Công ty chứng khoán VNDirect vừa có báo cáo phân tích thị trường tiền tệ với nhận định cần cẩn trọng với biến động của tỷ giá, lạm phát thời gian gần đây.

Lãi suất huy động duy trì đà giảm

Theo Tổng cục Thống kê, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam tăng 2,96% so với cùng kỳ trong tháng 8/2023, cao hơn mức tăng 2,06% trong tháng trước đó. So sánh theo tháng, CPI tháng 8 tăng 0,88% so với tháng trước, mức tăng hàng tháng cao nhất kể từ tháng 3/2022. Đà tăng mạnh của giá xăng dầu tháng vừa qua đã kéo chỉ số CPI nhóm giao thông vận tải tháng 8 tăng 3,85% so với tháng trước và là yếu tố gia tăng áp lực lên lạm phát. Trong khi đó, lạm phát cơ bản tăng 4,57% so với cùng kỳ trong tháng 8, giảm nhẹ so với mức tăng 4,65% tháng 7.

Đối với thị trường tiền tệ, VNDirect cho rằng, lãi suất cho vay sẽ giảm rõ rệt hơn trong những tháng cuối năm. Trong tháng 8, lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại đã giảm 0,5 điểm % so với cuối tháng 7 về mức 5,9%/năm (giảm gần 2 điểm % so với đầu năm 2023). Đà giảm của lãi suất huy động được thúc đẩy bởi tình trạng dư thừa thanh khoản hệ thống trong bối cảnh cầu tín dụng yếu cũng như Chính phủ mở rộng chính sách tài khóa.

Ông Đinh Quang Hinh - Trưởng bộ phận Vĩ mô & Chiến lược thị trường của VNDirect -cho biết, lãi suất cho vay có thể giảm mạnh hơn trong những tháng tới do chi phí vốn của các ngân hàng thương mại đang giảm nhờ: Tác động từ các đợt cắt giảm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong 6 tháng đầu năm và Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 02 cho phép giãn trích lập dự phòng nợ xấu.

Chuyên gia phân tích của VNDirect kỳ vọng, mặt bằng lãi suất cho vay có thể giảm thêm 100-150 điểm cơ bản trong những tháng tới và tin rằng lãi suất cho vay giảm sẽ là yếu tố thúc đẩy sự phục hồi của tiêu dùng và đầu tư tư nhân.

Theo VNDirect, áp lực tỷ giá càng lớn thì dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ trong nước càng hẹp

Áp lực tỷ giá gia tăng

Về tỷ giá, theo VNDirect, áp lực tiếp tục gia tăng trong tháng 8 khi chỉ số sức mạnh đồng đô la (DXY) leo lên mức 104,8 điểm tại ngày 5/09/2023 (tăng 2,9% so với cuối tháng 7). Đà tăng được thúc đẩy bởi: Lo ngại về khả năng Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có thể tăng lãi suất điều hành thêm một lần nữa trong năm nay và lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng cao trong bối cảnh Chính phủ Mỹ đẩy mạnh phát hành để bù đắp thâm hụt ngân sách.

Đồng USD mạnh lên đã gây áp lực lên tỷ giá tiền đồng, kéo tỷ giá USD/VND liên ngân hàng lên mức 24.073 tại ngày 5/09/2023 (tăng 1,6% so với cuối tháng 7 và tăng 1,9% so với đầu năm nay). Đồng thời, đồng USD cũng tăng giá so với hầu hết các đồng tiền trong khu vực từ đầu năm đến nay, bao gồm Thái Lan (2,5%), Trung Quốc (5,5%) và Malaysia (5,9%).

“Đà tăng gần đầy của tỷ giá cũng có tác động trái chiều tới nền kinh tế. Tỷ giá tăng gây thêm áp lực trả nợ nước ngoài (nhất là khu vực tư nhân), đồng thời, làm gia tăng áp lực lạm phát do giá nhập khẩu của nguyên liệu đầu vào và hàng hóa tiêu dùng tăng lên” - ông Hinh nhận định.

Chuyên gia phân tích của VNDirect cho biết thêm, áp lực tỷ giá càng lớn thì dư địa nới lỏng thêm chính sách tiền tệ trong nước càng thu hẹp. Dẫu vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn sẽ có những yếu tố hỗ trợ để ổn định tỷ giá trong năm nay nhờ: Thặng dư thương mại ở mức cao, dòng vốn FDI và kiều hối ổn định, đồng thời nguồn cung ngoại tệ bổ sung từ thoái vốn cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài.

“Việc ổn định được tỷ giá trong biên độ phù hợp sẽ giảm thiểu được tác động tiêu cực và nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu của Việt Nam” - Chuyên gia của VNDirect nhận định và đồng thời cho rằng, mức giảm giá vừa phải của VND so với USD dưới 3% sẽ thúc đẩy hoạt động xuất khẩu (tăng khả năng cạnh tranh của xuất khẩu Việt Nam). Ngoài ra, điều này ít có khả năng khiến cho dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy mạnh ra khỏi Việt Nam.

Chia sẻ về biến động của tỷ giá thời gian qua, TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cho biết, đồng USD sau 1 năm suy giảm đã có diễn biến tăng trong 1 tháng qua, chỉ số DXY từ mức đáy của chu kỳ là 100,14 lên 104,3, cao hơn 1,3% so với đầu năm 2023. Tuy nhiên, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, USD có thể giảm trở lại do lãi suất của FED có khả năng sẽ sớm đi xuống, các yếu tố đa cực ngày càng tăng và sự phụ thuộc của giá dầu mỏ, vàng vào USD đang giảm dần.

"Gần đây, VND mất giá nhẹ so với USD, chủ yếu do USD tăng giá trên thị trường thế giới. Về cơ bản, tỷ giá hối đoái giữa VND và USD tiếp tục ổn định, mức mất giá của VND cả năm 2023 nhiều khả năng chỉ khoảng 2%. Dự báo, tăng trưởng kinh tế năm 2023 đạt 5 - 5,3% và năm 2024 là 5,5%. Lạm phát năm 2023 khoảng 3%, năm 2024 khoảng 3,5%" - TS. Nghĩa dự báo.