Nhiều thành tựu nổi bật trong quan hệ Việt Nam-Liên hợp quốc trong 45 năm

Nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ, thăm và làm việc tại Hoa Kỳ và Liên hợp quốc, chiều 15/5 (giờ địa phương - tức sáng 16/5), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thăm, làm việc với Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc.

Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc báo cáo Thủ tướng Phạm Minh Chính về tình hình hoạt động của phái đoàn, điểm lại những thành tựu nổi bật trong quan hệ Việt Nam-Liên hợp quốc trong 45 năm qua kể từ khi Việt Nam gia nhập tổ chức quốc tế lớn nhất thế giới này.

Phát biểu tại đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, để làm tốt nhiệm vụ, các cán bộ, nhân viên các cơ quan đại diện Việt Nam phải nắm chắc các vấn đề song phương và các vấn đề toàn cầu như ứng phó dịch bệnh, cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số, biến đổi khí hậu…

Những vấn đề này đòi hỏi cách tiếp cận toàn cầu, kêu gọi sự chung tay của các quốc gia, đề cao chủ nghĩa đa phương, trong đó cơ chế quan trọng nhất là Liên hợp quốc.

Bên cạnh đó, phải nắm chắc và cụ thể hóa đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; là bạn tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Thủ tướng cho rằng phải nhận thức rõ về vai trò của Liên hợp quốc và vai trò của Việt Nam với Liên hợp quốc; tiếp tục tổng kết sâu hơn về kinh nghiệm 2 lần Việt Nam đảm nhận vai trò Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an; bám sát, nắm chắc, phân tích, đánh giá thông tin, tình hình thế giới, động thái của các nước; không ngừng khẳng định phẩm chất, năng lực, trí tuệ Việt Nam trong giải quyết các vấn đề song phương và đa phương, với phương châm “chân thành, tin cậy, trách nhiệm.”

Thủ tướng cũng lưu ý việc tăng cường nghiên cứu chiến lược, chú ý lựa chọn cán bộ cho công tác này; đề xuất các sáng kiến với lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nhất là khi tình hình có những diễn biến mới, khác so với trước đây.

Người đứng đầu Chính phủ đề nghị các cán bộ, nhân viên các cơ quan đại diện không ngừng nâng cao trình độ, chú ý việc giao lưu, học hỏi với các cơ quan đại diện các nước, bạn bè quốc tế, nhất là các kỹ năng ngoại giao; giữ vững đoàn kết, thống nhất; chăm lo cho cộng đồng người Việt, nhất là đội ngũ trí thức, sinh viên để đóng góp nhiều hơn cho đất nước và cho quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ ngày càng thực chất, hiệu quả.

Thành viên tích cực

Liên Hợp Quốc là tổ chức đóng vai trò trung tâm trong xây dựng luật pháp quốc tế, gìn giữ hoà bình, ngăn ngừa xung đột và ứng phó với các thách thức toàn cầu. Quan hệ hợp tác Việt Nam-LHQ trong hơn 45 năm qua đã góp phần bảo vệ và thúc đẩy lợi ích quốc gia - dân tộc của ta, nhất là duy trì, củng cố môi trường hòa bình, an ninh và thuận lợi cho phát triển đất nước; thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng hơn và góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; làm sâu sắc hơn quan hệ của ta với các nước, các đối tác chủ chốt và bạn bè và tranh thủ một nguồn lực quan trọng phục vụ công cuộc phát triển đất nước.

Đối ngoại đa phương cũng là một trong những ưu tiên của đường lối đối ngoại của Đảng và nhà nước Việt Nam. Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng định hướng công tác đối ngoại đa phương là “chủ động tham gia và phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương, đặc biệt là ASEAN, Liên hợp quốc (LHQ), APEC, hợp tác tiểu vùng Mekong và các khuôn khổ hợp tác khu vực và quốc tế”. Có thể nói, việc thúc đẩy quan hệ với Liên Hợp Quốc cũng là một trong những trọng tâm quan trọng của đối ngoại đa phương Việt Nam.

Phái đoàn Việt Nam tại Lực lượng gìn giữ hoà bình Liên Hợp Quốc

Trong 45 năm qua, Việt Nam cũng là thành viên chủ động đóng góp tích cực và ngày càng thực chất đối với các hoạt động của Liên Hợp Quốc, trong đó có đề cao vai trò của Liên Hợp Quốc và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế, quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc, phản đối hành động áp bức, xâm lược, cấm vận đơn phương trong quan hệ quốc tế; tham gia đóng góp vào quá trình thảo luận, thông qua nhiều nghị quyết, tuyên bố quan trọng của Liên Hợp Quốc về hợp tác và phát triển, giải trừ quân bị, chống phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt, chống khủng bố, bảo đảm quyền con người.

