Buổi lễ có sự tham dự của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hộiTrần Thanh Mẫn, các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các cơ quan Trung ương, bộ, ngành, địa phương; các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế và các tổ chức nghề nghiệp…; cùng các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Kiểm toán nhà nước (KTNN) và đông đảo công chức, viên chức, người lao động.

Nhân dịp này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi lãng hoa chúc mừng.

Nguồn thông tin dữ liệu tài chính tin cậy, hiệu quả

Phát biểu tại lễ kỷ niệm Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao những thành tích KTNN đã đạt được trong chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển. Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, với quyết tâm mới, nỗ lực mới, động lực mới, KTNN sẽ đạt được nhiều thành tích hơn nữa, vì nền tài chính quốc gia minh bạch, bền vững, xứng đáng với vai trò, vị thế, uy tín trong nước và quốc tế.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá, từ khi thành lập đến nay, thông qua các hoạt động kiểm toán, KTNN đã góp phần tiết kiệm chi hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước, ngăn chặn và xử lý nhiều sai phạm; hỗ trợ hiệu quả công tác điều tra, thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng, nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

KTNN đã luôn bám sát hoạt động của Quốc hội và công tác điều hành, quản lý kinh tế - xã hội của đất nước; giúp Quốc hội có nguồn thông tin, dữ liệu tin cậy để phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước; quyết định dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương hằng năm; giúp cho hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được hiệu quả hơn.

Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN đã phát hiện những bất cập trong quy định, chính sách, có những kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách về tài chính công, tài sản công. Đồng thời qua kiểm toán, KTNN hỗ trợ Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các địa phương trong quản lý, điều hành, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng ở địa phương.

Cùng với đó, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho rằng, từ một cơ quan chưa có tiền thân về tổ chức và tiền lệ về hoạt động ở nước ta, trong suốt chặng đường 30 năm xây dựng và trưởng thành, với phương châm “Chuyên nghiệp - Liêm chính - Hội nhập”, hoạt động kiểm toán, của KTNN đã có nhiều đổi mới và ngày càng đi vào chiều sâu. KTNN luôn bám sát các định hướng lớn của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, với các nội dung kiểm toán, tập trung vào những vấn đề được dư luận, cử tri cả nước quan tâm, các lĩnh vực dễ xảy ra thất thoát, lãng phí tiêu cực trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao trách nhiệm giải trình và đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; phục vụ hiệu quả hoạt động của Quốc hội, Chính phủ trong thực hiện chức năng lập pháp, giám sát, quản lý, điều hành và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; là căn cứ quan trọng để Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp sử dụng trong quản lý, điều hành, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương; đóng góp quan trọng vào quá trình hoàn thiện thể chế trong tiến trình phát triển của đất nước. KTNN đã từng bước khẳng định vị trí, vai trò là công cụ hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính công, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Tổng hợp kết quả kiểm toán từ khi thành lập đến nay, KTNN đã phát hiện và kiến nghị xử lý về tài chính trên 740 nghìn tỷ đồng. Đồng thời, KTNN đã kiến nghị sửa đổi bổ sung, thay thế, hủy bỏ hơn 2.200 văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý có nội dung không phù hợp quy định của Nhà nước và thực tiễn, kịp thời khắc phục “lỗ hổng” về cơ chế, chính sách, ngăn ngừa thất thoát, lãng phí.

Cụ thể, KTNN đã đề xuất nhiều ý kiến có giá trị để hoàn thiện một số văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như: Luật NSNN, Luật Đất đai, Luật Quản lý thuế, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Phòng chống tham nhũng, Luật Bảo hiểm xã hội... Bên cạnh đó, KTNN đã kiến nghị chuyển cơ quan điều tra và các cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo, xử lý trách nhiệm đối với nhiều tập thể, cá nhân có sai phạm theo quy định của pháp luật.

Từng bước chuyển mình đột phá

Tại lễ kỷ niệm, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Kiểm toán nhà nước cùng nhìn lại những mốc son lịch sử, ôn lại truyền thống vẻ vang của KTNN, để thế hệ hôm nay tiếp tục vững bước phấn đấu, đưa KTNN ngày một phát triển trên chặng đường sắp tới. Đây cũng là dịp để các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân, cùng các đại biểu trong nước và quốc tế gửi những lời chúc mừng tốt đẹp, đặc biệt là gửi gắm những niềm tin và kỳ vọng vào sự phát triển của KTNN trong tương lai để đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước.

