Đất công đã biến thành đất tư thế nào?

Tập đoàn Vạn Thịnh Phát trước đó từng bị Thanh tra Chính phủ “điểm tên" tại Kết luận thanh tra số 757/KL-TTCP ngày 13/5/2021 về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP. Hồ Chí Minh. Theo đó, dự án tại 187A - 187H – 193 - 203 Trần Hưng Đạo, phường Cô Giang, quận 1, TP. Hồ Chí Minh do Công ty CP tập đoàn Vạn Thịnh Phát (Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) là chủ đầu tư đã có nhiều sai phạm.

Thanh tra Chính phủ cho biết, khu đất trên có tổng diện tích là 1.954m2 có nguồn gốc là đất nhà nước. Cụ thể, khu đất trước đây là Khách sạn Vạn Xuân được cấp phép xây dựng cho Liên hiệp dịch vụ sản xuất thương mại (thuộc Tổng công ty Thương mại Sài Gòn). Sau đó, UBND TP. Hồ Chí Minh đã chuyển giao khu đất trên cho Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố.

Ngày 24/12/1999, UBND TP. Hồ Chí Minh có Văn bản số 5424/UB-KT chấp thuận cho giải thể việc hợp tác kinh doanh giữa Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố và Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát. Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố được phép chuyển nhượng phần góp vốn trong khách sạn Vạn Xuân cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát với mức chuyển nhượng như định giá của Hội đồng thẩm định giá tài sản liên danh tại biên bản ngày 2/11/1991 (không kể giá trị quyền sử dụng đất) là 587.332 USD, nhằm tạo điều kiện để Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố thu hồi bảo toàn được vốn. Đồng thời cho phép Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát tiếp tục đầu tư thêm vốn, bổ sung thêm một số chức năng theo quy định pháp luật và tiếp tục hợp đồng thuê đất với cơ quan quản lý đất đai của thành phố.

Ngày 22/2/2000, UBND TP. Hồ Chí Minh có Văn bản số 547/UB-TM chỉ đạo thực hiện chuyển nhượng phần hùn vốn Khách sạn Vạn Xuân. “Các ngành chức năng có liên quan và doanh nghiệp thực hiện theo Văn bản số 1227/CV-TU ngày 4/1/2000 của Thường trực Thành ủy về chuyển nhượng phần hùn vốn tại Khách sạn Vạn Xuân cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố thu hồi khoản vốn chuyển nhượng phần hùn vốn Khách sạn Vạn Xuân là 8.223.235.332 đồng, nộp ngân sách thành phố. Các khoản lỗ từ kinh doanh Khách sạn Vạn Xuân do Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát giải quyết”, Văn bản số 547/UB-TM nêu rõ.

Khu đất 187A - 187H - 193 - 203 Trần Hưng Đạo có nguồn gốc đất công hiện là trụ sở của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và văn phòng cho thuê (Ảnh: vtpgroup.com.vn)

Ngày 26/2/2004 UBND TP. Hồ Chí Minh có Văn bản số 946-UB-TM về giải quyết khiếu nại của Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát. UBND TP. Hồ Chí Minh có ý kiến chỉ đạo Thường trực UBND nhất trí công nhận Hợp đồng chuyển nhượng phần hùn vốn giữa Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố và Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát đã được ký kết và thực hiện một cách hợp pháp như ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1719/VPCP-VII ngày 14/4/2003 của Văn phòng Chính phủ. Điểm cần lưu ý đơn vị khi triển khai thực hiện thủ tục pháp lý về chuyển nhượng phần hùn vốn theo hợp đồng là trong chuyển nhượng không bao gồm giá trị quyền sử dụng đất nơi Khách sạn Vạn Xuân tọa lạc.

Ngày 16/3/2004, Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố và Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát có Biên bản họp, thống nhất “Về công nợ, Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát thanh toán cho Công ty dịch vụ và thương mại Thành phố 2.037.136.000 đồng trong buổi sáng ngày 17/3/2004; về thuế VAT của việc chuyển nhượng, Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát sẽ chuyển vào tài khoản của Công ty Dịch vụ và thương mại thành phố số tiền 822.323.533 đồng trong buổi sáng ngày 17/3/2004; Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát chịu trách nhiệm thanh toán cho Nhà nước tiền thuê đất với khu nhà ở 193, 203 Trần Hưng Đạo kể từ khi Khách sạn Vạn Xuân bắt đầu hoạt động là 932.288.000 đồng; số tiền chuyển nhượng là 8.223.235.332 đồng không bao gồm giá trị quyền sử dụng đất”. Đến ngày 11/6/2004, Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát đã hoàn tất việc chuyển khoản chuyển nhượng phần hùn vốn Khách sạn Vạn Xuân nộp ngân sách Nhà nước; và đã nộp tiền thuê đất từ năm 1996 đến năm 2003.

