Thời gian qua, BHXH Việt Nam luôn bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và cấp ủy, chính quyền các địa phương triển khai tích cực công tác đôn đốc thu hồi nợ BHXH. Đặc biệt, BHXH Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ký Quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra toà án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).

Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng đã thực hiện một số biện pháp như: Chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố định kỳ báo cáo cấp ủy và chính quyền địa phương về tình hình thực hiện thu nộp BHXH, BHYT trên địa bàn. Đồng thời giao chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ cho các tỉnh, thành phố và coi đây là chỉ tiêu xem xét thi đua hàng quý, năm đối với BHXH các tỉnh, thành phố. Cử cán bộ chuyên quản xuống địa phương để đôn đốc, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.

Tuy nhiên, tình trạng nợ đọng vẫn diễn ra ở tất cả các tỉnh, thành phố, ở rất nhiều doanh nghiệp thuộc các loại hình kinh tế ngoài quốc doanh, có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhà nước... Theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của BHXH các tỉnh, thành phố (sau khi đã trừ số tiền do ngân sách nhà nước chậm đóng BHYT) là 7.580 tỷ đồng, bằng 3,22% kế hoạch thu, trong đó: Nợ BHXH 6.551 tỷ đồng, nợ BHTN là 323 tỷ đồng và nợ BHYT 705 tỷ đồng.

Nguyên nhân nợ đọng BHXH, BHYT là do chủ sử dụng lao động cố tình không đóng. Ngoài ra, còn do công tác lao động chưa chặt chẽ, việc khai trình khai báo tăng giảm lao động của các doanh nghiệp thực hiện không nghiêm túc; lực lượng thanh tra lao động còn mỏng; chế tài xử phạt còn khá nhẹ nhàng, chưa đủ sức răn đe; những thông tin về đóng BHXH là chưa được phổ biến cho người lao động. Đặc biệt, thông tin đóng, nợ đóng thì hiện nay vẫn chỉ biết giữa cơ quan BHXH Việt Nam và các doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động còn người lao động không hề biết mình đóng hay chưa đóng dù mình có hợp đồng lao động.

Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết, trong thời gian vừa qua, để khắc phục tình trạng nợ đọng của các doanh nghiệp, BHXH Việt Nam cũng đã lập danh sách, cũng đã có thông tin. Tuy nhiên, thông tin đó vẫn còn ở mức hạn chế do một phần nể, ngại làm ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp. Nhưng từ năm 2016, đặc biệt là năm 2017, thực hiện sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và của BHXH Việt Nam, BHXH Việt Nam sẽ công bố, công khai danh sách các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng và đặc biệt là nợ đóng kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên truyền hình, trên báo đài. Với biện pháp này, BHXH Việt Nam hy vọng các doanh nghiệp sẽ tăng cường thêm tính tuân thủ pháp luật để bảo đảm quyền lợi cho người lao động.