Trải qua 30 năm xây dựng và phát triển, khởi đầu từ một cơ quan chưa có tổ chức tiền thân và tiền lệ về hoạt động, được thành lập để giúp Thủ tướng Chính phủ thực hiện chức năng kiểm tra, xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp của tài liệu và số liệu kế toán, báo cáo quyết toán, đến nay, KTNN đã có nhiều bước chuyển mình đột phá.

Năm 2005, địa vị pháp lý của KTNN đã được luật định và đặc biệt đến năm 2013 đã được hiến định: “KTNN là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công”; nâng vai trò, vị thế của KTNN lên một tầm cao mới. Cùng với đó, hoạt động KTNN đã được ghi nhận trong hơn 35 Bộ luật và luật liên quan. Đó là minh chứng, đồng thời là sự khẳng định, ghi nhận thành quả của sự nỗ lực phấn đấu, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách của tập thể lãnh đạo, công chức và người lao động KTNN trong suốt 30 năm qua đã tạo nên những bước tiến vững chắc, toàn diện; niềm tin và kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với KTNN ngày càng tăng.

30 năm qua, trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ, KTNN luôn chủ động bám sát mọi chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng, Nhà nước để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chính trị được giao. Đến nay, KTNN đã phát triển với 32 đơn vị cấp Vụ và tương đương, gồm: 09 đơn vị tham mưu, 08 KTNN chuyên ngành, 13 KTNN khu vực, 02 đơn vị sự nghiệp công lập. Tổng số công chức, viên chức, người lao động đến nay là hơn 2.000 người.

Thành tựu được Đảng, Nhà nước và Nhân dân đánh giá cao là từ khi thành lập đến nay, KTNN đã thực hiện khoảng 3.600 cuộc kiểm toán, phát hiện và kiến nghị xử lý tài chính khoảng 740 nghìn tỷ đồng, (từ năm 2011-2023 kiến nghị tài chính trên 650 nghìn tỷ đồng); trong đó tăng thu, giảm chi ngân sách nhà nước chiếm tỷ trọng trên 40% tổng số kiến nghị kiểm toán; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ trên 2.200 văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản quản lý có nội dung không phù hợp, mâu thuẫn hoặc chồng chéo, kịp thời khắc phục “lỗ hổng” về cơ chế, chính sách, tránh thất thoát, lãng phí, siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, góp phần làm lành mạnh nền tài chính quốc gia.

Đồng thời, KTNN đã đề xuất nhiều ý kiến có giá trị để hoàn thiện một số văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đất đai, Luật Quản lý thuế, Luật Đầu tư công, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Bảo hiểm xã hội...; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với nhiều tập thể, cá nhân có sai phạm theo quy định của pháp luật. KTNN đã cung cấp gần 2.000 hồ sơ, báo cáo kiểm toán và các tài liệu cho cơ quan có liên quan để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát...

KTNN đã và đang phát triển trở thành công cụ quan trọng của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Xuyên suốt quá trình 30 năm xây dựng và trưởng thành, với phương châm “Chuyên nghiệp - Liêm chính - Hội nhập”, KTNN luôn hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, Nhân dân giao phó; luôn đổi mới, sáng tạo để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực kiểm toán; góp phần quan trọng vào sự minh bạch, phát triển bền vững nền tài chính quốc gia; nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực đất nước và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đóng góp tích cực vào thành tựu của công cuộc đổi mới, hoàn hiện thể chế của đất nước.

Ghi nhận những đóng góp của KTNN, trong 30 năm qua, nhiều tập thể, cá nhân đã được trao tặng các danh hiệu cao quý như: Huân chương độc lập hạng Nhì, Huân chương độc lập hạng Ba, Huân chương lao động hạng Nhất, Huân chương lao động hạng Nhì cho tập thể KTNN; nhiều tập thể cấp Vụ được tặng Huân chương lao động hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba; 02 cá nhân được trao tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”; một số cá nhân được tặng Huân chương Độc lập, Huân chương lao động hạng Nhất, Nhì, Ba...

