Theo báo cáo từ Ban Dân tộc tỉnh Gia Lai, trong 2 năm 2022 - 2023, tổng vốn ngân sách Nhà nước phân bổ cho Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) cho tỉnh Gia Lai gần 1.479 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn đầu tư phát triển là gần 774,3 tỷ đồng, nguồn vốn sự nghiệp là hơn 704,2 tỷ đồng.

Từ nguồn vốn của Chương trình, Gia Lai đã triển khai thực hiện đồng bộ 10 dự án. Ngay trong năm đầu tiên tổ chức, triển khai thực hiện, các dự án đã phát huy hiệu quả, đáp ứng được nguyện vọng của đồng bào DTTS&MN. Trong đó, các dự án phát triển kinh tế, hỗ trợ chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, ngành nghề được các huyện miền núi tập trung thực hiện. Đây chính là tiền đề, là động lực để đồng bào DTTS&MN trên địa bàn tỉnh phát triển kinh tế, xây dựng đời sống mới.

Phiên chợ giao lưu, kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào DTTS&MN năm 2023 tại làng Kép 2, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh (Ảnh: Ngọc Thu)

Ban Dân tộc tỉnh Gia Lai cho biết, thực hiện một trong những nội dung của Dự án 3 Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị, tỉnh Gia Lai đã tổ chức 10 hội chợ, phiên chợ giới thiệu sản phẩm vùng đồng bào DTTS&MN; 12 lớp tập huấn với 630 học viên.

Đồng thời, các địa phương cũng tổ chức tuyên truyền, quảng bá sản phẩm vùng đồng bào DTTS&MN thông qua các chương trình quảng bá, kết nối tiêu thụ nông sản cho các hợp tác xã vùng đồng bào DTTS&MN. Điển hình là Tổ liên kết đan lát, dệt thổ cẩm gắn với du lịch cộng đồng do Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Ia Mơ Nông (huyện Chư Păh) thành lập. Từ nguồn kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN, Tổ liên kết đã thu hút được sự quan tâm đặc biệt của du khách về nghề truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc Jrai. Các sản phẩm làm ra của bà con được đưa về một mối để giới thiệu, đưa sản phẩm ra thị trường trong và ngoài tỉnh, tăng thu nhập cho bà con.

Đối với nội dung hỗ trợ thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS&MN (Tiểu dự án 2, thuộc Dự án 3), đến nay, tỉnh đã hỗ trợ xây dựng 28 mô hình khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh với tổng kinh phí gần 3,9 tỷ đồng. Các mô hình được triển khai tại 12 huyện gồm: Ia Pa, Kông Chro, Phú Thiện, Đak Pơ, Kbang, Đức Cơ, Chư Pah, Krông Pa, Chư Pưh, Chư Sê, Mang Yang và Đak Đoa.

Cùng với chính sách, hỗ trợ đầu tư nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế trong phát triển kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm của bà con vùng đồng bào DTTS và miền núi, thời gian qua, Gia Lai đã triển khai nhiều chương trình khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã xúc tiến thương mại, kết nối giao thương. Từ đó, đưa các sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử lớn trong và ngoài nước nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng tiếp cận thị trường.

Đặc biệt, các địa phương đã chủ động triển khai các hoạt động thương mại, tuyên truyền như: Phối hợp với các đơn vị xây dựng các điểm bán hàng Việt, những sản phẩm OCOP tại các huyện vùng xa như: Krông Pa, Chư Pưh, Đăk Đoa, Chư Păh… để triển khai các hoạt động quảng bá sản phẩm, kết nối hàng hóa của Gia Lai lên các siêu thị, trung tâm bán hàng lớn.

Đơn cử như phiên chợ giao lưu, kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào DTTS&MN huyện Chư Pah năm 2023 được tổ chức đầu tháng 12/2023. Phiên chợ nhằm quảng bá, đẩy mạnh tiêu thụ các sản phẩm nông sản, sản phẩm tiểu thủ công nghiệp và các mặt hàng chế biến từ sản phẩm nông nghiệp đã đạt OCOP trên địa bàn huyện đến với người tiêu dùng. Qua đó, hỗ trợ người dân vùng đồng bào DTTS&MN phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm, mở rộng sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.

Chú trọng hỗ trợ xây dựng mô hình khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh và thu hút đầu tư (Ảnh: Hà Duy)

Thực hiện Tiểu dự án 3 thuộc Dự án 5 về việc phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động vùng đồng bào DTTS&MN, Gia Lai đã mở 179 lớp học đào tạo nghề cho gần 5.000 học viên là đồng bào DTTS; hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề cho 6.463 hộ dân.

Theo thống kê từ Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, toàn tỉnh hiện có 21 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ bản đáp ứng nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực cho tỉnh. Năm 2023, các cơ quan, đơn vị tuyển sinh và đào tạo nghề cho 15.297 người, đạt 122,4% kế hoạch, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề từ 38,42% năm 2022 lên 40%.

Nhờ thực hiện tốt các chính sách ưu đãi đối với lao động nông thôn học nghề, số lượng lao động người DTTS tham gia học nghề ngày càng đông chiếm hơn 90%. Sau khi học nghề, nhiều lao động đã áp dụng có hiệu quả vào sản xuất, kinh doanh; xây dựng những mô hình sản xuất hiệu quả, đem lại nguồn thu nhập cao.