Vài năm gần đây, tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện việc thẩm định, phê duyệt Phương án chống sạt lở, hạ thấp độ cao, cải tạo đất tạo mặt bằng xây dựng để đảm bảo an toàn trong khu vực và tạo mặt bằng xây dựng cho người dân. Đồng thời, trong quá trình thực hiện, có đề nghị tận thu khối lượng đất thải để phục vụ san lấp các công trình, dự án trên địa bàn.

Việc thực hiện phương án chống sạt lở, hạ thấp độ cao, cải tạo đất tạo mặt bằng xây dựng cơ bản phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người dân, đồng thời bổ sung được nguồn vật liệu san lấp đang khan hiếm để phục vụ các dự án, công trình đang thi công trên địa bàn, tăng thu ngân sách nhà nước.

Nghiêm cấm lợi dụng chống sạt lở, hạ thấp độ cao để khai thác tài nguyên trái phép. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, vi phạm trong quá trình thực hiện các phương án, tận thu nói trên tại một số huyện. Mặc dù UBND tỉnh Thanh Hóa đã có nhiều văn bản chỉ đạo cụ thể và giao UBND cấp huyện, cấp xã theo dõi, giám sát, xử lý nghiêm hành vi vi phạm nhưng vẫn còn xảy ra một số trường hợp thi công chưa đúng hồ sơ được duyệt, vận chuyển đất thải ảnh hưởng đến an toàn giao thông, an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính, giải pháp bảo vệ môi trường, chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính…

Ngoài tận thu đất, cát cũng là loại tài nguyên khoáng sản được nhiều doanh nghiệp xin tận thu trong quá trình nạo vét lòng hồ, lòng sông. Với giá trị cao hơn đất, nên đã có nhiều trường hợp cố tình vi phạm trong quá trình tận thu.

Một quả đồi thấp cho phép tận thu đất tại xã Xuân Phú, huyện Thọ Xuân. Ảnh: Trần Thắng

Trước thực trạng trên, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với việc tận thu vật liệu thải trong quá trình thi công theo phương án, dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố: kiểm tra, rà soát, yêu cầu việc xây dựng Phương án chống sạt lở, hạ thấp độ cao chỉ được phép thực hiện ở những khu vực thực sự cần thiết, bắt buộc phải thực hiện và phải theo đúng quy định của pháp luật; đảm bảo việc thực hiện tuyệt đối không làm ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, an toàn giao thông, đời sống của nhân dân trong khu vực.

Nghiêm cấm việc lợi dụng tận thu để khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép; trường hợp có dấu hiệu vi phạm, phải yêu cầu dừng ngay để khắc phục kịp thời và làm rõ trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan hoặc báo cáo, đề xuất cấp thẩm quyền xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Khẩn trương kiểm tra, rà soát, đánh giá việc thực hiện các phương án, dự án có tận thu đất thải để làm vật liệu san lấp tại các khu; trong đó, tập trung đánh giá hiệu quả, mục tiêu đạt được của việc thực hiện phương án, dự án; đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, nội dung công việc liên quan đến công tác quản lý của địa phương để hoàn thành phương án, dự án; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính trong quá trình tận thu vật liệu thải; việc nghiệm thu, xác nhận hoàn thành đối với các phương án, dự án đã hết thời gian thực hiện và các nội dung khác có liên quan.

Một điểm tận thu đất không khác gì một mỏ khoáng sản lớn. Ảnh: VT

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, rà soát, UBND các huyện, thị xã, thành phố có ý kiến đề xuất việc tiếp tục hay dừng thực hiện phương án, dự án đang còn thời hạn và giải quyết các tồn tại đối với các phương án, dự án đã hết hạn; đồng thời, nếu phát hiện các vi phạm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan phải khẩn trương xử lý nghiêm theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Cục Thuế tỉnh Thanh Hóa có trách nhiệm kiểm tra rà soát, có ý kiến về sản lượng khoáng sản đã kê khai, nộp thuế và nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước (bao gồm tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường và các nghĩa vụ tài chính khác có liên quan) của các đơn vị được tận thu vật liệu thải theo các phương án, dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt; đề xuất xử lý nghiêm những đơn vị không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định; gửi kết quả rà soát và ý kiến đề xuất về UBND tỉnh Thanh Hóa.