Đây là những nội dung lớn, liên quan đến nhiều sở, ngành, địa phương ở tỉnh Nghệ An và một số bộ, ngành ở Trung ương và đã kéo dài nhiều năm; trong đó, có những nội dung gây bức xúc kéo dài cho người dân tái định cư.

Tại dự án Thuỷ điện Bản Vẽ, theo Sở Công Thương Nghệ An, đã gần 16 năm từ khi thực hiện dự án Thuỷ điện Bản Vẽ đến nay vẫn còn tồn tại 7 vấn đề lớn yêu cầu giải quyết dứt điểm trong năm 2023.

Một góc Nhà máy thủy điện Bản Vẽ, huyện Tương Dương (tỉnh Nghệ An)

Cụ thể, đó là vấn đề tồn tại công tác bàn giao mặt bằng công trường; bồi thường giá trị chênh lệch đất nơi đi và nơi đến cho các hộ tái định cư tập trung; Về việc lập hồ sơ bồi thường bổ sung phần diện tích đất thực tế bị ngập tại hai bản Con Phen xã Hữu Khuông và Xốp Cháo xã Lượng Minh trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và thực hiện bồi thường cho các hộ dân theo quy định; về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đất cho các hộ dân bản Cà Moong - xã Lượng Minh, huyện Tương Dương; công tác trích đo, thành lập bản đồ địa chính để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với với đất sản xuất tại 2 xã Thanh Sơn và Ngọc Lâm, huyện Thanh Chương; đối với các nội dung phát sinh ngoài quy định của dự án và hỗ trợ khắc phục lũ lụt năm 2018; đối với đất trên cốt ngập của dự án Thuỷ điện Bản Vẽ.

Tại dự án Thuỷ điện Hủa Na tại xã Đồng Văn, huyện Quế Phong vướng mắc về công tác xử lý chênh lệch giá trị đất nông nghiệp giữa nơi đi và nơi đến; về công tác giao đất sản xuất nông nghiệp trồng cây hàng năm khác; về nội dung lập hồ sơ giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp cho người dân tái định cư theo đề án giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp được UBND tỉnh phê duyệt để bà con, nhân dân khoanh nuôi, bảo vệ rừng, phát triển kinh tế rừng, hưởng các chính sách về dịch vụ môi trường rừng, bảo vệ rừng theo Nghị định số 75/2015/NĐ-CP ngày 9/9/2015 của Chính phủ đối với diện tích rừng tự nhiên nằm ngoài diện tích được UBND tỉnh cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng; về nội dung giao nhận đất lúa nước; về nội dung cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp; về phương án nâng cấp tuyến đường vào khu đồng ruộng tập trung của điểm tái định cư Nậm Nui - Nậm Ke, xã Đồng Văn.

Hay tại dự án Thuỷ điện Khe Bố, những vấn đề như công tác lập hồ sơ bù trừ chênh lệch nơi đi nơi đến; rà soát các thửa đất bị ảnh hưởng nhưng chưa được bồi thường hỗ trợ về đất; lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ về đất đối với các thửa đất chưa được đo đạc và có sai lệch do thay đổi đường viền lòng hồ sau khi tích nước; đo đạc địa chính phục vụ lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do ảnh hưởng một phần diện tích ngập lòng hồ thủy điện Khe Bố.

Khu tái định cư cho các hộ dân bị ngập lụt, sạt lở đất tại bản Minh Phương, bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh huyện Tương Dương bị sạt lở nghiêm trọng

Để tháo gỡ khó khăn vướng mắc liên quan công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư các dự án thuỷ điện Bản Vẽ, Hủa Na, Khe Bố, chiều ngày 13/2 vừa qua, trong cuộc làm việc với các ban ngành liên quan và các chủ đầu tư các dự án thuỷ điện. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An - ông Lê Hồng Vinh vừa có ý kiến chỉ đạo giải quyết nhanh những vướng mắc trong bồi thường, hỗ trợ tái định cư các dự án thủy điện này.

Ông Lê Hồng Vinh cho rằng: “Tất cả những vấn đề này không phải là vấn đề mới phát sinh, mà phần còn lại là đôn đốc các bên liên quan thực hiện nhanh, chứ không có nội dung vướng mắc mới…”.

Đối với các dự án này, ông Lê Hồng Vinh chỉ đạo chủ đầu tư dự án thủy điện, phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh Nghệ An và UBND các huyện Tương Dương, Thanh Chương, Quế Phong (chủ đầu tư dự án thành phần về di dân, tái định cư) phải tập trung thực hiện hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo đúng tiến độ.

Phó Chủ tịch tỉnh Nghệ An cũng lưu ý cần chi trả kịp thời tiền bồi thường hỗ trợ, bảo đảm đủ quỹ đất ở, đất sản xuất giao cho hộ tái định cư; lập, phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án sản xuất bảo đảm hiệu quả, phát triển bền vững; đầu tư xây dựng hoàn thành dứt điểm công trình kết cấu hạ tầng, trong đó, ưu tiên thực hiện trước công trình thủy lợi, nước sinh hoạt, trường học, trạm xá, giao thông... tại các điểm tái định cư; bàn giao, quản lý sử dụng các công trình xây dựng theo đúng quy định.

Nhiều hộ dân bị mất nhà cửa do đợt mưa lũ và xả lũ của thủy điện vào cuối tháng 8/2018 ở xã Lượng Minh đến nay vẫn chưa được "an cư", cuộc sống ngày càng khó khăn, thiếu thốn

Phó Chủ tịch tỉnh Nghệ An cũng yêu cầu Sở Công Thương, Sở Tài Nguyên Môi trường, Sở Xây dựng cùng các ban ngành liên quan, các huyện Tương Dương, Thanh Chương chỉ đạo chủ đầu tư dự án phải tập trung thực hiện để hoàn thành đúng tiến độ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Mục tiêu trong năm là giải quyết lần lượt các nội dung tồn tại, phải có tổ chức kiểm tra rà soát hồ sơ vấn đề của các nhà máy thuỷ điện. Thành lập tổ công tác đôn đốc vấn đề tồn tại.

Bồi thường chênh lệch nơi đi - nơi đến. Trong đó, cần lưu ý rà soát lại quỹ đất tại các khu, điểm tái định cư để bố trí đủ đất ở, đất sản xuất cho hộ tái định cư theo chính sách được duyệt; rà soát dự án thành phần theo quy hoạch được duyệt nhưng chưa thực hiện đầu tư xây dựng; bổ sung dự án thành phần có trong chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nhưng chưa có danh mục trong quy hoạch khu, điểm tái định cư và bố trí kinh phí để thực hiện số dự án này...

Phó Chủ tịch tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh yêu cầu các sở, ngành liên quan, UBND các huyện có dự án di dân, tái định cư phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư dự án thủy điện để giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nhằm sớm ổn định đời sống, sản xuất của nhân dân.