của các hợp tác xã…

“Chương trình OCOP đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế nông thôn, khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật và giá trị văn hoá vùng miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”, gắn kết giữa phát triển nông nghiệp với dịch vụ, du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân và tạo sức bật cho phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn” - ông Đào Đức Huấn khẳng định.

Dòng vốn ngân hàng là chất xúc tác đưa sản phẩm OCOP vươn xa

Theo các các chuyên gia nông nghiệp, chương trình OCOP đã tạo ra một đột phá trong phát triển kinh tế khu vực nông thôn, tạo ra cơ hội và thúc đẩy sự phát triển bền vững của các sản phẩm đặc sản của các địa phương, qua đó góp phần nâng cao đời sống kinh tế và xã hội của người dân nông thôn. Từ đây nhiều sản phẩm OCOP đã trở thành niềm tự hào của Việt Nam, đồng thời là điểm nhấn trong quá trình phát triển kinh tế nông thôn và góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước.

Chất xúc tác đưa sản phẩm OCOP vươn xa

Bà Hoàng Thanh Nhàn, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết, với vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ các sản phẩm OCOP vươn xa. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều cơ chế, chính sách để đồng hành cùng nông nghiệp, nông thôn, trong đó có các sản phẩm OCOP.

“Dòng vốn ngân hàng đã trở thành chất xúc tác quan trọng, góp phần thay đổi tư duy trong sản xuất của người dân, hợp tác xã, từng bước chuyển đổi từ quy mô nhỏ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, có truy xuất nguồn gốc và theo nhu cầu thị trường; phát triển thế mạnh của địa phương, đưa sản phẩm OCOP ngày càng vươn xa, không chỉ ở thị trường trong nước mà còn xuất khẩu” - bà Hoàng Thanh Nhàn nhấn mạnh.

Bà Hoàng Thanh Nhàn, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng phát biểu khai mạc toạ đàm

Là ngân hàng chủ lực trong cho vay tam nông - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) - đã đưa ra nhiều gói tín dụng ưu đãi, đặc thù cho từng ngành, lĩnh vực của nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là các sản phẩm OCOP.

Ông Chu Ngọc Quý - Phó trưởng Ban Khách hàng cá nhân Agribank cho biết, hiện nay, tại Agribank, các khách hàng sản xuất, kinh doanh sản phẩm OCOP có thể vay vốn không có đảm bảo tài sản với mức vay lên tới 1 tỷ đồng (đối với hợp tác xã, chủ trang trại); hoặc tối đa 80% dự án, phương án sản xuất kinh doanh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp (đối với doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao); hoặc tham gia các chương trình cho vay ưu đãi lãi suất phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh dành cho khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghiệp đang được triển khai tại Agribank.

Đại diện Agribank thông tin, tính đến nay, ngân hàng đã đáp ứng hơn 500 tỷ đồng vốn tín dụng cho các khách hàng sản xuất, kinh doanh các sản phẩm OCOP; đối với chương trình cho vay ưu đãi khách hàng cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm OCOP mới được ngân hàng triển khai 26/1/2024 có quy mô 2.000 tỷ đồng, đến nay có 28/171 chi nhánh triển khai, đạt doanh số cho vay đạt 101 tỷ đồng.

Tọa đàm “Tiếp sức sản phẩm OCOP vươn xa”

Tại tọa đàm, các chuyên gia, diễn giả phân tích, dù đạt được những kết quả tích cực, việc phát triển sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều điểm hạn chế, chưa thực sự đảm bảo tính bền vững. Nhiều sản phẩm OCOP vẫn chưa tìm được chỗ đứng vững chắc ở tại thị trường trong nước, chứ chưa nói gì đến xuất khẩu quốc tế. Sự chủ động vào cuộc ở một số địa phương còn hạn chế, chưa thực sự quan tâm đến các giải pháp hỗ trợ thực chất đối với chủ thể OCOP, đặc biệt là nâng cao năng lực về tổ chức, quản trị, chế biến và thương mại sản phẩm, nhiều sản phẩm chỉ quan tâm đến mẫu mã, bao bì, chưa trú trọng vào yếu tố chất lượng, đặc biệt là gắn với thị hiếu người tiêu dùng.

Các chuyên gia đã tập trung phân tích, thảo luận về những kết quả đã đạt được cùng những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Chương trình OCOP tại các địa phương, từ đó đề xuất nhiều giải pháp đột phá để các sản phẩm OCOP không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế.

Để chương trình OCOP đạt hiệu quả và phát triển bền vững, các chuyên gia khẳng định, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó hành lang pháp lý phải đi trước một bước. Các ngân hàng, tổ chức tín dụng cần tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân tiếp cận nguồn tín dụng với lãi suất ưu đãi. Với các chủ thể OCOP, yêu cầu của thị trường, của kinh tế hàng hóa đã và đang đặt ra những òi hỏi cho các chủ thể OCOP phải luôn có sự cải tiến mẫu mã sản phẩm, để phù hợp với tâm lý, thị hiếu người tiêu dùng.