Trên thực tế, Việt Nam được Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế đánh giá là một trong những điển hình thành công trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và là một quốc gia quyết tâm và nghiêm túc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững và Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Đồng thời, Việt Nam cũng tích cực thúc đẩy các sáng kiến cải tổ Liên Hợp Quốc, đặc biệt được đánh giá là một trong những quốc gia đi đầu triển khai sáng kiến “Thống nhất hành động” của Liên Hợp Quốc nhằm tăng hiệu quả hoạt động của Liên Hợp Quốc ở cấp độ quốc gia.

Với những đóng góp của mình, Việt Nam đã được tín nhiệm bầu vào nhiều vị trí, cơ quan quan trọng của Liên Hợp Quốc và ghi được nhiều dấu ấn, bản sắc của riêng minh tại các cơ quan như tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC), Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNHRC), Hội đồng Kinh tế - xã hội (ECOSOC).

Ngày càng có nhiều dấu ấn

Trong thời gian gần đây, Việt Nam đã có nhiều hoạt động gây dấu ấn tại Liên Hợp Quốc cũng như nhận được nhiều sự hỗ trợ của tổ chức này nhằm thực hiện các mục tiêu chung.

Trong giai đoạn 2017 – 2021, hai bên đã tích cực triển khai Kế hoạch Chiến lược chung giai đoạn này giữa Việt Nam và Liên Hợp Quốc trong khuôn khổ Sáng kiến Một Liên Hợp Quốc đã được ký vào tháng 7/2017. Chương trình tập trung vào mục tiêu hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thực hiện Kế hoạch Phát triển Kinh tế - Xã hội giai đoạn 2016 – 2020 và các Mục tiêu Phát triển bền vững.

Hiện nay, Việt Nam cũng đang phối hợp với Văn phòng Điều phối viên Liên Hợp Quốc, các quỹ, chương trình Liên Hợp Quốc hoàn thiện Khung hợp tác phát triển bền vững Việt Nam – Liên Hợp Quốc giai đoạn 2022 – 2026.

Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã tham gia, thúc đẩy các sáng kiến đa phương quan trọng. Trong đó, nổi bật là Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đưa ra cam kết tại Hội nghị về việc đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, tham gia Cam kết toàn cầu giảm phát thải mê-tan, Tuyên bố Glasgow các nhà Lãnh đạo về Rừng và Sử dụng đất, Tuyên bố chuyển đổi từ điện than sang điện sạch và Liên minh Hành động Thích ứng toàn cầu. Trong đại dịch Covid-19, đến nay Việt Nam đã tiếp nhận gần 50 triệu liều vắc-xin thông qua Chương trình COVAX (vượt con số cam kết ban đầu của COVAX là 38,9 triệu liều) và vật tư y tế trị giá 45 triệu USD từ các tổ chức LHQ.

Về phần mình, Việt Nam đã tích cực tham gia vào nỗ lực chung của Liên hợp quốc trong việc giải quyết các vấn đề hòa bình, an ninh khu vực và quốc tế, thúc đẩy quyền con người. Theo đó, Việt Nam đã tích cực tham gia thương lượng và ký Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân 2018 và là nước thứ 10 phê chuẩn Hiệp ước.

Việt Nam đã được bầu là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (nhiệm kỳ 2020 – 2021) với với số phiếu cao kỷ lục 192/193 phiếu ủng hộ và hoàn thành xuất sắc cương vị này, thể hiện trách nhiệm cao, trực tiếp đóng góp vào các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và khu vực.

Bên cạnh đó, Việt Nam tiếp tục hợp tác tích cực với các cơ chế Liên Hợp Quốc về quyền con người, bảo vệ Báo cáo quốc gia theo cơ chế Rà soát định kỳ phổ quát (UPR) và các báo cáo thực thi công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên.

Việt Nam cũng phối hợp tốt với Liên Hợp Quốc trong công cuộc chống đại dịch Covid-19, trong đó Việt Nam đã đề xuất Nghị quyết về việc lấy ngày 27/12 hàng năm là ngày Quốc tế phòng chống dịch bệnh và đã được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua với 112 quốc gia đồng thuận.

Những kết quả đạt được trong mối quan hệ Việt Nam – Liên Hợp Quốc trong thời gian vừa qua sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho những nỗ lực chúng của Việt Nam và Liên Hợp Quốc trong việc khắc phục những mặt còn tồn tại, mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác hai bên, hỗ trợ tích cực cho công cuộc phát triển đất nước, hội nhập quốc tế của Việt Nam và góp phần nâng cao vai trò của Liên Hợp Quốc trong thời kỳ mới.