Chính sách chưa sát

Nhận định về sự phát triển của ngành CNHT, đa số các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực CNHT cho rằng, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng điện thoại, điện tử, máy tính, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, hàng dệt may... hàng năm đem về cả trăm tỷ USD, nhưng giá trị gia tăng rất thấp do CNHT chưa phát triển. Có thể thấy, nguyên nhân quan trọng nhất là chính sách, mục tiêu phát triển các ngành công nghiệp sản xuất nguyên liệu, vật liệu, linh kiện và phụ tùng để cung cấp cho sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh chưa rõ ràng, chưa có trọng tâm, trọng điểm. Đến nay, tỷ lệ nội địa hóa của ngành chế tạo ô tô chỉ đạt 5-20%; ngành điện tử 5-10%; ngành da giày khoảng 30%... Đây thực sự là con số đáng báo động khi so sánh với cộng đồng doanh nghiệp CNHT tại một số nước ngay trong khối ASEAN.

Chia sẻ về vấn này, ông Bùi Văn Chí - Giám đốc đại diện Công ty CP Kỹ thuật Temas cho hay, khó khăn của doanh nghiệp Việt Nam trong việc phát triển ngành CNHT rất nhiều. Trong đó, phải kể đến việc thiếu chủ trương, chính sách cụ thể cho việc phát triển ngành CNHT của nhà nước cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn. Mặt khác, doanh nghiệp Việt cũng thiếu nhiều thông tin về thị trường, đối tác, đặc biệt là thiếu vốn để đầu tư trang thiết bị phục vụ cho phát triển từ ý tưởng đến sản xuất.

Theo các chuyên gia, các chính sách hiện hành cho phát triển CNHT mới chỉ tập trung hỗ trợ tiền thuê đất, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hướng dẫn doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn... Những quy định tạo sự gắn kết giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước còn thiếu. Chính sách, mục tiêu phát triển các ngành công nghiệp sản xuất nguyên liệu, vật liệu, linh kiện và phụ tùng để cung cấp cho sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh chưa rõ ràng, chưa có trọng tâm, trọng điểm. Ngoài ra, dù chính sách về đất đai đã cởi mở, thông thoáng hơn nhưng thủ tục hành chính còn phức tạp, nhiêu khê.

Tạo lực đẩy cho doanh nghiệp

Để thúc đẩy ngành CNHT Hà Nội, ông Nguyễn Hoàng - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp ngành CNHT Hà Nội cho biết, doanh nghiệp trong nước cần chú trọng đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, tìm hướng tiếp cận các doanh nghiệp, tập đoàn đa quốc gia để tìm hiểu yêu cầu của đối tác và “đầu ra” cho sản phẩm. Để làm được việc này, rất cần có các chương trình xúc tiến, trong đó chính quyền vừa là cầu nối, vừa là cơ quan giám sát việc thực hiện quá trình kết nối...

Bên cạnh đó, UBND TP. Hà Nội cũng đã phê duyệt Đề án phát triển CNHT trợ trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2017 - 2020, định hướng 2025. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2020, sẽ có 900 DN chuyên sâu trong lĩnh vực CNHT, trong đó, 40% doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng tham gia vào mạng sản xuất toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia. Trong đó, UBND thành phố sẽ tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp, kết nối doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài; thu hút, kêu gọi doanh nghiệp quốc tế đầu tư vào CNHT, qua đó hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam trong việc quản lý, quản trị, phát triển nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ.

Lãnh đạo Sở Công Thương Hà Nội cho biết, Sở sẽ tiếp tục đồng hành cùng DN trong đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất, chủ động tham gia và tận dụng thành quả của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để nâng cao năng suất lao động, phát triển các ngành công nghiệp mới có lợi thế.

Ngoài ra, để CNHT Hà Nội đủ sức tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, rất cần có các chương trình xúc tiến, trong đó chính quyền vừa là cầu nối hỗ trợ, vừa làm nhiệm vụ giám sát doanh nghiệp tiếp cận CNHT quốc tế.