Các tài liệu khoa học đã được công bố cho thấy, virus Corona có trình tự bộ gen giống từ 75 - 80% trình tự bộ gen của virus SARS (hội chứng viêm phổi cấp tính nặng). Do đó, việc xem xét diễn biến thị trường chứng khoán trong bối cảnh khi xảy ra dịch SARS, có thể mang lại những kinh nghiệm giá trị nhất định cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Diễn biến dịch SARS (2002-2004): Bắt đầu tháng 11/2002 bùng phát ở tỉnh Quảng Đông - Trung Quốc. Đến tháng 2/2003, lây lan sang Hồng Kông và các nước khác ngoài Trung Quốc. Cuối tháng 4/2003, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố Việt Nam xóa khỏi khu vực nhiễm vì không có trường hợp mới nào được báo cáo trong 20 ngày. Cuối tháng 5/2003, lần lượt Hồng Kông, Singapore… xóa khỏi khu vực nhiễm SARS. Tháng 5/2004, kết thúc dịch SARS do không còn quốc gia nào công bố người nhiễm trong 3 tuần.

Đánh cồng khai trương giao dịch chứng khoán đầu năm 2020 tại HNX. Ảnh minh họa

Cùng với diễn biến dịch SARS, trên thị trường chứng khoán, tính từ thời điểm dịch bùng phát đến khi thị trường tìm đáy (giảm sâu) trong khoảng từ 3-4 tháng. Cụ thể, thị trường chứng khoán thế giới tạo đáy vào khoảng tháng 4/2003, trùng với thời điểm Việt Nam là nước đầu tiên công bố khống chế dịch SARS thành công.

Đối với dịch viêm phổi Corona, bắt đầu tháng 12/2019 xuất hiện và bùng phát tại Vũ Hán của Trung Quốc, tháng 1/2020 lây lan sang các nước ngoài Trung Quốc bao gồm Thái Lan, Nhật Bản, Việt Nam. Các chuyên gia quốc tế đánh giá, dịch viêm phổi Corona dễ lây hơn, nhưng nhẹ hơn SARS. Mặc dù gây ra chết người, nhưng tỷ lệ tử vong của dịch Corona chỉ là 3,5%, trong khi WHO ước tính dịch SARS có tỷ lệ tử vong từ 14 - 15%.

Căn cứ diễn biến nêu trên, các chuyên gia thuộc Công ty Chứng khoán Ngân hàng VietinBank, nhận định: Trong ngắn hạn (như trong dịch SARS), thị trường chứng khoán sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực từ dịch Corona, dự báo thời gian thị trường tạo đáy cũng sẽ khoảng từ 3-4 tháng kể từ khi dịch xuất hiện. Tín hiệu bắt đáy khi có quốc gia đầu tiên công bố khống chế dịch Corona thành công, từ đó thị trường chứng khoán sẽ phục hồi và đi lên.

Kinh nghiệm từ cổ phiếu của Hồng Kông trong dịch SARS cho thấy, nhóm cổ phiếu ngành tài chính có xu hướng giảm nhẹ (âm) -2,04% trong khi dịch xảy ra và tăng tốt 39% khi thị trường hồi phục. Nhóm ngành bất động sản chịu tác động nặng nề khi giảm (âm) -17,4% trong khi dịch xảy ra và phục hồi mạnh 61% khi dịch kết thúc và thị trường phục hồi.

Mặc dù chỉ số thị trường chứng khoán tăng/giảm bao gồm ảnh hưởng bởi các nhân tố khác, không chỉ ảnh hưởng do dịch bệnh, tuy nhiên đây là một kinh nghiệm tốt có thể rút ra. Do vậy, các chuyên gia Công ty Chứng khoán Ngân hàng VietinBank khuyến nghị: Các nhà đầu tư ưa nắm giữ cổ phiếu nên xem xét cơ cấu cổ phiếu sang nhóm ngành tài chính, chẳng hạn như cổ phiếu ngành ngân hàng. Còn các nhà đầu tư ưa thích tìm kiếm lợi nhuận từ việc bắt đáy thị trường bỏ vốn đầu tư, có thể xem xét tham gia thị trường bắt đáy của nhóm cổ phiếu có xu hướng bật mạnh trở lại khi có quốc gia công bố khống chế dịch Corona thành công, chẳng hạn như đầu tư nhóm cổ phiếu bất động sản nghỉ dưỡng, hàng không.