Ryan Wesley Routh, 58 tuổi, một thợ xây nhà tại Hawaii, đã bị bắt hôm Chủ nhật tại Florida vì bị cáo buộc mang theo súng trường tấn công và đợi bên ngoài sân golf Palm Beach của cựu Tổng thống Donald Trump với ý định ám sát. Trước khi bị bắt, trên mạng xã hội, ông tự nhận mình là một "chiến binh tự do" đi khắp thế giới, kêu gọi hỗ trợ cho Ukraine và tuyên bố sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng của mình.

Hình ảnh nghi phạm Ryan Wesley Routh trên mạng xã hội X

Routh chia sẻ rằng, ông đã ở Ukraine trong nhiều tháng để hỗ trợ các chiến binh nước ngoài từ Afghanistan đến, đồng thời công khai yêu cầu Tổng thống Joe Biden gửi thêm vũ khí tới Ukraine. Ông còn đưa ra những lời khuyên chiến lược cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trên Twitter. Tuy nhiên, theo CNN, một quan chức quân sự Ukraine nhận định ý tưởng của Routh là "phi thực tế".

Ngoài đời, Routh là chủ một công ty xây dựng nhỏ ở ngoại ô Honolulu. Ông cũng thường xuyên viết thư cho báo địa phương về các vấn đề xã hội như khu trại người vô gia cư và tranh chấp về tuyến đường mòn đi bộ.

Những lời kêu gọi của Routh trên mạng xã hội dường như không nhận được sự chú ý cho đến khi vụ bắt giữ xảy ra.

Các nhà chức trách cho biết, trong một vụ ám sát không thành hôm Chủ nhật – được cho là lần thứ hai trong hai tháng – Ryan Wesley Routh đã bị bắt sau khi một mật vụ phát hiện nòng súng trường có ống ngắm nhô ra khỏi hàng rào trong lúc cựu Tổng thống Donald Trump đang chơi golf. Mật vụ đã ngay lập tức nổ súng, nhưng Routh không bắn trả và nhanh chóng rời khỏi hiện trường bằng ô tô.

Routh sau đó bị bắt giữ và đối mặt với hai cáo buộc, bao gồm tội sở hữu vũ khí khi là một tội phạm bị kết án và sở hữu vũ khí có số sê-ri bị xóa.

“Anh hùng bàn phím”

Trước khi bị cáo buộc thực hiện vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Donald Trump, Ryan Wesley Routh đã nhiều lần đăng tải các thông điệp chỉ trích ông Trump và bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

Routh gia nhập mạng xã hội X (trước đây là Twitter) vào tháng 1 năm 2020 và nhanh chóng đăng tải các bài viết về chính trị. Trong một bài đăng vào năm 2020, Routh cho biết ông từng ủng hộ ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016, nhưng sau đó thay đổi quan điểm, viết rằng: "Tôi và thế giới hy vọng ông Trump sẽ khác biệt, nhưng tất cả chúng tôi đều rất thất vọng". Ông thậm chí còn mỉa mai rằng khẩu hiệu chiến dịch của ông Trump nên là "biến người Mỹ thành nô lệ một lần nữa".

Routh cũng từng quyên góp một số tiền nhỏ cho các ứng cử viên Tổng thống đảng Dân chủ như Tulsi Gabbard, Beto O'Rourke và Elizabeth Warren trong giai đoạn 2019-2020. Tuy nhiên, ông không ngại chỉ trích các chính trị gia khác, như khi gọi Joe Biden là "Joe buồn ngủ" và đánh giá ông không có kế hoạch hay ý tưởng rõ ràng.

Không chỉ dừng lại ở chỉ trích chính trị, Routh còn tự phong cho mình vai trò "nhà lãnh đạo" và mời gọi quan chức cấp cao của Triều Tiên đến nghỉ mát tại Hawaii. "Tôi có thể sắp xếp toàn bộ chuyến đi. Xin hãy đến," ông viết.

Khi xung đột giữa Nga và Ukraine xảy ra vào tháng 2/2022, Routh bắt đầu đăng hàng loạt Tweet về cuộc chiến, thể hiện sự sẵn sàng tham gia chiến đấu và chết vì Ukraine. Ông còn trực tiếp kêu gọi Tổng thống Volodymyr Zelensky cho phép ông tham gia chiến đấu, dù không nhận được phản hồi.

“Một người Mỹ ở Ukraine”

Ryan Wesley Routh, người bị cáo buộc thực hiện vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Donald Trump, từng thể hiện sự tận tâm sâu sắc với Ukraine và cuộc chiến của quốc gia này chống lại Nga. Ông đã thực hiện lời hứa đến Ukraine vào tháng 4/2022, được xác nhận qua các cuộc phỏng vấn với những người đã gặp ông và các bức ảnh trên mạng xã hội. Tuy nhiên, nỗ lực hỗ trợ của Routh dường như không mang lại nhiều kết quả.

