- Bình luận về đề xuất mới đây của Bộ Nội vụ về cải cách chính sách tiền lương công chức, ông Thang Văn Phúc, Viện trưởng Viện Các vấn đề phát triển (VIDS)-Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội Vụ cho rằng, phải tiền tệ hóa tiền lương, đưa các loại thu nhập hỗ trợ vào lương để nâng cao tỷ lệ tiền lương trong tổng thu nhập của đội ngũ cán bộ, công chức.

Thưa ông, lý do nào mà Bộ Nội vụ có đề xuất cải cách chính sách tiền lương công chức, trong đó có nâng lương tối thiểu?

Vừa qua, VIDS đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP) tổ chức các hội thảo về vấn đề cải cách tiền lương công chức giai đoạn 2010-2020.

Nhìn tổng quan, cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế thế giới, tiền lương công chức đã ngày càng tiếp cận hơn với giá trị sức lao động, phản ánh giá cả hàng hóa trên thị trường lao động trong nước. Dù từ năm 2001 đến nay, Nhà nước đã 7 lần nâng lương cơ bản từ mức 210.000 đồng/tháng lên 830.000 đồng/tháng, bình quân tăng 20%/năm, nhưng trên thực tế, đội ngũ cán bộ công chức hưởng lương chưa thể sống được bằng thu nhập do Nhà nước trả qua lương.

Có thể nói, thực tế trên còn xuất phát từ những bất cập của cơ chế tiền lương công chức hiện nay?

Đúng vậy. Hệ thống chế độ tiền lương cán bộ, công chức vẫn chưa tương xứng với vị thế công quyền của bộ máy nhà nước. Tiền lương chưa thực sự là hình thức đầu tư trực tiếp cho con người, đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động đội ngũ cán bộ, công chức và hoạt động công vụ.

Ngoài ra, các thang, bảng lương, ngạch, bậc rất phức tạp, còn có chỗ chưa hợp lý giữa đối tượng, các ngành nghề và khu vực. Cụ thể, khu vực cán bộ dân cử có 10 hệ số mức lương, thấp nhất là 4,3, cao nhất là 13; khu vực công chức, viên chức hành chính sự nghiệp có hệ số từ 1,48 đến 9,33; bảng lương công chức, viên chức hiện có 21 ngành phân chia ra 196 ngạch lương, tương ứng với 196 ngạch công chức, viên chức...

Vậy theo ông, có thể tạo đột phá trong cải cách tiền lương giai đoạn tới?

Trước hết, muốn có tư duy đổi mới về cải cách tiền lương và thu nhập cán bộ, công chức, cần phải bắt đầu từ nhận thức coi tiền lương là hình thức đầu tư trực tiếp cho con người, đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động đội ngũ cán bộ, công chức hoạt động công vụ.

Chúng ta phải xây dựng hệ thống chức danh trong bộ máy công vụ nhằm xác định rõ vai trò, trách nhiệm của các thành viên trong hệ thống chức danh ấy. Đó cũng là căn cứ để xây dựng tiêu chí tuyển chọn, bố trí nhân lực và là căn cứ để xây dựng chính sách đãi ngộ tiền lương đúng chức danh.

Ngoài ra, phải thay đổi phương pháp tiếp cận lương cán bộ công chức từ tư duy trả lương tối thiểu sang lương trung bình; thực hiện tiền tệ hóa tiền lương, đưa các loại thu nhập hỗ trợ vào lương để nâng cao tỷ lệ tiền lương trong tổng thu nhập của đội ngũ cán bộ, công chức. Cải cách tiền lương cần đặt trong mục tiêu để tiền lương trở về đúng nghĩa giá cả hàng hóa sức lao động. Điều đó có nghĩa, tiền lương phải đảm bảo chi trả được những giá trị tư liệu sinh hoạt cần thiết cho người lao động và gia đình (ngoài chi tiêu bản thân, họ phải nuôi con ăn học, phải nâng cao trình độ và hướng tới việc tích lũy để nghỉ hưu).

Theo Báo Đầu Tư