Thị trường Indonesia - Cơ hội nào cho nông sản Việt Xuất khẩu thực phẩm tươi sống vào Indonesia phải khai báo thêm thông tin

Nước này chiếm hơn một phần ba xuất khẩu dầu thực vật toàn cầu, trong đó, Trung Quốc và Ấn Độ nằm trong số những nhà nhập khẩu hàng đầu của họ. Chuyên gia Carlos Mera, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường hàng hóa nông nghiệp tại Rabobank cho biết, nguồn cung dầu ăn của Indonesia cho thế giới là “không thể thay thế”. "Đó chắc chắn là một cú đánh lớn."

Indonesia là nhà sản xuất dầu cọ lớn nhất, loại dầu ăn được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Thông báo của quốc gia Đông Nam Á về lệnh cấm ngày 22/4 đã khiến giá dầu giao sau của Mỹ gắn với dầu đậu nành, một sản phẩm thay thế cho cọ, tăng vọt lên mức giá cao nhất kỷ lục trong ngày thứ ba liên tiếp.

Ở Anh, một số siêu thị đang hạn chế mua dầu ăn như hướng dương, ô liu và hạt cải dầu. Việc xung đột Nga- Ukraine đã khiến việc buôn bán dầu hướng dương rơi vào hỗn loạn và đang siết chặt nguồn cung cấp dầu thực vật khác được sử dụng trong thực phẩm, nhiên liệu sinh học và các sản phẩm chăm sóc cá nhân.

Những bất ổn về thời tiết trên khắp các nhà sản xuất dầu ăn lớn trên thế giới đang làm tăng thêm nỗi lo thiếu hụt. Tình trạng khô hạn đã làm giảm quy mô thu hoạch đậu tương ở Nam Mỹ, nhà sản xuất lớn nhất thế giới và hạn hán ở Canada đã làm giảm sản lượng hạt cải dầu, khiến nguồn cung có sẵn rất ít.

Trong khi nguồn cung hạn chế và giá cả tăng cao có thể làm trầm trọng thêm lạm phát đối với các mặt hàng thực phẩm như dầu trộn salad và sốt mayonnaise ở các nền kinh tế giàu có như Mỹ, các quốc gia đang phát triển như Ấn Độ sẽ phải chịu những tác động tồi tệ nhất.

Các quốc gia như vậy phụ thuộc vào nhập khẩu dầu cọ như một sự thay thế rẻ hơn cho dầu đậu nành, hướng dương và dầu hạt cải đắt hơn. Atul Chaturvedi, chủ tịch Hiệp hội chiết xuất dung môi của Ấn Độ và nhóm thương mại dầu ăn cho biết: vô cùng sốc trước quyết định này của Indonesia và không mong đợi một lệnh cấm như thế này.

Chi phí lương thực cốt lõi tăng cao cũng dẫn đến cuộc tranh luận lớn nhất trong một thập kỷ qua về việc sử dụng đất nông nghiệp để trồng trọt sản xuất nhiên liệu. Hiệp hội các nhà làm bánh Mỹ, với các thành viên sản xuất 85% sản phẩm bánh nướng của Mỹ, đang cảnh báo về tình trạng thiếu hụt và trống rỗng.

Robb MacKie, chủ tịch nhóm thương mại cho biết rất cần Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ có hành động đúng đắn để cho phép dự trữ dầu đậu nành chuyển trở lại thành thực phẩm thay vì chuyển hướng sang sản xuất dầu diesel sinh học.

Căng thẳng giữa lương thực và nhiên liệu cũng đang bùng phát ở các khu vực khác, bao gồm cả Indonesia. Tosin Jack, giám đốc tình báo hàng hóa tại Mintec ở Anh, cho biết, hành động mới nhất của Indonesia chắc chắn sẽ làm “trầm trọng thêm” lạm phát thực phẩm vốn đã ở mức cao kỷ lục.

Đối với các nhà sản xuất các mặt hàng đóng gói như khoai tây chiên - mà danh sách thành phần thường cho phép linh hoạt bằng cách nêu thực phẩm có thể chứa nhiều dầu thực vật - động thái của Indonesia đã loại bỏ một loại dầu nữa khỏi danh sách ngày càng thu hẹp.

Giá dầu đậu nành tương lai tại Mỹ đã tăng gần gấp đôi kể từ đầu năm 2021, một phần do nhu cầu cao hơn đối với các nguyên liệu để sản xuất nhiên liệu sinh học. Sau đó, giá tăng lên mức cao nhất kỷ lục sau khi xảy ra xung đột ở Ukraine làm gián đoạn các chuyến hàng dầu hướng dương và đặt ra nhu cầu về các mặt hàng thay thế.

Cải dầu của Canada đã leo lên mức cao nhất mọi thời đại vào năm ngoái khi hạn hán tàn phá khiến cây trồng trên khắp các thảo nguyên Bắc Mỹ bị thu hẹp. Dầu cọ ở châu Á đã tăng khoảng 50% và hạt cải dầu ở châu Âu là 55% trong 12 tháng qua. Chuyên gia John Baize, một nhà phân tích độc lập cũng cố vấn cho Hội đồng xuất khẩu đậu tương Mỹ cho biết, mặc dù giá cao kỷ lục, nhu cầu dầu thực vật vẫn ở mức cao vì dầu thực vật là một phần thiết yếu trong chế độ ăn uống ở tất cả các quốc gia và đặc biệt là ở các quốc gia như Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh.

Baize gọi việc hạn chế xuất khẩu dầu cọ của Indonesia là một “thỏa thuận lớn” nhưng kỳ vọng việc hạn chế này sẽ không kéo dài. Indonesia đã xuất khẩu 26,87 triệu tấn dầu cọ vào năm 2021 so với tiêu thụ 15,28 triệu tấn trong nước. Hiện tại, lệnh cấm của Indonesia làm gia tăng lo lắng về chi phí và tình trạng thiếu lương thực, với dự đoán rằng các quốc gia khác có thể sẽ thực hiện các động thái tương tự khi cuộc chiến ở Ukraine kéo dài.