Theo thông tin từ trang GoFundMe do hôn thê của Routh là Kathleen Shaffer lập ra, Routh đã đến Ukraine để giúp đỡ mua sắm thiết bị chiến thuật và hỗ trợ các tình nguyện viên. Chiến dịch đã quyên góp được 1.865 đô la trong mục tiêu 2.500 đô la. Shaffer tuyên bố Routh đã chuyển 120 máy bay không người lái đến tiền tuyến, nhưng CNN không thể xác thực thông tin này.

Routh đã gặp nhiều khó khăn trong việc hiện thực hóa những kế hoạch lớn lao của mình. Ông từng liên lạc với Bộ Tư lệnh Lực lượng Lục quân Ukraine để đưa các chiến binh từ Afghanistan đến Ukraine, nhưng bị từ chối. Một quan chức quân sự Ukraine mô tả những đề xuất của Routh là "ảo tưởng" và không có giá trị thực tế.

Mặc dù không gia nhập được Đội quân Cựu chiến binh Quốc tế của Ukraine, Routh vẫn kiên trì thực hiện các hoạt động của riêng mình. Ông lập một đài tưởng niệm tạm thời tại Kyiv cho các lính nước ngoài hy sinh trong chiến tranh và dành nhiều thời gian ở đó. Những người từng gặp Routh, như nhà báo Michael Wasiura, mô tả ông là người "bị kích động" và "tận tụy đến mức cực đoan".

Tuy nhiên, hành động của Routh thường gây lo ngại cho những người xung quanh. Evelyn Aschenbrenner, một công dân Mỹ từng phục vụ trong Quân đoàn Quốc tế của Ukraine, cho biết đã cảnh báo Routh về việc tuân thủ quy trình chính thức, nhưng ông bỏ ngoài tai. Ryan O'Leary, một cựu binh chiến đấu tại Ukraine, nhận xét Routh là người "bất thường" và không phù hợp với môi trường chiến sự do có dấu hiệu rối loạn tâm thần.

Ngoài ra, Routh còn viết một cuốn sách có tên "Ukraine's Unwinnable War", chỉ trích mạnh mẽ ông Trump và các vấn đề liên quan đến nền dân chủ toàn cầu. Ông cũng thể hiện sự ủng hộ với Đài Loan, tuyên bố mình có liên quan đến "Đoàn quân nước ngoài Đài Loan", nhưng nhóm này bị cho là không rõ ràng về tính thực tế.

Những người từng biết Routh, như nhà báo Remus Cernea, bày tỏ sự bất ngờ trước vụ bắt giữ ông vì liên quan đến vụ ám sát hụt Trump, khi từng xem ông như một người lý tưởng và ngây thơ, không có xu hướng bạo lực.

Từng có tiền án

Tuy nhiên, trong những năm trước khi thực hiện nỗ lực quốc tế của mình, Routh đã có tiền sử đụng độ với luật pháp tại quê nhà Bắc Carolina.

Năm 2002, tờ báo Greensboro News and Record đưa tin rằng ông đã bị bắt sau khi cố thủ bên trong một doanh nghiệp địa phương bằng súng máy.

Hồ sơ tòa án cho thấy ông bị buộc tội tàng trữ vũ khí hủy diệt hàng loạt cùng nhiều tội danh khác và đã nhận tội.

Tracy Fulk, một cảnh sát tại Greensboro vào thời điểm xảy ra vụ việc, đã cung cấp thông tin chi tiết về quá trình bắt giữ Ryan Wesley Routh. Theo Fulk, vụ việc bắt đầu khi cô chặn xe của Routh vì có nghi ngờ. Khi Fulk nhìn thấy một khẩu súng trong xe của Routh, cô đã rút súng ra. Routh sau đó lái xe đi và chạy vào cửa hàng của mình, dẫn đến một cuộc đối đầu với đội phản ứng đặc biệt của cảnh sát.

Fulk mô tả Routh là một người "nguy hiểm" và cho biết ông ta đã được lực lượng thực thi pháp luật địa phương biết đến trước đó. Tuy nhiên, khi bị bắt, Routh rất im lặng và không nói nhiều trong suốt thời gian Fulk ở cùng ông ta.

Trong những năm qua, Ryan Wesley Routh đã phải đối mặt với một loạt các cáo buộc hình sự, nhiều trong số đó đã được giải quyết hoặc bị bác bỏ. Theo hồ sơ tòa án, ông đã bị buộc tội viết séc vô giá trị và đã nhận tội trong một vụ việc vào năm 2003. Vào năm 2009 và 2010, Routh đối mặt với các cáo buộc về tội sở hữu chất bị kiểm soát và sở hữu xe bị đánh cắp, cả hai đều bị bác bỏ. Ông cũng bị kết tội sở hữu hàng hóa bị đánh cắp và đã nhận ba năm quản chế.

Routh dường như gặp vấn đề tài chính nghiêm trọng. Thẩm phán đã yêu cầu ông phải trả hàng chục nghìn đô la cho các nguyên đơn trong nhiều vụ kiện dân sự khác nhau chống lại ông. Ngoài ra, chính quyền tiểu bang và liên bang đã nhiều lần cáo buộc Routh không nộp thuế đúng hạn.

