Nở rộ chợ thực phẩm bán trên mạng

Chỉ cần ngồi một chỗ truy cập vào một số mạng xã hội như Zalo, Facebook… người tiêu dùng dễ dàng tìm thấy nhiều tài khoản kinh doanh online với đủ các mặt hàng, thực phẩm từ tươi sống, chế biến sẵn, nấu chín, hàng đông lạnh, rau củ quả…

Mua bán thực phẩm online trở nên phổ biến trong mùa dịch Covid-19

Với những ưu điểm vượt trội, việc mua - bán giao nhận thực phẩm online đang ngày càng trở nên thiết yếu đối với nhiều người. Với những người công việc bận rộn như chị Trần Thu Hiền - nhân viên ngân hàng ở TP. Vinh, đặt đồ ăn online là việc làm thường xuyên. Chị Hiền cho biết: “Hầu hết thực phẩm tôi qua đặt qua mạng xã hội, qua người quen là đặt lòng tin vào họ chứ cũng không biết chất lượng sản phẩm ra sao, có được kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm hay không?".

Lướt một vòng "chợ" thực phẩm online, dễ dàng tìm thấy đầy đủ các loại thực phẩm từ chưa chế biến đến chế biến sẵn, giá cả từ bình dân đến cao cấp, các món đặc sản ở mọi miền đất nước, đến các món ăn thường ngày đều chào bán hết sức sôi động. Là một giáo viên, từ khi nghỉ hè đến nay, chị Bích Ngọc (P. Hưng Dũng, TP. Vinh) đã sử dụng trang facebook cá nhân của mình để bán hàng online. Với khả năng nấu nướng cùng mong muốn kiếm thêm thu nhập mùa dịch, ngày nào chị cũng gom hàng từ quê, từ các mối quen với đủ các chủng loại từ rau, củ, hoa quả, cho đến thực phẩm tươi sống như gà, vịt, gan, trứng gà, lươn, cá…

“Những lần đầu sẵn đồ ở quê nội, ngoại gửi đến sau tiện thì đăng gom mua chung. Sau thấy có nhiều người có nhu cầu mua online, vận chuyển tận nơi vì họ ngại đi lại mùa dịch, nhiều người cũng thích ăn đồ quê nên tôi bắt đầu gom hàng tìm các nguồn khác nhau, cố gắng đáp ứng đủ nhu cầu cho mọi người… lúc rảnh thì tôi nhận nấu luôn", chị Ngọc chia sẻ.

Khá nhanh nhạy, mô hình chợ online đã xuất hiện ở hầu hết các khu chung cư trên địa bàn TP. Vinh như Tecco, Gold, khu dầu khí… với số lượng thành viên tham gia khá đông đảo. Trong trang này, mỗi ngày chào bán các loại thực phẩm tươi sống, không sử dụng chất bảo quản… Nhưng sản phẩm có được chứng nhận an toàn thực phẩm hay không thì rất ít trường hợp người bán có thể chứng minh được. Người mua hàng thì chỉ biết đặt lòng tin vào người bán, bạn bè và sự tiện lợi của việc giao hàng tận nhà nên dễ dàng bỏ qua yếu tố vệ sinh ATTP, nguồn gốc xuất xứ.

Cần cơ quan chức năng giám sát chặt

Chị Nguyễn Thu Dung (chung cư Tecco, P. Vinh Tân. TP. Vinh) băn khoăn: “Nhu cầu mua bán thực phẩm online rất lớn nhưng khó kiểm chứng chất lượng, nguồn gốc và cách chế biến. Hầu hết các “chợ thực phẩm” online chưa có một cơ quan chức năng nào đứng ra kiểm tra, kiểm soát chất lượng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng”.

