Đưa tin sai sự thật, người tiêu dùng phải chịu trách nhiệm, bồi thường

Sáng 26/5, Quốc hội thảo luận một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).

Trước đó, theo báo cáo Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết nhiều ý kiến ĐBQH đề nghị bổ sung một khoản tại Điều 5 quy định về nghĩa vụ theo hướng người tiêu dùng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về thông tin mà mình đưa ra, có trách nhiệm bồi thường cho cá nhân, tổ chức kinh doanh nếu có thiệt hại xảy ra từ việc đưa thông tin sai sự thật.

Phiên thảo luận, góp ý Luật Bảo vệ người tiêu dùng sáng 26.5

UBTVQH thấy rằng ý kiến ĐBQH là xác đáng. Việc bổ sung quy định này sẽ góp phần phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức và giúp người tiêu dùng thực hiện tốt trách nhiệm, nghĩa vụ của mình đối với hoạt động mua, bán và sử dụng hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã bổ sung khoản 5 Điều 5 về nghĩa vụ của người tiêu dùng, cụ thể: “Bảo đảm cung cấp chính xác, đầy đủ về các nội dung thông tin liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh. Chịu trách nhiệm về việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ theo quy định của pháp luật”. Đồng thời, có trách nhiệm bồi thường cho cá nhân, tổ chức kinh doanh nếu có thiệt hại xảy ra từ việc đưa thông tin sai sự thật.

Đại biểu Nguyễn Minh Sơn- Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang đề nghị bỏ quy định giá trị giao dịch để giải quyết vụ việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đồng thời không quy định về Ngày quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam trong luật này. Bởi, việc công nhận Ngày truyền thống được thực hiện theo Luật Tổ chức Chính phủ, Nghị định số 111 của Chính phủ quy định về ngày thành lập ngày truyền thống, ngày hưởng ứng của các bộ, ngành, địa phương. Theo đó, thẩm quyền quyết định các ngày này thuộc Thủ tướng Chính phủ.

Quy định cụ thể về phương thức giải quyết tranh chấp

Góp ý về nội dung giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh, đại biểu Trần Nhật Minh – Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An cho biết, phương thức giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và các tổ chức kinh doanh được quy định tại Điều 54 của dự thảo luật.

Theo Báo cáo của Bộ Công Thương tổng kết thi hành Luật bảo vệ người tiêu dùng về tiếp nhận và giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng, phương thức trọng tài và tòa án không được nhiều người tiêu dùng lựa chọn do thủ tục phức tạp, thời gian giải quyết vụ việc lâu, chi phí cao trong khi giá trị các vụ việc vi phạm quyền lợi người tiêu dùng thấp. Ngoài nguyên nhân nêu, đại biểu cho rằng có nguyên nhân khác đó là phương thức giải quyết tranh chấp trong luật hiện hành còn chung chung, chưa cụ thể, nêu cả phương thức giải quyết tranh chấp mà chưa quy định rõ về cơ chế giải quyết của các bên tranh chấp xảy ra.

Tuy nhiên, khoản 1, Điều 54 dự thảo luật cũng chưa khắc phục được bất cập trên vì vậy đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu sửa đổi Khoản 1, Điều 54 cụ thể, dễ hiểu, dễ áp dụng hơn. Cụ thể, khi xảy ra tranh chấp, người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh có thể tự giải quyết thông qua các phương thức thương lượng và hòa giải hoặc lựa chọn một trong hai phương thức giải quyết trọng tài hoặc tòa án.

UBND cấp xã có trách nhiệm theo dõi và kiểm tra việc bán hàng lưu động

Tại Điều 47 của dự thảo Luật có quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong hoạt động bán hàng không tại địa điểm giao dịch thường xuyên.

Cụ thể, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác, trước khi bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ tại địa điểm không phải là địa điểm bán lẻ, giới thiệu dịch vụ thường xuyên với tổng giá trị sản phẩm, hàng hóa bán cao hơn 10 triệu đồng hoặc có ít nhất 01 sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có giá trị cao hơn 100.000 đồng, tổ chức, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm thông báo đến UBND cấp xã tại nơi tổ chức trước khi thực hiện.

Nội dung thông báo bao gồm: tên, địa chỉ liên hệ, địa điểm dự kiến tổ chức bán hàng, nội dung, phương thức, giá bán và loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có liên quan.

Ngoài ra, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải niêm yết công khai thông tin về tổ chức, cá nhân kinh doanh và sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tại địa điểm tổ chức bán hàng. Cho phép người tiêu dùng trả lại sản phẩm, hàng hóa trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận hàng với điều kiện sản phẩm, hàng hóa còn nguyên bao bì, nhãn hàng hóa, tem (nếu có), còn hạn sử dụng…

Về phía UBND cấp xã có trách nhiệm tiếp nhận thông báo, theo dõi và kiểm tra việc bán hàng của tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn góp ý

Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) thể hiện sự tán thành việc quy định của UBND cấp xã quản lý các trường hợp bán hàng lưu động khi trong thời gian qua xảy ra nhiều vụ lừa đảo ở vùng nông thôn núp bóng bán hàng lưu động.