Các vấn đề pháp lý của Routh hoàn toàn trái ngược với những gì dường như là lần đầu tiên anh xuất hiện trên báo: Routh, 25 tuổi, được miêu tả là anh hùng địa phương trong một bài báo năm 1991 của Greensboro News and Record sau khi anh được cho là đã truy đuổi và chiến đấu với một nghi phạm hiếp dâm. Routh đã nhận được giải thưởng từ cảnh sát địa phương cho hành động của mình và tờ báo gọi anh là "siêu công dân nếu không muốn nói là siêu anh hùng".

Gần đây hơn, ông chuyển đến Hawaii, sống gần bờ biển ở Kaʻaʻawa, một thị trấn có khoảng 1.200 người ở bờ biển phía bắc của Đảo Oahu, theo hồ sơ công khai.

Trước khi bị cáo buộc ám sát cựu Tổng thống Donald Trump, Ryan Wesley Routh từng hoạt động trong ngành xây dựng. Sau khi rời khỏi công việc lợp mái, ông khởi nghiệp với một doanh nghiệp xây dựng chuyên xây dựng những ngôi nhà nhỏ. Doanh nghiệp của ông, được giới thiệu trên tờ *Honolulu Star-Advertiser* năm 2019, được biết đến với nỗ lực cung cấp nhà ở cho người vô gia cư tại Hawaii. Trang web của công ty Routh có các bức ảnh và video về việc xây dựng những ngôi nhà đơn giản từ gỗ dán, với sứ mệnh là "tạo ra các giải pháp cho các vấn đề ngay tại hòn đảo này."

Tuy nhiên, doanh nghiệp của Routh cũng không thiếu những chỉ trích. Saili Levi, chủ sở hữu một công ty vani tại Hawaii, đã chia sẻ với CNN về trải nghiệm không hài lòng của mình. Levi đã trả trước 3.800 đô la cho Routh để đóng một chiếc xe kéo cho doanh nghiệp của mình. Khi Levi đến cửa hàng của Routh để xem xét công việc, ông thấy chất lượng công việc không đạt yêu cầu. Khi yêu cầu Routh cải thiện, Routh đã phản ứng tức giận.

Levi kể lại, "Anh ta chỉ bắt đầu càu nhàu về việc, 'Bạn nghĩ rằng vì bạn có tiền, bạn tốt hơn tôi sao?'" Levi cho biết, ông quyết định không tiếp tục tranh cãi để bảo vệ lợi ích của gia đình mình.

Routh cũng đã viết một số lá thư gửi cho biên tập viên được đăng trên tờ báo Star-Advertiser, trong đó cam kết sẽ quyên góp nhân công để xây nhà cho người vô gia cư, chỉ trích kế hoạch phá dỡ một sân vận động thể thao cũ kỹ là một "thảm họa sắp xảy ra" và lên án công nhân xây dựng không lấp ổ gà.

Trong năm nay, Ryan Wesley Routh dường như đã cân nhắc việc ra tranh cử vào vị trí thị trưởng Honolulu. Một trang web tạm thời mang tên “Vote Ryan Routh” đã xuất hiện, liệt kê thông tin liên lạc trùng khớp với Routh. Trang web chứa gần 70 bài đăng, phản ánh quan điểm của Routh về các vấn đề như bảo tồn di tích lịch sử, cuộc khủng hoảng nhà ở trên đảo, một kế hoạch chống mối mà ông đề xuất và các vấn đề liên quan đến gà trống gây phiền toái.

Hầu hết các bài đăng trên trang web được tải lên vào mùa hè này, trong đó Routh mô tả bản thân là người tỉnh táo trong suốt cuộc đời và nhấn mạnh rằng ông đã dành tám tháng ở Ukraine.

“Chúng ta phải thúc đẩy sự lãnh đạo hợp lý hỗ trợ những người muốn đạt được những điều vĩ đại”, Routh viết trong một bài đăng. Ông đã không xuất hiện trên lá phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ thị trưởng vào tháng trước.

Oran Routh, con trai cả của Ryan Wesley Routh, đã phản hồi qua tin nhắn với CNN, mô tả cha mình là "một người cha yêu thương, chu đáo và là một người đàn ông trung thực, chăm chỉ". Ông bày tỏ sự không chắc chắn về các sự kiện ở Florida và hy vọng rằng mọi chuyện chỉ là “bị thổi phồng quá mức”. Oran Routh tin rằng cha mình không có hành động điên rồ hoặc bạo lực như cáo buộc.

Báo cáo này được đóng góp bởi các nhà báo của CNN bao gồm Paradise Afshar, Nelli Black, Benjamin Brown, Scott Glover, Lex Harvey, Winter Hawk, Rob Kuznia, Kyung Lah, Daniel Medina, Gianluca Mezzofiore, Rob Picheta, Majlie de Puy Kamp, Sabrina Shulman, Teele Rebane, Adam Renton và Jessie Yeung.