Huy động ồ ạt, lo kéo lãi vay

Cách đây vài ngày, Ngân hàng TMCP Đông Á (DongABank) tăng khá mạnh lãi suất huy động các kỳ hạn trên 3 tháng với mức tăng cao nhất lên tới 0,5%/năm. Theo đó, lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng, 4 tháng, 5 tháng được tăng 0,2% lên 5,2%/năm; mức tăng 0,5%/năm thuộc về các kỳ hạn 6 tháng, 7 tháng, 8 tháng lên 6,0%/năm. Đây là lần thứ hai, DongABank điều chỉnh lãi suất huy động sau khi bị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) kiểm soát đặc biệt ngày 14/8/2015.

Cũng trong tháng 10, Ngân hàng Phương Đông đã tăng lãi suất kỳ hạn 12, 18 tháng và 21 tháng từ 6,6% lên 6,8 %/năm, kỳ hạn 24 tháng từ 6,7% lên 6,9%/năm. Sacombank tăng lãi suất kỳ hạn từ 9 tháng trở lên với mức tăng 0,1 - 0,2%/năm. Ngày 28/10, Viet Capital Bank điều chỉnh lần thứ hai trong tháng các kỳ hạn với mức cộng thêm 0,2%/năm.

Ngân hàng tăng lãi suất huy động do cần nguồn vốn cuối năm, khiến doanh nghiệp lo ngại phải vay vốn với lãi suất cao hơn, đẩy giá thành sản phẩm tăng. Trước hiện tượng này, chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực, Trường đào tạo cán bộ BIDV phân tích: “Việc tăng lãi suất chỉ diễn ra ở một số ngân hàng cổ phần, đặc biệt các ngân hàng nhỏ do muốn tranh thủ đón nguồn vốn và đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng. Còn các ngân hàng lớn, không có hiện tượng tăng lãi suất bởi thanh khoản dồi dào. Lo ngại khả năng thị trường tăng mạnh lãi suất vay là khó xảy ra”.

Như để minh chứng, tại thời điểm này, biểu lãi suất đầu vào của các “ông lớn” quốc doanh như Vietcombank, VietinBank, Agribank và BIDV vẫn đứng yên. Tại bảng lãi suất của Vietcombank, từ kỳ hạn 12 tháng cho tới 60 tháng, công bố cùng mức 6%/năm, còn kỳ hạn ngắn không thay đổi.

Ông Hồ Văn Tuấn, Giám đốc Vietcombank chi nhánh Thăng Long (Hà Nội) khẳng định: Từ nay đến cuối năm, về cơ bản lãi suất sẽ ổn định. Tại chi nhánh hiện đã huy động được hơn 10.000 tỷ đồng, nhưng dư nợ cả chi nhánh khoảng 5.300 tỷ đồng còn lại điều về trung ương.

“Về cho vay đầu ra, ngân hàng xếp hạng khách hàng, tùy theo hồ sơ vay và đối tượng có thể khác nhau, nhưng trung bình hiện lãi suất trung dài hạn khoảng trên 10%/năm; ngắn hạn khoảng 8,5%/năm”, ông Tuấn cho biết.

Vẫn ngóng khách vay tốt

Chia sẻ với PV, một giám đốc chi nhánh cấp 1 của Agribank cho rằng, thời điểm này, khi doanh nghiệp xuất nhập khẩu có nhu cầu cần vốn “nóng” cuối năm, các ngân hàng đều tranh thủ rốt ráo. Tuy nhiên, khác với khối sản xuất vay trung dài hạn, với nhóm đối tượng này, theo ông, không phải lãi suất mà thủ tục, cơ chế cho vay là điều kiện họ quan tâm nhất.

“Chúng tôi thuyết phục mãi mới được một doanh nghiệp thu mua xuất khẩu cà phê về vay tại chi nhánh ngân hàng. Nhưng khi trình hồ sơ lên thẩm định, phòng ban chuyên môn lại không đồng ý phê duyệt do muốn cầm chắc thủ tục cầm cố trong khi hoàn toàn có thể quản lý qua dòng tiền”, vị này kể.

Theo ông, nếu để chờ lâu, tất yếu, doanh nghiệp sẽ đến với ngân hàng khác do không muốn lỡ dịp làm ăn. Còn chi nhánh sẽ mất cơ hội giải ngân cho khoản vay vài chục triệu USD.

“Tìm được một khách hàng tốt rất khó khăn nên để lỡ sẽ rất tiếc. Đến thời điểm này, chi nhánh mới đạt hơn 60% kế hoạch năm, hiện cầm chắc khó hoàn thành”, ông nói vẻ mệt mỏi.

Theo NHNN, tăng trưởng tín dụng cả nước tính đến hết tháng 10 tăng ước khoảng 13%. Năm nay dự kiến sẽ tăng 16-17%. “Đúng là thị trường chưa hết khó khăn nên nhu cầu vay vốn của nhiều doanh nghiệp không quá bức bách. Có điều bây giờ các doanh nghiệp đều đã dễ thở hơn khi muốn vay vốn hay tiếp cận với ngân hàng”, ông Nguyễn Tiến Đông, Vụ trưởng Các tổ chức tín dụng, nói.

Ông Hồ Văn Tuấn cũng cho rằng, đến thời điểm này, ngân hàng rất muốn tăng mạnh tín dụng và cho vay ra. Tuy nhiên trên thực tế, không dễ tìm thấy khách tốt ngay.

Theo kết quả khảo sát mới đây của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, dù có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn vay, song hiện có tới 30% doanh nghiệp không thể tiếp cận nguồn vốn và 30% doanh nghiệp cho biết khó tiếp cận. Trong khi đó, nhiều chính sách ưu đãi hỗ trợ của Chính phủ đã ban hành lại chỉ đến được với khoảng 5-10% số doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Trước dự báo lạm phát sẽ thấp nhất trong một thập kỷ qua chỉ tăng 2%, có khuyến nghị NHNN cần những bước tiến trong điều hành để tính tới giảm lãi suất. Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM, TS Trần Du Lịch khẳng định sẽ kiến nghị NHNN, Hội đồng tư vấn Tài chính tiền tệ quốc gia nghiêm túc xem xét việc giảm thêm 2% lãi suất cho vay từ năm 2016. Theo ông Lịch, các doanh nghiệp cho rằng, lạm phát kỳ vọng năm nay dưới 2%, lãi cho vay trung và dài hạn vẫn 9-10%/năm thì không thể tái cơ cấu được.