Về công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, UBND tỉnh Quảng Bình đã có phê duyệt bổ sung các khu đất không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện (bao gồm các khu tái định cư, khu nghĩa địa) để thực hiện dự án; các vướng mắc liên quan đến đất quốc phòng.

Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Quảng Bình đã có các phương án tái định cư, cho các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn. Theo đó, có 871 hộ dân thuộc diện tái định cư, dự kiến bố trí 41 vị trí khu tái định cư với diện tích 85,8ha và số ngôi mộ phải di dời là 2.307 ngôi, dự kiến bố trí 14 vị trí, với diện tích là 65,2ha. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện giải phómg mặt bằng còn chậm, nguyên nhân là do quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa được phê duyệt và các địa phương chưa thống nhất về quy mô, diện tích các lô tái định cư…

Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật bị ảnh hưởng, hiện tại hệ thống đường dây 500kV có 13 vị trí; đường dây 220kV có 9 vị trí; đường dây 110kV có 4 vị trí giao chéo với tuyến cao tốc và nhiều hệ thống đường dây diện trung thế, hạ thế; hệ thống viễn thông đang được cập nhật. Bên cạnh đó, có 12 công trình hạ tầng như trụ sở UBND xã, trạm y tế, sân vận động, trường mầm non, chợ thuộc thị xã Ba Đồn và 4 công trình hạ tầng như nhà văn hóa thôn, điểm trường mầm non, trường tiểu học... thuộc huyện Bố Trạch bị ảnh hưởng một phần hoặc toàn bộ.

Về công tác chuyển mục đích sử dụng rừng, UBND tỉnh Quảng Bình thông tin, diện tích rừng đã được UBND tỉnh Quảng Bình thẩm định, trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thẩm định chủ trương chuyển đổi so với con số được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành có sự chênh lệch.

Cụ thể, theo 3 tờ trình của UBND tỉnh Quảng Bình (số 492, 493, 494, ngày 30/3/3022) gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thẩm định, trình cấp thẩm quyền quyết định thì tổng diện tích rừng đề nghị chuyển đổi mục đích sử dụng là 554,51 ha.

Trong đó, diện tích rừng phòng hộ là 68,99 ha; diện tích rừng sản xuất là 368,26 ha; diện tích rừng ngoài quy hoạch là 117,26 ha (theo 2 kỳ quy hoạch tại các Quyết định số 4534, ngày 25/12/2018 và Quyết định số 2410, ngày 3/9/2014 của UBND tỉnh Quảng Bình).

UBND tỉnh Quảng Bình cho hay, diện tích trên đã được đơn vị tư vấn (gồm Trung tâm Quy hoạch Thiết kế NLTS Quảng Bình, Viện Sinh thái rừng và Môi trường) điều tra, khảo sát trên cơ sở hướng tuyến các dự án thành phần do chủ đầu tư gồm Ban Quản lý Dự án đường Hồ Chí Minh và Ban Quản lý Dự án 6 – Bộ Giao thông vận tải cung cấp và đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn kiểm tra hiện trường.

Tuy nhiên, tại Nghị quyết số 273 ngày 11/7/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang thực hiện Dự án Cao tốc Bắc – Nam đoạn qua tỉnh Quảng Bình có tổng diện tích là 437,25 ha (gồm diện tích rừng phòng hộ là 66,98 ha; diện tích rừng sản xuất là 291,54 ha; diện tích rừng ngoài quy hoạch là 78,73 ha), còn 117,26 ha không được quyết định chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng.

Như vậy, UBND tỉnh Quảng Bình sẽ không có cơ sở để thực hiện nghĩa vụ trồng rừng thay thế và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đối với 117,26 ha rừng ngoài quy hoạch theo 2 kỳ nêu trên.

Cán bộ Tổ giải phóng mặt bằng tại huyện Lệ Thuỷ đang giải thích cho người dân về các quy định đền bù.

Bên cạnh đó, đến ngày 19/9/2022, các đơn vị chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện thủ tục về trồng rừng thay thế và trình UBND tỉnh Quảng Bình quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng theo quy định.

Trước những khó khăn, vướng mắc trên, UBND tỉnh Quảng Bình vừa đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường ý kiến với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Chính phủ hướng dẫn việc thực hiện nghĩa vụ trồng rừng thay thế và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đối với 117,26 ha.Đồng thời, UBND tỉnh Quảng Bình cũng đề nghị các chủ đầu tư sớm thực hiện thủ tục về trồng rừng thay thế và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng.

Ngoài ra, UBND tỉnh Quảng Bình cũng đã giao cho các địa phương làm chủ đầu tư Tiểu dự án giải phóng mặt bằng đi qua địa phận quản lý. Kết quả, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng với chiều dài 3 km, xác định 37 khu tái định cư cho khoảng 864 hộ dân với diện tích 84,78 ha và 15 vị trí khu nghĩa trang nghĩa địa với diện tích 107,2 ha.

Dự án đường cao tốc Bắc - Nam là dự án trọng điểm quốc gia, tỉnh Quảng Bình đã và đang tập trung chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tích cực phối hợp với các đơn vị chức năng của Bộ Giao thông - Vận tải quyết tâm thực hiện dự án theo đúng tiến độ và bảo đảm sự đồng thuận. Theo như hồ sơ thiết kế cắm cọc giải phóng mặt bằng đợt 1 dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 (dự án đường cao tốc) qua 3 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị dài 267km, trong đó đoạn đi qua tỉnh Quảng Bình có 3 dự án gồm: Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ.