Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thông báo sẽ tiến hành thanh tra hoạt động một số ngân hàng kinh doanh vàng khiến thị trường vàng càng nhận được sự quan tâm từ dư luận.

Là một trong những công ty vàng lớn nhất Hà Nội, vấn đề liên quan đến thuế của Công ty cổ phần Đầu tư Vàng Phú Quý (Công ty Vàng Phú Quý) trở thành tâm điểm, vì trước đó Chủ tịch HĐQT Lê Xuân Tùng đã bị khởi tố vì “trốn thuế”. Ngoài ra, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp (thuế TNDN) hàng năm của công ty rất khiêm tốn so với quy mô.

Doanh thu tăng giảm

Công ty Cổ phần Đầu tư Vàng Phú Quý thành lập ngày 17/1/2008 tại số 30 Trần Nhân Tông, phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội với người đại diện pháp luật, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc là ông Lê Xuân Tùng.

Tại ngày 5/9/2017, vốn điều lệ công ty là 250 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông sáng lập bao gồm: Ông Lê Xuân Tùng (sở hữu 80% vốn, tương đương 200 tỷ đồng), Công ty TNHH Vàng bạc – Đá quý Phú Quý (sở hữu 12% vốn, tương đương 30 tỷ đồng). Bà Lê Thị Bích Diệp và Phạm Hải Âu đã chuyển nhượng toàn bộ cổ phần của mình.

Biều đồ: Vân Khánh.

Từ năm 2017 đến năm 2019, trước đại dịch Covid-19, doanh thu Vàng Phú Quý khá ổn định, biến động không quá lớn, lần lượt đạt 3.672 tỷ đồng, 4.068 tỷ đồng, 3.805 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bước sang 2020, năm đầu tiên của đại dịch Covid-19, Vàng Phú Quý ghi nhận doanh thu cao bất thường, tăng 15.377 tỷ đồng, tương đương 404% lên 19.182 tỷ đồng. Thế nhưng, tới năm 2021, doanh thu lại bất ngờ “lao dốc” khi giảm 17.358 tỷ đồng, tương đương 90,5% xuống chỉ còn 1.824 tỷ đồng.

Sau đó, doanh thu tiếp tục thăng trầm khi đạt 3.057 tỷ đồng (năm 2022) và giảm xuống chỉ còn 2.272 tỷ đồng. Như vậy, trong vài năm gần đây, doanh thu năm 2023 của Vàng Phú Quý chỉ cao hơn năm 2021.

Lợi nhuận thấp hơn lãi suất tiết kiệm, nợ thuế - nỗi khổ của doanh nghiệp thời khó khăn

Trong khi doanh thu tăng giảm bất thường, Vàng Phú Quý còn gây chú ý khi lợi nhuận bấp bênh, tỷ suất lợi nhuận/vốn thấp hơn lãi suất tiết kiệm, từ đó chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp rất thấp so với quy mô doanh thu và vốn chủ sở hữu.

Cụ thể, trong năm 2017, khi doanh thu lên tới 3.672 tỷ đồng, Vàng Phú Quý thua lỗ 6,2 tỷ đồng. Sau đó, công ty lãi 270 triệu đồng (năm 2018), 1,6 tỷ đồng (năm 2019).

2020 là năm doanh thu Vàng Phú Quý tăng cao bất thường lên 19.182 tỷ đồng nhưng lợi nhuận thu về chỉ đạt 37,6 tỷ đồng. Như vậy, tỷ suất lợi nhuận sau thuế/doanh thu chỉ là 0,2%.

Năm 2021 và 2022, lợi nhuận sau thuế của Vàng Phú Quý đạt 23,7 tỷ đồng và 36,8 tỷ đồng.

Mới nhất, năm 2023, Vàng Phú Quý ghi nhận doanh thu giảm 785 tỷ đồng, tương đương 25,7% xuống 2.272 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 9,2 tỷ đồng, giảm 27,6 tỷ đồng, tương đương 75% so với năm 2022.

Hiệu quả sử dụng vốn của Vàng Phú Quý rất thấp. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu giai đoạn 2018-2023 lần lượt là 0,1% (năm 2018), 0,63% (năm 2019), 12,9% (năm 2020), 4,67% (năm 2021), 6,58% (năm 2022) và 1,59% (năm 2023).

Có thể thấy, ngoại trừ năm 2020, các năm còn lại, lợi nhuận của Vàng Phú Quý thấp hơn rất nhiều so với lãi suất tiết kiệm. Đặc biệt, trong năm 2023, khi lãi suất huy động dao động phổ biến từ 7% đến 8%/năm cho kỳ hạn 12 tháng thì tỷ suất lợi nhuận của công ty này chỉ là 1,59%.

Kết quả là chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp của Vàng Phú Quý rất khiêm tốn. Gần đây nhất, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2023 và 2022 chỉ là 3,4 tỷ đồng và 11,4 tỷ đồng.

Dù nộp thuế khiêm tốn nhưng tại thời điểm 31/12/2023, công ty vẫn còn nợ thuế khi chỉ tiêu thuế và các khoản phải nộp Nhà nước là 3,3 tỷ đồng. Con số này cuối năm 2022 còn lớn hơn khi đạt 10,4 tỷ đồng.