Bảo vệ quyền lợi người lao động

Chính sách BHXH là trụ cột quan trọng nhất trong hệ thống an sinh xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu tiến bộ và công bằng xã hội trong quá trình phát triển của mỗi quốc gia. Vì vậy, việc tuân thủ các quy định pháp luật về BHXH có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH không ngừng gia tăng, làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi, lợi ích hợp pháp và đời sống của người lao động.

Thời gian qua, để khắc phục tình trạng này, BHXH Việt Nam đã thực hiện mọi biện pháp mà pháp luật cho phép để thu hồi nợ. Một trong những biện pháp chủ yếu mang lại hiệu quả cao nhất đó là khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH ra toà án, nhờ đó thu về Quỹ BHXH gần 980 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 16,3% số tiền nợ đọng.

Tuy nhiên, theo BHXH Việt Nam từ 1/1/2016, Luật BHXH có hiệu lực thi hành và trao quyền khởi kiện các đơn vị vi phạm pháp luật về BHXH cho các tổ chức công đoàn. Từ thời điểm này, Tòa án các cấp không thụ lý đơn khởi kiện của BHXH, dẫn đến 1.400 hồ sơ khởi kiện của cơ quan BHXH tương ứng với số nợ gần 300 tỷ đồng chưa được giải quyết, xảy ra tình trạng việc bảo vệ lợi ích của người lao động qua hình thức khởi kiện đang bị gián đoạn.

Nhằm nâng cao vai trò, vị thế của hệ thống công đoàn các cấp, cũng như hệ thống BHXH Việt Nam về thực hiện chính sách, pháp luật lao động, việc bắt tay thực hiện Quy chế phối hợp khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH giữa BHXH Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam mới đây là hết sức thiết thực, kịp thời. Đây được xem là bước tiến quan trọng nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và tập thể người lao động.

Phối hợp kịp thời, đồng bộ

Theo BHXH Việt Nam, Quy chế phối hợp được thực hiện theo nguyên tắc: Mọi hoạt động phối hợp được thực hiện trên cơ sở quy định của pháp luật và theo đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bên. Các bên chủ động, tích cực trong việc phối hợp cũng như bảo đảm vai trò, trách nhiệm và tính độc lập của từng cơ quan. Đặc biệt, việc phối hợp phải kịp thời, đồng bộ, chặt chẽ, thống nhất, thường xuyên.

Ngoài ra, các thông tin chuẩn bị cho việc khởi kiện và thông tin bổ sung trong quá trình khởi kiện ngành BHXH sẽ cung cấp, như: Danh sách của các đơn vị nợ tiền BHXH cần phải khởi kiện (bao gồm: số tiền phải đóng, số tiền nợ, thời gian nợ, tiền lãi chậm đóng BHXH); hồ sơ xác định nợ theo quy định tại Quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 09/9/2015 của BHXH Việt Nam ban hành quy định về quản lý thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT; danh sách của đơn vị sử dụng lao động mà cơ quan BHXH đã áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính (nếu có); thông tin khác của đơn vị sử dụng lao động và người lao động do cơ quan BHXH quản lý để phục vụ việc khởi kiện hoặc theo yêu cầu của tòa án (nếu có).

Hiện Quy chế phối hợp đang được Vụ Pháp chế (BHXH Việt Nam) và Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) phổ biến, hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị trong hệ thống thực hiện quy chế. Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam yêu cầu, các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam, BHXH các tỉnh, thành phố tăng cường, chủ động, tích cực phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, thống nhất và thường xuyên với tổ chức công đoàn các cấp theo chức năng và nhiệm vụ được giao. BHXH các tỉnh, thành phố tích cực triển khai Quy chế phối hợp với công đoàn cùng cấp ở địa phương để bảo đảm các hoạt động phối hợp liên tục, hiệu quả.