Yak-130, mẫu máy bay huấn luyện kiêm chiến đấu hai chỗ ngồi thế hệ mới, được phát triển bởi Cục thiết kế Ykovlev của Nga phối hợp với Alenia Aermacchi từ Ý. Yak-130 ban đầu được sản xuất để thay thế mẫu L-39. Sở hữu chiều dài 11,49 m, sải cánh 9,84 m, cùng trọng lượng rỗng 4,6 tấn và trọng lượng cất cánh tối đa 10,3 tấn, Yak-130 mang đến khả năng cơ động cao và hiệu suất vượt trội, giúp đáp ứng các yêu cầu khắt khe của không quân hiện đại.

Thiết kế gọn nhẹ nhưng hiện đại của Yak-130 không chỉ cho phép nó hoạt động linh hoạt mà còn chịu tải tốt khi mang theo nhiều loại vũ khí. Máy bay này sử dụng hai động cơ phản lực Ivchenko-Progress AI-222-25, giúp dễ dàng cất và hạ cánh, đồng thời đảm bảo khả năng vận hành ổn định trong các bài huấn luyện phức tạp. Với tốc độ hành trình 887 km/h và tốc độ tối đa 1.060 km/h, Yak-130 có thể đạt độ cao lên đến 12.500 m, đủ để thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện, trinh sát và tấn công trong mọi điều kiện thời tiết.

Buồng lái của Yak-130 được trang bị màn hình hiển thị đa chức năng cùng các hệ thống điện tử hiện đại, tạo điều kiện tối ưu cho phi công trong việc điều khiển máy bay và sử dụng vũ khí. Đặc biệt, Yak-130 có khả năng mô phỏng các đặc tính điều khiển của các máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 và thứ 5 như Su-27, MiG-29 và F-16, biến nó thành công cụ đào tạo lý tưởng. Nhờ đó, Yak-130 không chỉ giúp phi công làm quen với kỹ năng điều khiển mà còn trải nghiệm sát thực tế của các máy bay chiến đấu tiên tiến.

Ngoài vai trò huấn luyện, Yak-130 còn đảm nhiệm tốt nhiệm vụ tấn công hạng nhẹ. Với chín giá treo, Yak-130 có thể mang tới 3 tấn vũ khí, bao gồm tên lửa không đối không, không đối đất và các loại bom dẫn đường. Những vũ khí như tên lửa S-8, S-25, R-73, bom FAB-M62, ZB-500 và KAB-500 cho phép Yak-130 dễ dàng thực hiện các nhiệm vụ tấn công mặt đất và phòng không khi cần. Khả năng này giúp Yak-130 trở thành một lựa chọn đáng giá cho các quốc gia cần máy bay huấn luyện có thể nhanh chóng chuyển đổi sang vai trò tác chiến khi tình hình yêu cầu.

Yak-130 là mẫu máy bay đầu tiên của Nga được trang bị hệ thống điện tử hàng không hoàn toàn kỹ thuật số, đánh dấu sự hiện đại hóa trong lĩnh vực hàng không quân sự của quốc gia này.

Hiện nay, Yak-130 không chỉ phục vụ tại Nga mà còn được xuất khẩu cho nhiều quốc gia như Belarus, Myanmar, Algeria, Bangladesh và Việt Nam, cho thấy tính phổ biến và uy tín của nó trong thị trường quốc tế. Từ năm 2021, Yak-130 đã chính thức được trang bị cho Trung đoàn Không quân 940 thuộc Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân Việt Nam, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo phi công và tăng cường sức mạnh phòng không của lực lượng không quân Việt Nam.

Sự đa năng và hiện đại của Yak-130 đã chứng minh giá trị của nó trong cả vai trò huấn luyện và tấn công. Yak-130 không chỉ là biểu tượng cho công nghệ hàng không tiên tiến của Nga mà còn là lựa chọn lý tưởng cho các quốc gia đang tìm kiếm một máy bay huấn luyện toàn diện, đáp ứng linh hoạt các yêu cầu tác chiến.