Theo quan niệm dân gian, lễ hóa vàng ngày Tết chính là lễ cúng tiễn tổ tiên, ông bà, hay còn được gọi là mâm cơm cúng gia tiên. Nếu như ngày 30 Tết các gia đình chuẩn bị lễ cúng đón gia tiên về ăn Tết với gia đình thì nay cũng làm mâm cơm tiễn các cụ về cõi âm.

Bên cạnh đó, lễ hóa vàng cũng chính là dịp để gia chủ tỏ lòng biết ơn đến chư vị thần linh, tổ tiên, ông bà trong nhà và là lễ đón thần tài, tài lộc về với gia đình, hy vọng một năm làm ăn thuận lợi, hanh thông.

Tuỳ thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh, các gia đình sẽ tiến hành lễ cúng hóa vàng từ ngày mùng 3 Tết đến mùng 7 Tết Nguyên Đán. Nhiều gia đình cũng sẽ cẩn thận lựa chọn các ngày đẹp trời, hợp với mệnh của chủ nhà để làm lễ hóa vàng hết Tết.

Mùng 4 Tết Quý Mão 2023, tức ngày 25/1/2023 dương lịch. Giờ đẹp trong ngày: Mão (5h-7h); Tỵ (9h-11h); Thân (15h-17h), Tuất (19h-21h).

Mùng 6 Tết Quý Mão 2023, tức ngày 27/1/2023 dương lịch. Giờ đẹp trong ngày: Mão (5h-7h); Ngọ (11h-13h); Mùi (13h-15h); Dậu (17h-19h).

Lễ hóa vàng cần chuẩn bị những gì?

Thông thường, để tiến hành lễ hóa vàng, các gia đình sẽ chuẩn bị: Hương, hoa, nước, quả (ngũ quả); Trầu cau; Rượu; Đèn, nến; Lễ ngọt, bánh kẹo; Mâm cỗ mặn: xôi, gà, bánh chưng, các món ăn ngày Tết.

Ngày nào hoá vàng đẹp nhất, cần lưu ý gì?

Tại một số địa phương ở Việt Nam, các gia đình sẽ chuẩn bị thêm 2 cây mía bởi dân gian quan niệm cây mía để các cụ chống đi cho đỡ mỏi hoặc có thể sử dụng để gánh các đồ cúng về trời.

Tùy vào hoàn cảnh, điều kiện kinh tế của gia đình và phong tục tập quán của từng địa phương, các lễ vật sẽ có sự thay đổi để phù hợp. Điều quan trọng nhất trong lễ cúng hóa vàng chính là sự thành tâm nguyện cầu của gia chủ.

Sau khi bày biện mâm cúng thì chủ nhà sẽ tiến hành thắp hương và khấn bài khấn hóa vàng tiễn tổ tiên. Đợi hương cháy hết hoặc qua một tuần hương thì gia chủ chắp tay vái ba vái xin phép ông bà mang vàng mã đi hóa. Khi hạ lễ thì phải hạ lễ từ bậc thần rồi mới đến tổ tiên.

Lưu ý khi hóa vàng

Phải hóa vàng ở nơi sạch sẽ, thoáng mát, có đồ hóa riêng chứ không lấy tùy tiện.

Khi hóa thì nên hóa của gia thần trước rồi mới đến phần vàng mã của tổ tiên để không nhầm lẫn, đặc biệt, phần vàng mã dành cho người mới mất trong năm thì sẽ hóa cuối cùng.

Lúc hóa xong, phần tiền vàng, sớ trạng đã cháy hết thì gia chủ vẩy vào thêm chút rượu vì quan niệm xưa cho rằng phải như thế thì khi đến cõi âm các cụ mới nhận và tiêu được số tiền đó.

Nhiều nhà còn cẩn thận mang theo hai cây mía hơ trên phần tiền vàng mới hóa xong với ý nghĩa cây mía sẽ như đòn gánh cho các cụ gánh tiền, gánh vàng về cõi âm không bị lũ quỷ cướp vàng đi.

Phần mâm cơm cúng hóa vàng thì con cháu tề tựu đông đủ, cùng nhau dùng bữa cơm thân mật.