Đầu năm 2021, Đội QLTT Số 4 - Cục QLTT tỉnh Nghệ An tiến hành kiểm tra, phát hiện số lượng lớn 3.544kg sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, đã bốc mùi hôi thối, tổng trị giá hàng hóa vi phạm gần 300 triệu đồng

Đại đa số địa chỉ bán hàng online nhỏ lẻ theo kiểu gia đình đều không có giấy phép kinh doanh, các sản phẩm chế biến không có giấy chứng nhận vệ sinh ATTP. Chất lượng sản phẩm chỉ được chủ cửa hàng tự cam kết nên nguy cơ ngộ độc thực phẩm là điều không tránh khỏi.

Trước thực trạng chợ online nở rộ, chất lượng nông sản, thực phẩm không bảo đảm, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, kiên quyết xử lý thực phẩm “bẩn” ở mức cao nhất. Chỉ trong tháng 7 vừa qua, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Nghệ An đã liên tiếp phát hiện và ngăn chặn số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm không bảo đảm vệ sinh ATTP, đã bốc mùi hôi thối. Đây cũng là hồi chuông cảnh báo tới những người tiêu dùng có thói quen mua hàng online không để ý đến chất lượng vệ sinh ATTP của hàng hóa, đồ ăn uống mình đặt mua.

Điển hình ngày 19/4 vừa qua, lực lượng QLTT số 11 phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành khám ô tô khách mang BKS: 53S-7957 do ông Nguyễn Thế Doanh điều khiển, địa chỉ: phường Phước Long B, quận 9, TP. Hồ Chí Minh. Qua kiểm tra, Đội QLTT số 11 phát hiện trên phương tiện vận chuyển 1.174kg sản phẩm nội tạng lợn không rõ nguồn gốc xuất xứ, đã bốc mùi ôi thiu.

Hay trước đó, ngày 31/01, đội QLTT số 4 - Cục QLTT tỉnh Nghệ An phối hợp lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra xe ô tô container mang BKS: 51C-74693 kéo theo rơ-moóc BKS 51R-17325 do Nguyễn Quang Vũ, sinh năm 1992, tỉnh Kon Tum điều khiển. Qua kiểm tra, phát hiện trên xe đang vận chuyển 14.392kg sản phẩm động vật gồm 5.372kg thịt lợn; 8.600kg sản phẩm nầm lợn và 420kg sản phẩm trứng gà non, không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Theo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Nghệ An, trong 7 tháng đầu năm tỉnh đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 6.974 cơ sở, phát hiện 632 cơ sở vi phạm, trong đó xử lý phạt tiền 180 cơ sở, phạt cảnh cáo nhắc nhở 452 cơ sở. Với các lỗi vi phạm chủ yếu là không bảo quản riêng biệt đối với thực phẩm sống và thực phẩm đã qua chế biến; sử dụng dụng cụ chứa đựng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh; sản xuất sản phẩm thực phẩm thuộc diện tự công bố sản phẩm có ít nhất một trong các chỉ tiêu ATTP không phù hợp với mức quy định tại quy chuẩn của pháp luật tương ứng; nhãn sản phẩm hàng hóa không đúng quy định pháp luật; không bố trí riêng biệt theo quy định của pháp luật về nơi bảo quản thành phẩm, đóng gói sản phẩm, thay đồ bảo hộ và các khu vực phụ trợ liên quan...

Đại diện Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Nghệ An cho hay, hiện nay trong quy định của luật cũng chưa đề cập đến loại hình kinh doanh online. Chỉ khi nào các cơ quan chức năng phát hiện ra các vụ việc vi phạm quy định về ATTP thì Chi cục mới tiến hành phối hợp với các cơ quan chức năng để tiến hành kiểm tra, thanh tra theo quy định của pháp luật.

Vị này cũng lưu ý, việc bán hàng thực phẩm tươi sống hay đồ ăn sẵn online thường mang tính nhỏ lẻ, chủ yếu dựa trên lòng tin giữa người mua và người bán. Cùng với việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm của cơ quan chức năng, người tiêu dùng cần nâng cao hiểu biết về vệ sinh ATTP để chọn lựa những thực phẩm bảo đảm sức khỏe của chính mình và người thân.