Chiều 6/3, tại thành phố Đà Nẵng đã diễn ra Hội nghị lúa gạo toàn cầu - SS Rice News Convention 2024. Đây là sự kiện quan trọng lần đầu tiên tổ chức tại Việt Nam trong 2 ngày (6/3 - 7/3/2024) nhằm thúc đẩy mạng lưới thị trường gạo toàn cầu.

Sự kiện thu hút sự tham gia của hơn 400 nhà nhập khẩu, xuất khẩu và cung cấp các dịch vụ phụ trợ trong ngành lúa gạo cùng các chuyên gia và nhà nghiên cứu hàng đầu trong ngành từ 30 quốc gia trên thế giới.

Hội nghị lúa gạo toàn cầu - SS Rice News Convention 2024 lần đầu được tổ chức tại Việt Nam.

Sản xuất và xuất khẩu gạo lập kỷ lục

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Anh Sơn – Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay, tình hình thương mại gạo toàn cầu đang chịu tác động bởi nhiều yếu tố đã ảnh hưởng đến tình hình sản xuất, xuất khẩu gạo của nhiều quốc gia.

Việt Nam là một trong 03 quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 15% tổng lượng gạo xuất khẩu toàn cầu, nên tất cả sự thay đổi về chính sách, biến động về cung cầu và khuynh hướng giá cả của các quốc gia tiêu thụ gạo trên thế giới đều ảnh hưởng trực tiếp đến ngành gạo Việt Nam.

“Thời gian qua, với các chính sách hỗ trợ kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành cùng các giải pháp khơi thông thị trường, lưu thông hàng hóa, việc thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu đối với mặt hàng gạo đã ghi nhận được một số kết quả tích cực, góp phần tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa với giá có lợi cho người nông dân. Các cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam cũng luôn tích cực thực hiện các giải pháp phát triển sản xuất nông nghiệp, tìm kiếm thị trường, hỗ trợ và đề xuất các giải pháp về vốn, đầu tư khoa học công nghệ, cơ sở hạ tầng để nâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng lúa gạo tiêu dùng trong nước và xuất khẩu”, ông Sơn thông tin.

Ông Nguyễn Anh Sơn – Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu

Theo Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Nguyễn Anh Sơn, để đảm bảo mục tiêu và hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành xuất khẩu gạo, Bộ Công Thương hiện là cơ quan chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan, địa phương và Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Trong đó, Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì xem xét, thẩm định, cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo cho các thương nhân Việt Nam, nhằm đảm bảo hoạt động xuất khẩu lúa gạo diễn ra công bằng, hiệu quả, thúc đẩy sự phát triển bền vững, hướng tới nâng cao chất lượng, trị giá, và vị thế ngành hàng.

Để triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, năm 2023, Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị số 07/CT-BCT ngày 15/8/2023 về tăng cường công tác thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, phát triển thị trường xuất khẩu gạo và bình ổn thị trường trong nước trong giai đoạn hiện nay. Năm 2024, để thực hiện Chỉ thị số 10/CT-BCT ngày 02/3/2024, Bộ Công Thương đang xây dựng và sẽ sớm ban hành Chỉ thị triển khai các nhiệm vụ được giao, phục vụ công tác điều hành xuất khẩu gạo.

“Nhờ vậy, ngành lúa gạo Việt Nam đã có những bước tăng trưởng vượt bậc và sự chuyển mình mạnh mẽ trong cả sản xuất và xuất khẩu. Sự tăng trưởng trong sản lượng, chất lượng sản phẩm và quy trình sản xuất được nâng cao đã giúp mở rộng thị trường, nâng cao vị thế gạo Việt Nam tại hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ. Những thị trường khó tính như châu Âu, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Australia và một số thị trường mới ở các nước khu vực Trung Đông cũng đang có xu hướng ưa chuộng các loại gạo chất lượng cao của Việt Nam”, ông Sơn nói và cho biết thêm, năm 2023, nhờ tận dụng tốt các FTA đã ký kết và sự hỗ trợ kịp thời của Chính phủ, các bộ, ngành, sản xuất và xuất khẩu gạo lập kỷ lục về sản lượng, năng suất, khi cán đích với kim ngạch xuất khẩu cả năm đạt 4,78 tỷ USD, tăng 36,6% so với năm trước, mức xuất khẩu cao nhất trong nhiều năm của ngành lúa gạo Việt Nam.

