Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, Luật Bưu chính được Quốc hội thông qua tháng 6 năm 2010 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2011, đến nay đã thực thi hơn 13 năm, là cơ sở pháp lý quan trọng để hình thành và phát triển thị trường bưu chính tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Bùi Hoàng Phương

Một số số liệu minh chứng cho sự phát triển của thị trường bưu chính Việt Nam giai đoạn 2010-2023 như: Số doanh nghiệp bưu chính tăng 18 lần (từ 40 lên hơn 700 doanh nghiệp); doanh thu dịch vụ bưu chính tăng 14 lần (từ 4.000 tỷ đồng lên 59.000 tỷ đồng); sản lượng bưu gửi tăng hơn 7 lần (từ 330 triệu lên 2,4 tỷ).

Tại Hội nghị tổng kết thi hành Luật Bưu chính với doanh nghiệp bưu chính do Bộ Thông tin và Truyền thông vừa tổ chức, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương khẳng định, sự tăng trưởng nhanh chóng của bưu chính trong hơn 13 năm qua cho thấy tác động tích cực, quan trọng của Luật Bưu chính đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả ấn tượng đã đạt được, sau 13 năm thi hành, Luật Bưu chính cũng bộc lộ những hạn chế, những nội dung cần điều chỉnh cho phù hợp với xu thế phát triển của xã hội, nhất là xu thế chuyển đổi số, xu thế phát triển thương mại điện tử.

Ngày 30/5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 654/QĐ-TTg phê duyệt “Chiến lược phát triển bưu chính đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030”, trong đó khẳng định quan điểm: Phát triển bưu chính thành một trong các hạ tầng quan trọng, thiết yếu của quốc gia. Hạ tầng bưu chính được sử dụng để cung ứng các sản phẩm, dịch vụ bưu chính và các sản phẩm, dịch vụ khác; tham gia phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và các trường hợp khẩn cấp, trong đó lấy mạng bưu chính công cộng làm nòng cốt.

Đồng thời, Chiến lược phát triển bưu chính cũng xác định tầm nhìn đến năm 2030: Bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia và của nền kinh tế số, đặc biệt là của thương mại điện tử; mở rộng hệ sinh thái dịch vụ, mở rộng không gian hoạt động mới; thúc đẩy phát triển Chính phủ số, xã hội số.

"Để đáp ứng kỳ vọng bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia, đồng thời khắc phục những hạn chế của Luật Bưu chính hiện hành, năm 2024, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đăng ký trong Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 5/1/2024 của Chính phủ nhiệm vụ xây dựng Luật Bưu chính sửa đổi" - Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho hay.

Ông Lê Quốc Anh, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Bưu điện Việt Nam chia sẻ, cùng với sự bùng nổ hoạt động thương mại điện tử, cơ cấu thị phần bưu chính chuyển phát đã có sự dịch chuyển mạnh mẽ với dung lượng thị trường bưu chính phục vụ thương mại điện tử chiếm đến 70% - 80% toàn bộ thị trường bưu chính chuyển phát.

Bên cạnh đó, xuất hiện nhiều chuỗi giá trị liên quan như lưu kho, chuyển hoàn, thu hộ, chi hộ... Mặt khác, các sàn thương mại điện tử xuất hiện ngày càng nhiều và mở rộng hoạt động chuyển phát bưu gửi đến tận người nhận thay vì phụ thuộc vào các doanh nghiệp bưu chính.

Vì vậy, Luật Bưu chính sửa đổi cần bổ sung các quy định đối với hoạt động bưu chính phục vụ thương mại điện tử (bao gồm thương mại điện tử xuyên biên giới), hoạt động cung cấp dịch vụ bưu chính của các sàn thương mại điện tử.

Ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty CP Bưu chính Viettel đề nghị, xem xét bổ sung điều kiện kinh doanh đối với doanh nghiệp bưu chính có hoạt động chuyển phát hàng hoá thương mại điện tử và thu hộ COD, tương tự như các điều kiện cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán, bao gồm: Vốn điều lệ tối thiểu, biện pháp đảm bảo khả năng thanh toán, điều kiện về nhân sự, điều kiện về hạ tầng kỹ thuật để tạo khuôn khổ pháp lý, hạn chế trường hợp người sử dụng dịch vụ bưu chính bị chiếm dụng hoặc chiếm đoạt tiền COD.