Tầm quan trọng làm hồ thủy lợi Ka Pét

Như Vuasanca đã thông tin, trước đó việc tỉnh Bình Thuận lên kế hoạch chuyển đổi hơn 600ha rừng để làm hồ thủy lợi Ka Pét (thuộc xã Mỹ Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận), dư luận đặc biệt quan tâm việc xây dựng dự án hồ chứa nước Ka Pét sẽ gây ảnh hưởng đến hơn 600 ha rừng tại địa phương này? Đồng thời, tồn tại nhiều thông tin trái chiều liên quan dự án.

Chiều 7/9, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận tổ chức họp báo cung cấp thông tin liên quan dự án trên. Thông tin tại buổi họp báo, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận Dương Văn An cho biết, hiện chỉ 20% đất nông nghiệp ở Bình Thuận, tương đương 57.000ha, được tưới nước chủ động.

Diện tích rất lớn chưa được tưới tập trung ở phía Nam như Hàm Thuận Nam, Hàm Tân, La Gi. Khoảng 619ha rừng sẽ trở thành hồ thủy lợi, nhưng đổi lại sẽ cấp nước tưới trực tiếp cho hơn 7.760ha đất nông nghiệp - gấp 13 lần diện tích rừng bị mất, và nước sinh hoạt tới 120.000 dân huyện Hàm Thuận Nam, Thành phố Phan Thiết.

Toàn cảnh buổi họp báo cung cấp thông tin liên quan dự án hồ thủy lợi Ka Pét.

Cũng theo Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận, dự án hồ thủy lợi Ka Pét còn cấp nước cho các hồ ở hạ du, gián tiếp tưới nước cho hơn 6.200ha, cung cấp 2,63 triệu m³ nước mỗi năm cho Khu công nghiệp Hàm Kiệm II; phòng, chống lũ, lụt, cải tạo môi trường sinh thái cho một số vùng hạ du của tỉnh.

“Quá trình triển khai các thủ tục để thực hiện dự án đã nhận được các đóng góp và không có nhiều ý kiến phản đối dự án. Nhưng, hiện dư luận cả nước lại quan tâm rất nhiều đến dự án này, trong đó có người ủng hộ, người không ủng hộ… Bình Thuận tổ chức họp báo để thông tin đầy đủ về quá trình chuẩn bị hồ sơ dự án trình các cấp phê duyệt, cũng như quy mô, cách thức khai thác, bảo vệ rừng”, ông Dương Văn An cho biết thêm.

Phát biểu tại đây, đại diện Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận thông tin, dự án hồ chứa nước Ka Pét là dự án quan trọng quốc gia, được Quốc hội quyết định và quyết định điều chỉnh, bổ sung chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 93/2019/QH14 ngày 26-11-2019và Nghị quyết 101/2023/QH15 ngày 24-6-2023. Theo đó, quy mô hồ Ka Pét có dung tích trên 51 triệu m³, tổng mức đầu tư và nguồn vốn của dự án là hơn 874 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2019 đến hết năm 2025.

Tổng diện tích đất dự án là 697,73ha, trong đó diện tích đất lâm nghiệp là 679,72ha (đất có rừng 619,5ha, gồm: rừng đặc dụng 137,95ha; rừng phòng hộ 0,51ha; rừng sản xuất 440,4ha, đất nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng là 40,72ha và đất không có rừng 60,1ha); diện tích đất sản xuất nông nghiệp là 18,01ha.

Khi thực hiện dự án, tổng diện tích phải trồng rừng thay thế theo Điều 21 Luật Lâm nghiệp là 1.844,54ha. UBND tỉnh Bình Thuận đã ban hành Quyết định 3263/QĐ-UBND ngày 30-12-2020 về việc phê duyệt phương án trồng rừng thay thế (đợt I) với diện tích 434,22ha (cho 144,74ha rừng tự nhiên). Đối với phần diện tích cần trồng rừng thay thế còn lại (1.410,32ha), Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận đang rà soát để mở rộng thêm vị trí trồng rừng thay thế bổ sung, đảm bảo diện tích trồng rừng thay thế của dự án.

Dự án được nghiên cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng…

Tại báo cáo về tình hình triển khai thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét, Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận thông tin, dự án được người dân tỉnh Bình Thuận nói chung, người dân huyện Hàm Thuận Nam và các huyện lân cận nói riêng mong đợi từ nhiều năm qua.

Trước đó ngày 6/9, Đoàn công tác của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận tổ chức khảo sát khu vực 600ha rừng dự kiến làm hồ thủy lợi Ka Pét.

Dự án được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã khảo sát, quy hoạch hồ ở vị trí này (Quyết định số 366 NN-QH/TL/QĐ ngày 26/12/1995 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về việc phê duyệt định hướng quy hoạch tổng quan cân bằng nước cho tỉnh Bình Thuận đến năm 2010), dự án dự kiến đầu tư giai đoạn 1998-1999.

Năm 2006, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phê duyệt Quy hoạch thủy lợi sông La Ngà tại Quyết định số 3519/QĐ-BNN-KH ngày 17/11/2006. Qua đó, danh mục đầu tư có hồ La Ngà 3 với nhiệm vụ là tưới cho 39.000 ha, trong đó chuyển nước vùng cao thượng nguồn sông Cà Ty thông qua hồ Ka Pét tưới 20.000 ha.