Tuy nhiên đại biểu Thuỷ cho rằng nếu quy định mức tiền 100.000 đồng thì có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của Luật trong các năm tới.

“Sau 10 năm nữa mức tiền 100.000 đồng có thể khác rất nhiều so với hiện nay. Do đó kiến nghị mức tiền cụ thể nên giao Chính phủ hướng dẫn để phù hợp với thực tế”, đại biểu Thuỷ nêu ý kiến.

Cần hủy bỏ quy định giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng

Cho ý kiến thêm về dự thảo Luật, đại biểu đoàn Bắc Kạn Nguyễn Thị Thủy cho biết đối với việc giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn tại Tòa án, Điều 70 dự thảo quy định: Một trong những điều kiện để được giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn khi giá trị giao dịch phải dưới 100 triệu đồng, tức là từ 101 triệu đồng trở lên thì sẽ không được áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án.

Theo đại biểu Thuỷ, điều này không phù hợp với thực tế và chưa đồng bộ trong cách tiếp cận của luật. Trong lĩnh vực tư pháp, tính chất phức tạp của một vụ án không phụ thuộc vào giá trị tranh chấp lớn hay nhỏ mà phụ thuộc vào tình tiết chứng cứ của vụ án có rõ ràng, đầy đủ hay không.

Đồng quan điểm với đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đại biểu Nguyễn Minh Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang cũng đề nghị bỏ quy định giá trị giao dịch để giải quyết vụ việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Liên quan đến việc giải quyết vụ án dân sự về quyền lợi của người tiêu dùng, đại biểu Nguyễn Minh Sơn cho rằng, dự thảo Luật phân định hai trường hợp áp dụng được hiểu là đối với các giao dịch có giá trị trên 100 triệu đồng thì áp dụng Bộ luật Tố tụng dân sự còn dưới 100 triệu đồng thì áp dụng Luật này. Đại biểu để nghị cân nhắc quy định theo hướng vụ án dân sự, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi đáp ứng đủ các điều kiện, đồng thời bỏ quy định giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng. Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Minh Sơn cũng lưu ý một số nội dung về kỹ thuật lập pháp và đề nghị rà soát để bảo đảm cụ thể, khả thi.

Đại biểu Lê Xuân Thân- Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa đề nghị tại Điều 70, dự thảo Luật sửa thành: Vụ án bảo vệ quyền lợi nhiều người tiêu dùng thì thực hiện theo thủ tục rút gọn theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Đồng thời, đại biểu cho biết Điều 78 của dự thảo luật về Bổ sung khoản 5 của Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự quy định: Bổ sung khoản 5 vào sau khoản 4 Điều 317 như sau: “5. Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn khi có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này hoặc quy định tại khoản 2 Điều 70 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.”. Đại biểu đề nghị bỏ Điều này để đảm bảo sự thống nhất trong xây dựng pháp luật.

Phải hủy bỏ thông tin của người tiêu dùng khi hết thời hạn lưu trữ

Góp ý quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh phải hủy bỏ thông tin của người tiêu dùng khi hết thời hạn lưu trữ, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP Hồ Chí Minh) đề nghị bổ sung quy định về thời hạn lưu trữ hoặc dẫn chiếu quy định pháp luật khác có liên quan đến thời hạn lưu trữ này để thống nhất trong việc áp dụng pháp luật và tránh phát sinh khiếu nại.

Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP Hồ Chí Minh) góp ý kiến

Bên cạnh đó, đối với quy định về công bố, công khai thông tin cảnh báo về danh sách các tổ chức, các nhân kinh doanh trên không gian mạng về hành vi vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng bị xử lý tại Điều 40, đại biểu cho biết, dự thảo Luật mới chỉ quy định về việc công bố thông tin mà không quy định về việc gỡ bỏ thông tin đã công bố là chưa phù hợp. Theo đó, các tổ chức, cá nhân kinh doanh bị xử lý sau vi phạm, nếu các tổ chức, cá nhân đó nghiêm túc khắc phục thì cũng cần có quy định trong luật về việc gỡ bỏ thông tin đã công bố.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Thể hiện khái niệm người tiêu dùng minh bạch, rõ ràng hơn để tạo thuận lợi trong áp dụng

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đánh giá cáo với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, tinh thần tiếp thu nghiêm túc và giải trình rõ, thấu tình, đạt lý. Nhiều nội dung có sự thống nhất giữa các cơ quan. Do đó, sức thuyết phục của dự thảo luật trình lần này là rất rõ. Đồng thời, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng trong giải quyết vụ án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở điểm c khoản 2 Điều 70 dự thảo Luật.