Tại Lễ Kỷ niệm 30 năm ngày thành lập KTNN, KTNN vinh dự được lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất nhằm ghi nhận và biểu dương những thành tích xuất sắc, những đóng góp lớn lao của KTNN đối với đất nước trong suốt những năm qua.

Chia sẻ niềm vinh dự, tự hào về những thành tựu đã đạt được, lãnh đạo KTNN cũng đề ra định hướng cho tương lai của chặng đường sắp tới với mục tiêu trọng tâm là: “Phát triển KTNN là công cụ trọng yếu, hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; nâng cao trách nhiệm giải trình và đảm bảo tính công khai, minh bạch của các cơ quan sử dụng ngân sách nhà nước, phục vụ hiệu quả hoạt động của Quốc hội, Chính phủ trong thực hiện chức năng lập pháp, giám sát, quản lý điều hành và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước”.

Để thực hiện được mục tiêu trên, KTNN sẽ thực hiện ba trụ cột: Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, phát triển nguồn nhân lực và công nghệ.

Theo đó, khuôn khổ pháp lý cho tổ chức và hoạt động của KTNN tiếp tục hoàn thiện trên cơ sở rà soát, tổng kết, đánh giá Luật KTNN để đề xuất các chính sách pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của KTNN, trong đó có nhiều nội dung mới, như: Bổ sung thẩm quyền của Kiểm toán viên nhà nước phù hợp với nhiệm vụ quy định tại Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản pháp luật khác liên quan; kiểm toán trên nền tảng dữ liệu số; bổ sung quy định về thời hạn, thời hiệu trong hoạt động kiểm toán... Bên cạnh đó, ban hành Hệ thống Chuẩn mực KTNN mới, hiện đại, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và nội dung sửa đổi, bổ sung của Chuẩn mực kiểm toán quốc tế.

Về nguồn nhân lực, phát huy những thành tựu đã đạt được, giai đoạn tới, KTNN sẽ tập trung đào tạo công chức, kiểm toán viên nhà nước “vừa hồng, vừa chuyên”, “nghệ tinh, tâm sáng”; bên cạnh nghiệp vụ, kỹ năng, kiến thức pháp luật, trong đó có pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thì đặc biệt quan tâm đào tạo về đạo đức công vụ, giúp cho đội ngũ Kiểm toán viên nhà nước không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh vững vàng, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của ngành...

Về công nghệ, KTNN sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào mọi hoạt động của ngành, trọng tâm là hoạt động kiểm toán, phù hợp với lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử, phát triển kinh tế số, xã hội số ở Việt Nam, thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, sự phát triển của kinh tế số. Đồng thời, nghiên cứu triển khai ứng dụng công nghệ dựa trên dữ liệu số, AI, điện toán đám mây vào hoạt động kiểm toán; hình thành hệ thống nền tảng quản trị thông minh cho quá trình chuyển đổi phương pháp kiểm toán truyền thống sang phương pháp kiểm toán hiện đại dựa trên dữ liệu số; đến năm 2025 cơ bản hình thành kiểm toán số. Phát triển các phần mềm ứng dụng, trọng tâm là hướng đến cung cấp công cụ báo cáo thống kê và phân tích, dự báo phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và kiểm toán dựa trên dữ liệu lớn, hỗ trợ phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong xây dựng kế hoạch và thực hiện kiểm toán. Phát triển các ứng dụng dựa trên các phương pháp của khoa học dữ liệu, công nghệ phân tích dữ liệu lớn, tổng hợp, đa chiều; các ứng dụng hỗ trợ tự động hóa và hệ trợ giúp kiểm toán viên trong tác nghiệp kiểm toán.

Với bề dày truyền thống và những thành tựu đã đạt được trong 30 năm qua, tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng cùng với sự quyết tâm, nỗ lực, không ngừng đổi mới, sáng tạo, trong hành trình sắp tới, KTNN sẽ không ngừng nỗ lực để thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, góp phần quan trọng trong việc giữ gìn kỷ luật, kỷ cương quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.