Năm 2024, trong bối cảnh theo nhiều chuyên gia dự báo tình hình thế giới vẫn sẽ có nhiều khó khăn nhưng xuất khẩu gạo đã có những tín hiệu lạc quan ngay từ những tháng đầu năm. Kim ngạch xuất khẩu gạo tháng 01 đã đạt 362 triệu USD, tăng 7% so với cùng kì năm trước. Bên cạnh đó, theo nhiều dự báo, giá gạo sẽ còn tăng trong năm 2024 do nguồn cung bị thắt chặt. Thị trường gạo dự kiến sẽ tiếp tục thắt chặt vào đầu năm do các hạn chế xuất khẩu đang diễn ra của Ấn Độ.

Sự khởi đầu của El Nino và tác động tiềm tàng của hiện tượng thời tiết này đối với các khu vực trồng lúa chính đã làm tăng thêm mối lo ngại về nguồn cung. Như vậy, cơ hội là rất lớn cho ngành và doanh nghiệp Việt Nam, song cơ hội luôn song hành cùng thách thức.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Tìm giải pháp phát triển thị trường gạo trong năm 2024

Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Nguyễn Anh Sơn thông tin, công tác thông tin thị trường, cập nhật chính sách, dự báo và định hướng phục vụ điều hành xuất khẩu gạo; cùng với hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, thúc đẩy xuất khẩu ngành hàng luôn được Bộ Công Thương chú trọng.

Hàng năm, Bộ Công Thương thường xuyên chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cơ quan quản lý nhà nước tại các địa phương có thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo, VFA và các thương nhân tổ chức các buổi họp, hội nghị để cùng thống nhất triển khai quyết liệt nhóm giải pháp để đảm bảo nguồn cung, bình ổn giá lương thực trong nước và tạo thuận lợi, hạn chế rủi ro cho hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo theo từng giai đoạn trong năm.

Đại biểu tham quan khu vực triển lãm trưng bày các sản phẩm, dịch vụ thuộc chuỗi thương mại gạo đến từ các quốc gia sản xuất lúa gạo.

“Hội nghị hôm nay rất thiết thực, cần thiết, thể hiện sự chủ động của cộng đồng doanh nghiệp gạo trong hoạt động nghiên cứu, bám sát thị trường, tổ chức kinh doanh hiệu quả, bền vững. Đây không chỉ là nơi để chúng ta tiếp cận thông tin, mà còn là cơ hội để chúng ta cùng bàn luận, đưa ra đề xuất, kiến nghị thực tiễn từ nhu cầu xúc tiến xuất khẩu của các doanh nghiệp; để từ đó đề ra các giải pháp, kế hoạch cụ thể hỗ trợ phát triển thị trường gạo trong năm 2024”, ông Sơn nhìn nhận.

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung vào việc phân tích và thảo luận về các xu hướng thị trường, cập nhật về chính sách xuất khẩu gạo của Ấn Độ trong bối cảnh nước này áp dụng các hạn chế xuất khẩu, cũng như tìm hiểu các nguồn cung cấp gạo thay thế toàn cầu, đặc biệt từ khu vực Đông Nam Á. Ngoài ra, các vấn đề về thị trường vận tải biển, ảnh hưởng của thời tiết và chính trị đến ngành lúa gạo cũng được đưa ra thảo luận sâu rộng.

Các đại biểu bàn luận về xu hướng thị trường, cập nhật về chính sách xuất khẩu gạo...

Các đại biểu cũng đã chia sẻ những thông tin hữu ích, đề xuất các giải pháp thiết thực trong công tác phát triển thị trường, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ngành gạo khai thác đa dạng các thị trường xuất khẩu cũng như xây dựng, nâng cao vị thế thương hiệu ngành gạo Việt Nam.