Ngày 6/2/2006, UBND TP. Hồ Chí Minh có Quyết định số 480/QĐ-UBND cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát được thuê đất sản xuất kinh doanh tại 187A - 187H - 193 - 203 Trần Hưng Đạo. Trong đó diện tích cho thuê là 1.985m2, mục đích cho thuê để làm khách sạn và văn phòng, thời hạn cho thuê đến hết năm 2020. Ngày 7/12/2012, Công ty CP Tư vấn dịch vụ về tài sản bất động DATC có Chứng thư thẩm định giá trị quyền sử dụng đất tại 187A, 187H, 193, 203 Trần Hưng Đạo là 204.281.789.000 đồng.

Ngày 21/1/2013, Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh có biên bản họp thẩm định giá. Ngày 1/2/2013, Sở Tài chính có Văn bản trình số 1202/STC-BVG về việc thẩm định giá theo cơ chế thị trường để Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát thực hiện nghĩa vụ tài chính khi chuyển hình thức sử dụng đất từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất để văn phòng cho thuê và trụ sở văn phòng (đất chuyên dùng), tổng giá trị quyền sử dụng đất là 204.281.789.000 đồng. Ngày 17/4/2015, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã nộp đủ số tiền trên.

Việc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị cơ quan thanh tra gọi tên như nêu trên không phải là lần đầu tiên, mà trước đó, doanh nghiệp này được dư luận quan tâm vì dính lùm xùm “bảo lãnh” tại một ngân hàng được cho là có mối quan hệ tín dụng thân thiết cho khoản chi vay dự án. Đáng nói, Vạn Thịnh Phát và nữ đại gia Trương Mỹ Lan được cho là nhóm cổ đông chính của ngân hàng nêu trên.

Được biết, theo kết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ phát hiện Vinafood 2 và Công ty Việt Hân Sài Gòn lợi dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại địa chỉ số 33 Nguyễn Du, số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TP. Hồ Chí Minh để lập dự án, rồi mang đi thế chấp ngân hàng để vay tiền ngân hàng trái luật.

Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo cơ quan Thanh tra, Giám sát ngân hàng thực hiện thanh tra toàn diện hoạt động cấp tín dụng trong giai đoạn từ năm 2013 đến nay và các khoản vay liên quan đến việc sử dụng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 ngày 11/9/2010 của 4 cơ sở nhà, đất nói trên. Đồng thời, xử lý nghiêm các vi phạm nêu tại kết luận này đối với tập thể, cá nhân có liên quan theo thẩm quyền…

Đề nghị Bộ Tài chính kiểm tra, có biện pháp xử lý theo pháp luật

Cơ quan thanh tra cho rằng, UBND TP. HCM không tính doanh thu bãi đỗ xe theo quy định tại điểm 4.4.3 mục 4.3, chương IV, quy chuẩn xây dựng Việt Nam kèm theo Quyết định số 04/2008/QĐ-BXD ngày 3/4/2008 của Bộ Xây dựng quy định về diện tích đậu xe mô tô tối thiểu là 3m2/xe, đối với xe ô tô là 25m2/xe. Do đó, việc không tính doanh thu đỗ xe làm giảm giá trị quyền sử dụng đất phải nộp cho Nhà nước. Bên cạnh đó, việc áp dụng suất đầu tư không đúng với công trình hạ tầng kỹ thuật có quy mô nhỏ hơn 20ha được quy định tại Điểm 34, Khoản G, Bảng giá chuẩn ban hành kèm theo Quyết định số 66/2012/QĐ/UBND của UBND TP. Hồ Chí Minh là 590.000 đồng/m2. Theo đó làm giảm giá trị quyền sử dụng đất.

Đến thời điểm thanh tra, dự án đã đầu tư xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng làm trụ sở của công ty và văn phòng cho thuê. Thanh tra Chính phủ nhận thấy, vị trí nhà đất trên là tài sản công, việc giải quyết phải được thực hiện theo phương án sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước đã được phê duyệt.

Do đó, đề nghị Bộ Tài chính kiểm tra, có biện pháp để xử lý theo pháp luật; trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện dấu hiệu hình sự gây thiệt hại tài sản Nhà nước thì chuyển hồ sơ, tài liệu đến cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật, không để thất thoát tài sản của Nhà nước.