Đến năm 2013, UBND tỉnh phê duyệt Quy hoạch phát triển thủy lợi tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2030 tại Quyết định số 410/QĐ-UBND ngày 18/02/2013. UBND tỉnh Bình Thuận vẫn giữ nguyên dự án và dự kiến đầu tư cuối giai đoạn 2011-2015…

Gần đây nhất tại Quyết định số 847/QĐ-TTg ngày 14/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, dự án là hồ đầu tư mới có chức năng điều tiết liên vùng. Theo đó, quy hoạch dự án có từ rất sớm. Tỉnh đã lập dự án để thực hiện từ năm 2010 nhưng không có vốn nên kéo dài.

Đến năm 2017 sau khi được bố trí vốn dự án tiếp tục triển khai, quá trình báo cáo Chính phủ xin chuyển mục đích sử dụng rừng và đất rừng. Ngày 30/8/2018 Thủ tướng Chính phủ có Công văn số 1114/TTg-NN, xác định dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng trên 50 ha nên phải được Quốc hội Quyết định chủ trương đầu tư.

Quá trình thẩm định hồ sơ phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án đã được nghiên cứu và chuẩn bị kỹ lưỡng đúng theo quy trình, được các Bộ ngành có liên quan và các chuyên gia gia phản biện góp ý nhiều lần và tổ chức kiểm tra khảo sát thực địa như: Đoàn công tác của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường và Bộ Kế hoạch và Đầu tư…

Đối với công tác kiểm kê hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp, theo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận, sau khi ký hợp đồng và tiếp nhận hơn 237 mốc cao, tọa độ, mốc ranh công trình vào ngày 20/11/2020.

Đơn vị tư vấn đã triển khai ngay công tác kiểm kê hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp của dự án và đến ngày 4/12/2020 cơ bản hoàn thành tại hiện trường; các sở, ban, ngành của tỉnh đã tập trung phối hợp kiểm tra, thẩm định hồ sơ từ ngày 9/12/2020 và đến ngày 28/12/2020 có báo cáo kết quả kiểm kê hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp tại Công văn số 2144/CCKL-SDPTR của Chi cục Kiểm lâm Bình Thuận.

Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận Dương Văn An

Trên cơ sở đó UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 3263/QĐ-UBND ngày 30/12/2020 phê duyệt phương án trồng rừng thay thế (đợt I) khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án với diện tích 434,22 ha (trồng thay thế 144,74 ha rừng tự nhiên) tại 8 tiểu khu thuộc lâm phần Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Kou với loại cây Dầu, mật độ 625 cây/ha. Còn 1.410,32 ha đang rà soát bổ sung để đảm bảo diện tích trồng rừng thay thế của dự án theo quy định pháp luật về lâm nghiệp.

Thông tin về hiện trạng điều tra, kiểm kê rừng trong khu vực dự án, ông Đỗ Văn Thông, Phân viện trưởng Phân viện Điều tra quy hoạch rừng Nam Bộ cho biết, thực hiện đúng các quy định, quy chuẩn hiện hành.

Theo đó, kết quả điều tra, đánh giá hiện trạng rừng sơ bộ cho thấy, trong tổng số 679,72ha đất rừng có 619,58ha đất có rừng (rừng tự nhiên 612,48 ha và rừng trồng 7,1ha) và 60,14ha đất không có rừng.

Phân theo mục đích sử dụng có 149,9ha rừng đặc dụng, 0,86ha rừng phòng hộ, 440,4ha rừng sản xuất và 40,72ha nằm ngoài quy hoạch ba loại rừng.

Về trạng thái rừng, trong số 612,48ha (chiếm 90,11%) có trạng thái rừng gỗ tự nhiên núi đất LRRL giàu là 12,22 ha (chiếm 1,80%), trạng thái rừng gỗ tự nhiên núi đất LRRL trung bình là 120,25 ha (chiếm 17,69%), trạng thái rừng gỗ tự nhiên núi đất LRRL nghèo là 43,04 ha (chiếm 6,33%), trạng thái rừng hỗn giao tự nhiên núi đất là 436,11 ha (chiếm 64,16%) và trạng thái rừng hỗn giao tự nhiên núi đất là 0,86 ha (chiếm 0,13%).

Phối cảnh dự án hồ chứa nước Ka Pét ở huyện huyện Hàm Thuận Nam

Ngoài ra, đối với công tác lập báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án (ĐTM), theo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận, công tác lập báo cáo đánh giá ĐTM đã hoàn thành vào tháng 9/2020. Do dự án phải trình điều chỉnh chủ trương đầu tư nên chưa đủ cơ sở trình Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, phê duyệt. Hiện nay, Quốc hội khóa XV kỳ họp thứ 5 đã thông qua điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án tại Nghị Quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023.

Ngày 4/7/2023, UBND tỉnh Bình Thuận chấp thuận cho gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng đến ngày 30/10/2023 tại Công văn số 2412/UBND-ĐTQH. Ban Quản lý dự án nông nghiệp tỉnh đang phối hợp với đơn vị tư vấn để tổ chức lập lại hồ sơ theo quy định, cụ thể như: Hoàn chỉnh nội dung ĐTM theo biểu mẫu mới; lập mô hình đa dạng sinh học, mô hình thủy lực và lấy ý kiến của tổ chức chuyên môn về tác động của việc thực hiện dự án tới đa dạng sinh học…

Hiện, đơn vị tư vấn đang hoàn chỉnh các nội dung trong hồ sơ theo Nghị định mới để trình Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định.