Nếu đã hơn một lần đặt chân đến vùng đất Hà Giang, đến thăm những bản làng vùng sâu, vùng xa, hẳn du khách sẽ được giới thiệu về một món ăn mang hương vị riêng của đồng bào nơi đây, đó là món “Rêu đá”.

Rêu đá là món ăn đặc sản "trời ban" cho đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc. Chúng chỉ mọc tự nhiên trên các mỏm đá, các bờ suối đầu nguồn. Rêu đá giờ không chỉ là món ăn dân dã, mà còn trở thành món ăn đặc sản hấp dẫn du khách gần xa.

Chế biến món rêu đá sau khi đã được rửa sạch.

Rêu mọc tự nhiên trên các mỏm đá, bám vào các gờ đá nơi lòng suối, chúng có quanh năm nhưng theo người dân vào mùa xuân là mùa rêu ngon nhất.

Theo kinh nghiệm của đồng bào ở Tây Bắc, khi tìm rêu nên chọn những bãi rêu lớn, vì ở đó rêu vừa nhiều, vừa ngon.

Rêu sau khi đã sơ chế xong thì sẽ gói vào lá dong đem nướng trên bếp than. Ảnh minh họa

Rêu sau khi hái sẽ được nhặt sạch rồi dùng rổ, rá để đãi sạch sạn cát... có lẫn trong rêu. Tiếp đến, rêu được thả vào những chậu nước lớn để giặt.

Người dân dùng tay vò qua lại giống động tác giặt quần áo để giũ sạch những chất bẩn, nhớt còn sót lại bám trên rêu. Sau khi giặt qua nhiều lần nước, rêu được vắt ráo, nắm lại thành từng nắm chặt để ráo nước rồi mới chế biến thành món ăn.

Rêu non được sử dụng làm món nộm rêu sẽ ngon và bùi hơn. Ảnh minh họa

Thông thường người dân sẽ chế biến rêu ngay sau khi các công đoạn sơ chế hoàn tất. Nếu để lâu rêu sẽ bị khô, khi chế biến sẽ không còn ngon nữa. Rêu có thể chế biến các món ăn, như: Rêu hấp, canh rêu, rêu xào, nộm rêu, rêu nướng tùy theo sở thích của mỗi người.

Theo kinh nghiệm dân gian, các món ăn chế biến từ rêu bọc trong lá chuối không chỉ được yêu thích vì hương vị mà còn có khả năng chữa nhiều bệnh. Ngoài ra, món rêu nướng tuy là một món ăn đơn giản những lại vô cùng gắn bó với con người vùng Tây Bắc, đặc biệt là người dân tộc Tày. Theo phong tục người Tày, vào các dịp giỗ, Tết, cúng bái lễ lộc, người Tày Hà Giang đều làm món rêu đá. Những dịp lễ cầu mùa, cầu lộc họ cũng cầu khấn cho “Thần rêu” được sinh sôi nảy nở để người dân địa phương không phải chịu cảnh đói kém, mất mùa. Khi có dịp đến Hà Giang, bạn nhớ thưởng thức món Rêu đá này nhé!.

Rêu nướng đặc sản của người Tày. Ảnh minh họa

Theo bà con dân tộc vùng Tây Bắc, các món ăn từ rêu không chỉ hấp dẫn bởi hương vị đặc biệt mà còn có tác dụng chữa bệnh, giúp lưu thông khí huyết, giải độc, giải nhiệt, ổn định huyết áp và tăng cường sức đề kháng.

Các món ăn chế biến từ rêu đá không chỉ đơn thuần là nét ẩm thực vùng miền mà còn thể hiện giá trị và nét văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc vùng cao Tây Bắc.