Theo tìm hiểu của phóng viên, thông tin trên website vtpgroup.com.vn được cho là của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thể hiện rõ tại mục “dự án đang hoạt động” thì địa chỉ 193-203 Trần Hưng Đạo là tòa nhà văn phòng Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Trụ sở văn phòng này tọa trên trục đường chính quận 1, kết nối các tuyến giao thông quận 3, quận 4 và quận 5. Khu đất này của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được đánh giá là “đắc địa” bậc nhất TP. Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, với việc cho phép Tập đoàn Vạn Thịnh Phát chuyển mục đích sử dụng đất đồng nghĩa với việc UBND TP. Hồ Chí Minh đã hoàn thành việc giao đất cho doanh nghiệp này. Trong khi đó, giai đoạn từ năm 2013-2015, thời điểm Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được chuyển hình thức từ đất thuê của Nhà nước sang giao đất có thu tiền sử dụng đất” để làm văn phòng cho thuê và trụ sở văn phòng (đất chuyên dùng), ông Nguyễn Hữu Tín đang là Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh phụ trách mảng đô thị.

Ông Nguyễn Hữu Tín cũng chính là người liên quan đến sai phạm ký quyết định giao khu đất công tại số 15 Thi Sách, quận 1 cho Công ty Bắc Nam 79 do Vũ “nhôm” làm giám đốc. Quyết định ghi rõ “yêu cầu công ty không được chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất”. Thế nhưng cuối năm 2015, ông Tín lại ký văn bản công nhận Công ty Bắc Nam 79 làm chủ đầu tư dự án Khu phức hợp thương mại - dịch vụ - căn hộ tại địa chỉ trên và hướng dẫn công ty liên hệ các sở ngành để thực hiện thủ tục triển khai dự án.

Tháng 5/2016, UBND TP. Hồ Chí Minh cho phép chủ đầu tư xây dựng tòa nhà 18 tầng để làm thương mại, dịch vụ, khách sạn, văn phòng, căn hộ... Sau đó, UBND thành phố quyết định cho Công ty Bắc Nam 79 chuyển mục đích sử dụng đất tại địa chỉ trên, hoàn thành quá trình giao đất cho công ty này. Quyết định này của TP. Hồ Chí Minh là không đúng theo Quy định số 09 năm 2007 của Thủ tướng về việc sắp xếp lại, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước. Khu đất đã được bán chỉ định mà không qua đấu thầu.

Trước thông tin này, dư luận đặt ra câu hỏi phải chăng liệu có đang tồn tại “phiên bản" thất thoát tài sản Nhà nước trong việc chuyển gần 2.000m2 đất có nguồn gốc đất công sản thành đất tư nhân cho Tập đoàn Vạn Thịnh Phát?

Để làm rõ thông tin liên quan tới sự việc, Vuasanca đã liên hệ qua số hotline trên website Vtpgroup.com.vn được cho là của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Sau khi trao đổi về những nội dung liên quan đến kết luận của Thanh tra Chính phủ số 757/KL trong đó có nội dung liên quan đến dự án số 187A-187H -193 -203 đường Trần Hưng Đạo, phường Cô Gianng, Quận 1, TP.HCM và Dự án khu tứ giác Đại lộ Nguyễn Huệ - Ngô Đức Kế - Huỳnh Thúc Kháng - Hồ Tùng Mậu (Quận 1, TP.HCM), nữ nhân cho rằng đây là lĩnh vực của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sunny World và được giới thiệu, hướng dẫn liên hệ với đơn vị này để trao đổi thông tin. Tuy nhiên khi liên hệ với Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sunny World thì đơn vị này lại cho rằng không liên quan gì đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Trong khi đó, theo tìm hiểu Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sunny World có cùng địa chỉ số 193 -203 đường Trần Hưng Đạo (trụ sở của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát).

Phóng viên Vuasanca tiếp tục liên hệ đến số điện thoại 0908676xxx được cho là truyền thông của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Khi phóng viên trao đổi các vấn đề liên quan đến Kết luận Thanh tra Chính phủ số 757/KL thì người này cho biết chỉ phụ trách mảng đầu tư của tập đoàn chứ không phải đại diện truyền thông nên không nắm được. Tuy nhiên, khi phóng viên đề nghị cung cấp cấp số điện thoại của đại diện truyền thông thì người này chưa cung cấp được.