Thương mại điện tử đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng với nền kinh tế số tại Việt Nam. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, năm 2023, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ tăng thêm khoảng 4 tỷ USD (tăng 25%) so với năm 2022, đạt 20,5 tỷ USD và ước đạt 14,7 tỷ USD trong năm 2024...

Tại địa bàn Lạng Sơn, thị trường thương mại điện tử cũng đang phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ theo xu hướng chung của cả nước. Bên cạnh những mặt tích cực, đã phát sinh nhiều bất cập, nổi bật là việc trà trộn kinh doanh các mặt hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Cùng với đó, thương mại điện tử đã và đang đặt ra nhiều thách thức mới cho các lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh phòng chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng.

Nắm bắt được xu thế của thị trường, thời gian qua, để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp kinh doanh chân chính trên địa bàn, lãnh đạo Cục Quản lý thị trường Lạng Sơn đã chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường chủ động phối hợp với lực lượng chức năng tại địa phương; phối hợp với nhà sản xuất, đơn vị chủ sở hữu quyền… triển khai nhiều giải pháp đấu tranh phòng, chống hàng giả trên thương mại điện tử, điển hình là Cục Quản lý thị trường Lạng Sơn đã phối hợp tổ chức các buổi, tuần lễ nhận diện phân biệt hàng thật hàng giả.

Trong 8 tháng đầu năm 2024, lực lượng Quản lý thị trường Lạng Sơn đã kiểm tra và xử lý 86 vụ vi phạm hoạt động kinh doanh thông qua hình thức thương mại điện tử. Ảnh: Cục QLTT Lạng Sơn

Ông Đặng Văn Ngọc - Cục trưởng Cục quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn - cho biết, dưới sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Công Thương, Tổng cục Quản lý thị trường, UBND tỉnh…, thời gian qua, Cục đã ban hành nhiều văn bản, kế hoạch trong triển khai các hoạt động kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trên thương mại điện tử. Song song với đó, chỉ đạo các Đội QLTT tăng cường kiểm tra, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những mặt hàng có sức mua lớn...

Kết quả, tính đến giữa tháng 8 năm 2024, đơn vị đã kiểm tra và xử lý 86 vụ vi phạm hoạt động kinh doanh thông qua hình thức thương mại điện tử, xử phạt vi phạm hành chính gần 400 triệu đồng, tiêu hủy hàng hóa trị giá trên 223 triệu đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu là: Không đăng ký website bán hàng với cơ quan chức năng, kinh doanh hàng hoá nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ thông qua hình thức thương mại điện tử.

Song, theo Cục trưởng Đặng Văn Ngọc, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trong hoạt động thương mại điện tử của lực lượng Quản lý thị trường Lạng Sơn vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức như: Hoạt động thương mại điện tử diễn ra trên không gian mạng, với sự tham gia của nhiều đối tượng khác nhau, khiến cho công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trở nên khó khăn, phức tạp.

Hoạt động thương mại điện tử trên nền tảng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử ngày càng phát triển, giao nhận hàng qua các dịch vụ chuyển phát nhanh, giao hàng tận nơi, giao dịch không dùng tiền mặt... trở nên phổ biến trong khi chưa có cơ chế, chế tài dễ kiểm soát hiệu quả nên công tác quản lý, kiểm tra và xử lý vi phạm của lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn. Các cơ sở thường không địa điểm kinh doanh cố định, nên công tác kiểm tra, xác định đối tượng còn nhiều khó khăn.

Không những vậy, sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trong hoạt động thương mại điện tử trên địa bàn tỉnh chưa thực sự nhuần nhuyễn, chặt chẽ dẫn đến tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong công tác kiểm tra, xử lý… Thêm vào đó, nhận thức của người tiêu dùng còn hạn chế, tâm lý sính hàng ngoại vẫn còn tồn tại trong nhiều tầng lớp nhân dân.

Trong thời gian tới, để công tác chống hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc trên môi trường thương mại điện tử đạt hiệu quả cao nhất, Quản lý thị trường Lạng Sơn sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật của các thương nhân, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh có tham gia hoạt động thương mại điện tử.

Cùng với đó, chủ động phối hợp giữa các đơn vị chức năng liên quan như Công an, Thuế... trong công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm; trọng tâm, là phối hợp với các đơn vị bán tên miền và cung cấp dịch vụ máy chủ, ngân hàng, viễn thông, chuyển phát trong việc xác minh đối tượng để kiểm tra và xử lý vi phạm.

Cùng đó, chú trọng công tác nâng cao năng lực thực thi pháp luật về thương mại điện tử cho công chức, kiểm soát viên thị trường thông qua các lớp đào tạo, tập huấn do Tổng cục Quản lý thị trường phối hợp tổ chức; đặc biệt là cử công chức tham gia các lớp tập huấn về kỹ năng liên quan tới điều tra, thu thập chứng cứ, thông tin đối tượng vi phạm…

Song hành với nhiệm vụ chuyên môn kiểm tra, giám sát thị trường, Quản lý thị trường Lạng Sơn sẽ tiếp tục chủ động tập huấn, đào tạo cho các doanh nghiệp, đặc biệt các chủ sở hữu các nhãn hiệu đã được bảo hộ nhằm tạo cơ chế thuận lợi trong việc giải quyết khiếu nại, thẩm tra, xác minh và giám định các sản phẩm hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.